Κοσμος

Σαν σήμερα ο Ενρίκο Μπερλινγκουέρ εκλέχθηκε γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος Ιταλίας

Η ζωή και το έργο του

Newsroom
4’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Σαν σήμερα 13 Μαρτίου: Το 1972 ο Ενρίκο Μπερλινγκουέρ εκλέχθηκε γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος Ιταλίας

Ο Ενρίκο Μπερλινγκουέρ ήταν Ιταλός πολιτικός, ηγέτης του Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος από το 1972, οπότε εκλέχθηκε γραμματέας σαν σήμερα 13 Μαρτίου, από το 13ο συνέδριο στο Μιλάνο.

Θεωρείται ο πιο δημοφιλής ηγέτης του Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος και οδήγησε το κόμμα κατά τη διάρκεια μιας τεταμένης περιόδου στην ιστορία της Ιταλίας, που σημαδεύτηκε από τα Μολυβένια χρόνια και κοινωνικές συγκρούσεις, όπως το Θερμό Φθινόπωρο του 1969-1970. Ως ηγέτης του ΙΚΚ ακολούθησε μια μετριοπαθή στάση, επιδίωξε τη χειραφέτηση του κόμματος από τη Μόσχα, τον συγχρονισμό του κόμματος με τα δεδομένα της ιταλικής πολιτικής σκηνής και υποστηρίζοντας τον συμβιβασμό και την εθνική ενότητα.

Η στρατηγική αυτή κατέληξε να ονομαστεί ευρωκομμουνισμός, και αυτός θεωρήθηκε ως ο κύριος εκπρόσωπος της. Στη συνέχεια υιοθετήθηκε από άλλα σημαντικά κομμουνιστικά κόμματα της Δυτικής Ευρώπης, όπως της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, και αργότερα της Γαλλίας, η σημασία της ως πολιτική δύναμη εδραιώθηκε σε μια συνάντηση το 1977 στη Μαδρίτη μεταξύ των Μπερλίνγκουερ, Ζωρζ Μαρσέ και Σαντιάγκο Καρίγιο.

Ο Μπερλίνγκουερ ο ίδιος περιέγραψε αυτό το «εναλλακτικό» μοντέλο σοσιαλισμού, το οποίο διακρίνεται τόσο από το σοβιετικό μπλοκ και τον καπιταλισμό που εφαρμοζόταν από τις δυτικές χώρες κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, ως terza via ή «τρίτο δρόμο», παρόλο που η χρήση του όρου δεν έχει σχέση με τον πιο κεντρώο τρίτο Δρόμο που εφαρμόστηκε από τους μεταγενέστερους πρωθυπουργούς Ρομάνο Πρόντι και Ματέο Ρέντσι.

Υπό την ηγεσία του Μπερλίνγκουερ, το ΙΚΚ έφθασε στο απόγειο της δύναμης του, κερδίζοντας σημαντικές νίκες στις περιφερειακές και τοπικές εκλογές του 1975, και το 34,4% των ψήφων στις γενικές εκλογές του 1976, το υψηλότερο ποσοστό του σε εκλογές και αριθμό εδρών. Με αυτή την αύξηση ισχύος, ο ίδιος διαπραγματεύτηκε τον Ιστορικό Συμβιβασμό με τους Χριστιανοδημοκράτες, υποστηρίζοντας την κυβέρνησή τους σε αντάλλαγμα για διαβούλευση σχετικά με πολιτικές αποφάσεις και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις. Έλαβε μια σθεναρή στάση κατά της τρομοκρατίας μετά την απαγωγή και δολοφονία του Άλντο Μόρο, και χρησιμοποίησε την επιρροή του ΙΚΚ ώστε να κατευθύνει τα ιταλικά εργατικά συνδικάτα για την συγκράτηση των μισθολογικών διεκδικήσεων, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το σοβαρό ποσοστό πληθωρισμού της χώρας, μετά την πετρελαϊκή κρίση του 1973.

Την 7η Ιουνίου του 1984 ο Μπερλινγκουέρ βρισκόταν στην Πάντοβα για να εκφωνήσει έναν προεκλογικό λόγο ενόψει των επικείμενων ευρωεκλογών. Στη διάρκεια της ομιλίας του, όμως, υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο. Τέσσερις ημέρες αργότερα, την 11η Ιουνίου, άφησε την τελευταία του πνοή σε ηλικία μόλις 62 ετών. Κηδεύτηκε στη Ρώμη, δύο ημέρες αργότερα, και η νεκρώσιμη ακολουθία έλαβε χώρα στην πλατεία Σαν Τζοβάνι με τουλάχιστον ένα εκατομμύριο ανθρώπους να δίνουν το «παρών», μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονταν ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, ο Ζάο Ζιγιάνγκ και ο Γιάσερ Αραφάτ.

Στις ευρωεκλογές της 17ης Ιουνίου το κόμμα αναδείχθηκε πρώτο κόμμα στην Ιταλία με 33,3%, κερδίζοντας για πρώτη και μοναδική φορά περισσότερες ψήφους και έδρες από τους Χριστιανοδημοκράτες.  

Γεγονότα

624 - Ο στρατός του Μωάμεθ νικά τους Κουραϊσίτες στη μάχη του Μπαντρ, η οποία αποτελεί το σημαντικότερο στρατιωτικό γεγονός στην ιστορία του Ισλάμ. Η μάχη έλαβε χώρα στην περιοχή Χετζάζ της δυτικής Αραβίας.
874 - Τα οστά του Αγίου Νικηφόρου ενταφιάζονται στο Ναό των Αγίων Αποστόλων στην Κωνσταντινούπολη.
1138 - Ο καρδινάλιος Γκρεγκόριο Κόντι εκλέγεται Αντίπαπας με το όνομα Βίκτωρ Δ΄, διαδεχόμενος τον Ανάκλητο Β΄.
1639 - Το κολέγιο Χάρβαρντ παίρνει το όνομά του από τον κληρικό Τζων Χάρβαρντ.
1781 - Ο Ουίλιαμ Χέρσελ ανακαλύπτει τον πλανήτη Ουρανό.
1809 - Πραγματοποιείται πραξικόπημα εναντίον του βασιλιά Γουσταύου Δ΄ Αδόλφου της Σουηδίας.
1845 - Κάνει πρεμιέρα στη Λειψία το «Κοντσέρτο για βιολί» του Φέλιξ Μέντελσον-Μπαρτόλντυ.
1862 - Αμερικανικός Εμφύλιος Πόλεμος: Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ απαγορεύει σε όλους τους αξιωματικούς του στρατού της Ένωσης να επιστρέφουν τους δραπέτες σκλάβους στους ιδιοκτήτες τους, θέτοντας έτσι τις βάσεις για τη Διακήρυξη Χειραφέτησης.
1865 - Αμερικανικός Εμφύλιος Πόλεμος: οι Συνομόσπονδες Πολιτείες της Αμερικής συμφωνούν με τη χρήση αφροαμερικανικών στρατευμάτων.
1881 - Ο Αλέξανδρος Β΄ της Ρωσίας δολοφονείται κοντά στο παλάτι του από ρίψη βόμβας.
1884 - Αρχίζει η πολιορκία του Χαρτούμ στο Σουδάν.
1900 - Δεύτερος Πόλεμος των Μπόερς: οι βρετανικές δυνάμεις καταλαμβάνουν το Μπλουμφοντέιν στο Ελεύθερο Κράτος της Οράγγης.
1930 - Η είδηση για την ανακάλυψη του Πλούτωνα τηλεγραφείται στο Αστεροσκοπείο του Χάρβαρντ.
1940 - Λήγει ο Ρωσοφινλανδικός πόλεμος.
1943 - Ολοκαύτωμα: οι γερμανικές δυνάμεις προβαίνουν σε εκκαθάριση του εβραϊκού γκέτο της Κρακοβίας.
1957 - Κουβανοί επαναστάτες φοιτητές εισβάλουν στο προεδρικό παλάτι στην Αβάνα σε μία αποτυχημένη προσπάθεια κατά της ζωής του προέδρου Φουλχένσιο Μπατίστα.
1965 - Νέος ισχυρότατος σεισμός ολοκληρώνει την καταστροφή στην Αλόννησο και ισοπεδώνει τη Σκόπελο.
1969 - Πρόγραμμα Απόλλων: Η αποστολή Απόλλων 9 επιστρέφει με ασφάλεια στη Γη.
1979 - Ο Μόρις Μπίσοπ απομακρύνει τον πρωθυπουργό Έρικ Γκέρι σ' ένα σχεδόν αναίμακτο πραξικόπημα στη Γρενάδα.
1992 - Στην ανατολική Τουρκία 500 άνθρωποι σκοτώνονται από σεισμό 6,8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ.
1996 - Κρατώντας τέσσερα όπλα, ένας άνδρας σκοτώνει 16 μαθητές και τη δασκάλα τους σε σχολείο της Σκωτίας.
2003 - Σε συναγερμό τίθεται η παγκόσμια ιατρική κοινότητα, καθώς μία θανατηφόρος επιδημία γρίπης και πνευμονίας, το SARS, έχει ξεσπάσει στην Ασία. Τα συμπτώματα του ιού είναι υψηλός πυρετός, βήχας και δύσπνοια.
2013 - Ο Αρχιεπίσκοπος Μπουένος Άιρες Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο εκλέγεται Πάπας και λαμβάνει το όνομα Φραγκίσκος.

Γεννήσεις

963 - Άννα Πορφυρογέννητη, μεγάλη πριγκίπισσα του Κιέβου
1372 - Λουδοβίκος Α΄, δούκας της Ορλεάνης
1615 - Πάπας Ιννοκέντιος ΙΒ΄
1741 - Ιωσήφ Β΄ των Αψβούργων, αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
1753 - Λουίζα Μαρία Αδελαΐδα των Βουρβόνων, δούκισσα της Ορλεάνης
1781 - Καρλ Φρίντριχ Σίνκελ, Γερμανός αρχιτέκτονας
1849 - Περικλής Πανταζής, Έλληνας ζωγράφος
1855 - Πέρσιβαλ Λόουελ, Αμερικανός αστρονόμος
1860 - Χούγκο Βολφ, Αυστριακός συνθέτης
1872 - Κωνσταντίνος Θεοτόκης, Έλληνας συγγραφέας
1874 - Έλερι Κλαρκ, Αμερικανός αθλητής
1900 - Μπέλα Γκούτμαν, Ούγγρος ποδοσφαιριστής
1900 - Γιώργος Σεφέρης, Έλληνας ποιητής
1907 - Μίρτσεα Ελιάντε, Ρουμανός ιστορικός και συγγραφέας
1913 - Λάμπρος Κωνσταντάρας, Έλληνας ηθοποιός
1913 - Σεργκέι Μιχαλκόφ, Ρώσος συγγραφέας
1914 - Πέτρος Στεργιώτης, Έλληνας πολιτικός
1916 - Ζακ Φρέσκο, Αμερικανός μελλοντολόγος
1923 - Δημήτριος Ιωαννίδης, Έλληνας στρατιωτικός
1929 - Πάεκ Ναμ Σουν, Βορειοκορεάτης πολιτικός
1942 - Σκάτμαν Τζον, Αμερικανός τραγουδιστής
1945 - Ανατόλι Φομένκο, Ρώσος μαθηματικός
1945 - Δημήτρης Ποταμίτης, Κύπριος ηθοποιός και σκηνοθέτης
1949 - Ρένα Παγκράτη, Ελληνίδα ηθοποιός
1954 - Σιαρέι Σιντόρσκι, Λευκορώσος πολιτικός
1955 - Έντμουντ Χο, Κινέζος πολιτικός
1967 - Αντρές Εσκομπάρ, Κολομβιανός ποδοσφαιριστής
1987 - Χρήστος Αραβίδης, Έλληνας ποδοσφαιριστής

Θάνατοι

1229 - Λευκή της Ναβάρρας (1177-1229)
1332 - Θεόδωρος Μετοχίτης, Βυζαντινός αξιωματούχος και συγγραφέας
1490 - Κάρολος Α΄, δούκας της Σαβοΐας
1516 - Βλαδίσλαος Β΄, βασιλιάς της Ουγγαρίας
1569 - Λουδοβίκος Α΄, πρίγκιπας του Κοντέ
1711 - Νικολά Μπουαλώ, Γάλλος ποιητής και κριτικός
1808 - Χριστιανός Ζ΄, βασιλιάς της Δανίας
1814 - Λουδοβίκος Φραγκίσκος Ιωσήφ, πρίγκιπας του Κοντί
1844 - Ιωσήφ ο από Ανδρούσης, Έλληνας αγωνιστής
1858 - Γεώργιος Κουντουριώτης, Έλληνας πολιτικός
1881 - Αλέξανδρος Β', τσάρος της Ρωσίας
1891 - Τεοντόρ ντε Μπανβίλ, Γάλλος συγγραφέας
1896 - Νικόλαος Καλλιφρονάς, Έλληνας πολιτικός
1901 - Μπέντζαμιν Χάρρισον, 23ος πρόεδρος των Η.Π.Α.
1940 - Δημήτριος Λιάλιος, Έλληνας συνθέτης
1942 - Ιωάννης Γρυπάρης, Έλληνας συγγραφέας
1961 - Μιχαήλ Σεργάκης, Έλληνας πολιτικός
1965 – Φαν Νόλι, Αλβανός πολιτικός
1975 - Ίβο Άντριτς, Γιουγκοσλάβος συγγραφέας
1978 - Τζον Καζάλ, Αμερικανός ηθοποιός
1988 - Τζων Χολμς, Αμερικανός πορνογραφικός ηθοποιός
1996 - Κριστόφ Κισλόφσκι, Πολωνός σκηνοθέτης
1998 - Μπιλ Ρηντ, Καναδός καλλιτέχνης
1999 - Διονύσιος Τσερώνης, Έλληνας πολιτικός
2002 - Χανς-Γκέοργκ Γκάνταμερ, Γερμανός φιλόσοφος
2007 - Άρνολντ Σκάαλαντ, Αμερικανός παλαιστής
2014 - Αχμάντ Τετζάν Κάμπαχ, πρόεδρος της Σιέρα Λεόνε
2020- Φίλιππος Πετσάλνικος, Έλληνας πολιτικός - Πρώην Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων