Xάος στην Γεωργία για νόμο «ρωσικού τύπου» περί ξένων πρακτόρων

Η αστυνομία στην πρώην σοβιετική δημοκρατία της Γεωργίας έκανε νωρίς σήμερα το πρωί χρήση δακρυγόνων, αντλιών νερού και χειροβομβίδων κρότου λάμψης για να διαλύσει μια διαδήλωση που πραγματοποιούνταν μπροστά από το κοινοβούλιο της χώρας στην πρωτεύουσα Τμπιλίσι κατά του νομοσχεδίου περί «ξένων πρακτόρων», το οποίο ενέκρινε χθες Τρίτη σε πρώτη ανάγνωση η γεωργιανή βουλή.

Ορισμένοι διαδηλωτές εθεάθησαν να πέφτουν στο έδαφος και να βήχουν, ενώ άλλοι κυμάτισαν σημαίες της ΕΕ και της Γεωργίας. Η κυβέρνηση λέει ότι αρκετοί αστυνομικοί τραυματίστηκαν και ο εξοπλισμός της αστυνομίας υπέστη ζημιές. Υπήρξε ευρεία διεθνής καταδίκη του νομοσχεδίου, το οποίο απαιτεί από τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) και τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης που λαμβάνουν περισσότερο από το 20% της χρηματοδότησής τους από το εξωτερικό να δηλώνουν «ξένοι πράκτορες». 

Η αντιπολίτευση τον περιέγραψε ως νόμο «ρωσικού τύπου» που θα στιγματίσει και θα καταστείλει τη ζωντανή κοινωνία των πολιτών και τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης της Γεωργίας. Περαιτέρω διαδηλώσεις έξω από το κοινοβούλιο έχουν προκηρυχθεί για σήμερα Τετάρτη (8/3).

Η Ρωσία ψήφισε τη δική της εκδοχή νόμου για τους «ξένους πράκτορες» το 2012, επεκτείνοντάς τον με τα χρόνια για να στοχεύσει και να καταστείλει ΜΚΟ και μέσα ενημέρωσης που χρηματοδοτούνται από τη Δύση. «Ο νόμος είναι ρωσικός όπως όλοι γνωρίζουμε... Δεν θέλουμε να είμαστε μέρος της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, θέλουμε να είμαστε μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θέλουμε να είμαστε φιλοδυτικοί»,είπε ένας διαδηλωτής στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters.

Μιλώντας μέσω βίντεο κατά τη διάρκεια επίσκεψης στη Νέα Υόρκη, η πρόεδρος της Γεωργίας Σαλομέ Ζουραμπισβίλι, εξέφρασε την υποστήριξή της στους διαδηλωτές: «Είμαι δίπλα σας. Σήμερα εκπροσωπείτε την ελεύθερη Γεωργία. Η Γεωργία, που βλέπει το μέλλον της στην Ευρώπη, δεν θα επιτρέψει σε κανέναν να την αφαιρέσει αυτό το μέλλον».

Όμως, μέσα στο κτίριο του κοινοβουλίου, 76 νομοθέτες από το κυβερνών κόμμα «Γεωργιανό Όνειρο» έδωσαν την αρχική τους υποστήριξη στο νέο νομοσχέδιο για τη «διαφάνεια της ξένης επιρροής». Τη Δευτέρα, μια ακρόαση της επιτροπής για την προτεινόμενη νομοθεσία κατέληξε σε κοινοβουλευτικό καυγά.

Η ψήφιση του νόμου θα έκανε τη Γεωργία να ενταχθεί σε έναν κατάλογο αντιδημοκρατικών και αυταρχικών μετασοβιετικών κρατών, όπως η Λευκορωσία, το Τατζικιστάν και το Αζερμπαϊτζάν, που έχουν αντιγράψει τον ρωσικό νόμο για τον περιορισμό των δραστηριοτήτων των ΜΚΟ.

Ιστορικά, ο όρος «πράκτορας» στη Ρωσία και τη Γεωργία έχει την έννοια του «κατάσκοπου» και του «προδότη», δίνοντας μια αρνητική χροιά στο έργο της κοινωνίας των πολιτών. Υποδηλώνει ότι ενεργούν προς το συμφέρον των ξένων δυνάμεων αντί να κάνουν καλό για τη χώρα και την κοινωνία.

Τα δύο νομοσχέδια, για τη «διαφάνεια των ξένων πρακτόρων» και την «καταγραφή ξένων πρακτόρων», κατατέθηκαν στο κοινοβούλιο από το ανοιχτά αντιδυτικό κίνημα Λαϊκής Εξουσίας, στενό σύμμαχο του κυβερνώντος κόμματος του «Γεωργιανού Ονείρου». Η ομάδα υποστήριξε ότι το δεύτερο νομοσχέδιο ήταν ένα ακριβές ανάλογο του Νόμου για την Καταχώριση Αλλοδαπών Πρακτόρων των ΗΠΑ (FARA).

Το Γεωργιανό Όνειρο υποστήριξε το προσχέδιο, λέγοντας ότι τέτοιοι νόμοι ήταν απαραίτητοι για τη βελτίωση της διαφάνειας. Σε ενημέρωση το βράδυ της Τρίτης, ο πρόεδρος του κυβερνώντος κόμματος, Irakli Kobakhidze, απάντησε στη δήλωση της πρεσβείας των ΗΠΑ, λέγοντας ότι ήταν «μια μαύρη μέρα για τη ριζοσπαστική αντιπολίτευση και τους υποστηρικτές της».

Αυτό που φοβούνται οι περισσότεροι διαδηλωτές και η αντιπολίτευση της χώρας είναι ότι η υιοθέτηση του νόμου θα σήμαινε το τέλος της μακροχρόνιας φιλοδοξίας της Γεωργίας να ενταχθεί στην ΕΕ. Πάνω από το 80% του πληθυσμού της Γεωργίας υποστηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική της Γεωργίας, η οποία κατοχυρώνεται επίσης στο σύνταγμα της χώρας.

Αντιδράσεις από Ε.Ε και ΗΠΑ

Η αμερικανική πρεσβεία εξέδωσε δήλωση περιγράφοντας την ψηφοφορία της Τρίτης ως «μαύρη μέρα για τη δημοκρατία της Γεωργίας». Πρόσθεσε ότι η προώθηση από το κοινοβούλιο «αυτών των νόμων που εμπνέονται από το Κρεμλίνο ήταν ασυμβίβαστη με τη σαφή επιθυμία του λαού της Γεωργίας για ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και τη δημοκρατική ανάπτυξή της».

Ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ, Νεντ Πράις, είπε ότι το προσχέδιο νόμου θα συνιστούσε τεράστια οπισθοδρόμηση και «θα πλήξει ορισμένα από τα ίδια τα δικαιώματα που είναι κεντρικά για τις φιλοδοξίες του λαού της Γεωργίας». Η ΕΕ εξετάζει επί του παρόντος την αίτηση της Γεωργίας για το καθεστώς υποψήφιας χώρας στην ΕΕ και ο επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ προειδοποίησε ότι το νομοσχέδιο ήταν «ασύμβατο με τις αξίες και τα πρότυπα της ΕΕ».

Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ καταδίκασε το εν λόγω σχέδιο νόμου χαρακτηρίζοντάς το μη συμβατό με τις αξίες της ΕΕ και τον στόχο ένταξης της χώρας στο ευρωπαϊκό μπλοκ.

«Αυτό το νομοσχέδιο είναι ασύμβατο με τις αξίες και τα πρότυπα της ΕΕ. Αντιβαίνει στον δεδηλωμένο στόχο της Γεωργίας για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που υποστηρίζεται από τη μεγάλη πλειοψηφία των γεωργιανών πολιτών. Η οριστική του υιοθέτηση θα μπορούσε να έχει σοβαρές επιπτώσεις στις σχέσεις μας», δήλωσε χθες ο Μπορέλ.

Στην ανακοίνωσή του ο Μπορέλ τονίζει ότι η ΕΕ "προτρέπει τη Γεωργία να σεβαστεί τη δέσμευσή της για την προώθηση της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και υπενθυμίζει το δικαίωμα των πολιτών να διαδηλώνουν ειρηνικά".