27 Φεβρουαρίου 1933: Η μέρα που η Reichstag τυλίγεται στις φλόγες

Σαν σήμερα στις 27 Φεβρουαρίου 1933 συνέβη ο εμπρησμός της Ράιχσταγκ. Η εμπρηστική επίθεση στο γερμανικό Κοινοβούλιο στο Βερολίνο προκάλεσε τεράστιες ζημιές στο κτίριο.

Για την υπόθεση συνελήφθη, δικάστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο ο νεαρός Ολλανδός χτίστης, μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος, Μαρίνους βαν ντερ Λούμπε, ο οποίος είχε νωρίτερα ομολογήσει την ενοχή του.

Συγκεκριμένα, είχε ισχυριστεί ότι σκοπός του εμπρησμού ήταν να καλέσει τον λαό σε εξέγερση εναντίον του καθεστώτος. «Έπρεπε να κάνω κάτι. Θεώρησα ότι ο εμπρησμός ήταν η κατάλληλη μέθοδος. Δεν ήθελα να κάνω κακό σε πολίτες αλλά στο κράτος. Όσον αφορά το αν έδρασα μόνος μου, ναι, έδρασα μόνος μου» είχε πει.

Ο Αδόλφος Χίτλερ, εκμεταλλευόμενος τον εμπρησμό, ζήτησε και πήρε από τον πρόεδρο του Ράιχ Πάουλ φον Χίντενμπουργκ ένα 24ωρο μετά, στις 28 Φεβρουαρίου 1933, προεδρικό διάταγμα με το οποίο ανέστειλε τις ατομικές ελευθερίες και τις ελευθερίες του Τύπου. Το συγκεκριμένο διάταγμα έμεινε στην ιστορία ως «Διάταγμα του εμπρησμού της Ράιχσταγκ».

Ο Χίτλερ, σχεδόν έναν μήνα νωρίτερα, στις 30 Ιανουαρίου 1933, είχε διοριστεί καγκελάριος της Γερμανίας.

Μετά το «Διάταγμα του εμπρησμού της Ράιχσταγκ» ακολούθησαν πολλαπλές συλλήψεις, κυρίως κομμουνιστών αλλά και σοσιαλδημοκρατών.

Ιστορικοί επισημαίνουν ότι ο εμπρησμός στη Ράιχσταγκ ενορχηστρώθηκε από το Ναζιστικό Κόμμα, προκειμένου να προκαλέσει πανικό στον γερμανικό πληθυσμό και να ανοίξει έτσι ευκολότερα ο δρόμος για τη δικτατορία που ακολούθησε.

Χαρακτηριστικό είναι το δημοσίευμα εποχής στο περιοδικό TIME: «Προκειμένου να δικαιολογήσει την σχεδιαζόμενη κατάλυση της Γερμανικής Δημοκρατίας, η κυβέρνηση του Αδόλφου Χίτλερ χρειάστηκε να εξαπολύσει την προηγούμενη εβδομάδα έναν άνευ προηγουμένου καταιγισμό καταπιεστικών μέτρων και διαταγμάτων. Και ποια θα μπορούσε να είναι η καταλληλότερη δικαιολογία, αν όχι ένας τεράστιος εμπρησμός, με κόστος 1.500.000 δολάρια, που θα κατέτρωγε το κτίριο της Ράιχσταγκ; [...] καταστρέφοντας εντελώς την περίφημη δρύινη αίθουσα καθώς και τον υπέροχο θόλο από μπρούντζο και γυαλί;

» “Τη φωτιά την έβαλαν Κομμουνιστές”, αποφάνθηκε βιαστικά η Αστυνομία. Και σε ραδιοφωνική ομιλία του, ο υπουργός Εσωτερικών της Πρωσίας και μέλος του Ναζιστικού Κόμματος Χέρμαν Βίλχελμ Γκαίρινγκ κραύγαζε: “Ο εμπρησμός της Ράιχσταγκ ήταν η εναρκτήρια πράξη του εμφυλίου πολέμου... οι κομμουνιστές είχαν σε ετοιμότητα τρομοκρατικές ομάδες των 200 ατόμων η κάθε μία... έτοιμες να εκτελέσουν κακόβουλες πράξεις μεταμφιεζόμενες σε μέλη των δικών μας Ταγμάτων Εφόδου αλλά και της Στάλχελμ... οι γυναίκες και τα παιδιά ανώτατων κρατικών αξιωματούχων θα απάγονταν και θα κρατούνταν όμηροι, προκειμένου να χρησιμεύσουν σαν "ανθρώπινες ασπίδες"...».

Σαν σήμερα 27 Φεβρουαρίου - Γεγονότα

380 - Έδικτο της Θεσσαλονίκης: Ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος Α΄ και οι συναυτοκράτορες Γρατιανός και Ουαλεντινιανός Β΄ δηλώνουν την επιθυμία τους να ασπαστούν όλοι οι Ρωμαίοι πολίτες τον τριαδικό Χριστιανισμό.
425 - Ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος Β´ εκδίδει διάταγμα για την ίδρυση του Πανδιδακτηρίου στην Κωνσταντινούπολη, κατόπιν προτροπής της συζύγου του, Αιλίας Ευδοκίας.
1594 - Ο Ερρίκος Δ΄ στέφεται βασιλιάς της Γαλλίας.
1700 - Ανακαλύπτεται το νησί της Νέας Βρετανίας.
1801 - Η Ουάσινγκτον τίθεται στη δικαιοδοσία του Κογκρέσου των Ηνωμένων Πολιτειών.
1812 - Πόλεμος της Ανεξαρτησίας της Αργεντινής: Ο Μανουέλ Μπελγράνο υψώνει για πρώτη φορά τη σημαία της Αργεντινής στο Ροσάριο.
1812 - Ο ποιητής Λόρδος Βύρων δίνει την πρώτη ομιλία του ως μέλος της Βουλής των Λόρδων, υπερασπίζοντας τις βίαιες αντιδράσεις των Λουδιτών ενάντια στη βιομηχανοποίηση.
1844 - Η Δομινικανή Δημοκρατία αποκτά την ανεξαρτησία της από την Αϊτή.
1860 - Ο Αβραάμ Λίνκολν δίνει ομιλία στη Νέα Υόρκη, η οποία θα επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την εκλογή του στην προεδρία των Η.Π.Α.
1861 - Στη Βαρσοβία, ρωσικά στρατεύματα ανοίγουν πυρ εναντίον πλήθους που διαμαρτυρόταν για τη ρωσική κυριαρχία επί της Πολωνίας, σκοτώνοντας πέντε διαδηλωτές.
1870 - Η σημερινή σημαία της Ιαπωνίας υιοθετείται για πρώτη φορά ως εθνική σημαία για τα ιαπωνικά εμπορικά πλοία.
1900 - Ιδρύεται το Βρετανικό Εργατικό Κόμμα.
1900 - Ιδρύεται η Μπάγερν Μονάχου.
1933 - Πυρκαγιά στο κτίριο του Ράιχσταγκ: το γερμανικό κοινοβούλιο στο Βερολίνο πυρπολείται.
1951 - Επικυρώνεται η 22η τροποποίηση του συντάγματος των Ηνωμένων Πολιτειών, η οποία περιορίζει σε δύο τις θητείες των προέδρων των Ηνωμένων Πολιτειών.
1966 - Ιδρύεται η ΤΕΔ Τηλεόραση Ενόπλων Δυνάμεων.
1968 - Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στη Στοκχόλμη, ο Ανδρέας Παπανδρέου ανακοινώνει την ίδρυση του Π.Α.Κ., που έχουν ιδρύσει εν τω μεταξύ πολιτικοί του φίλοι.
1976 - Το Μέτωπο Πολισάριο ανακηρύσσει ανεξάρτητη την πρώην ισπανική περιοχή της Δυτικής Σαχάρας ως Λαοκρατική Αραβική Δημοκρατία της Σαχάρας.
2010 - Καταστρεπτικός σεισμός μεγέθους 8,8 Ρίχτερ στη νότια Χιλή, με επίκεντρο την Κονσεπσιόν. Δημιουργείται γιγαντιαίο τσουνάμι.

Σαν σήμερα 27 Φεβρουαρίου - Γεννήσεις

272 - Κωνσταντίνος Α΄, Ρωμαίος αυτοκράτορας
1572 - Φραγκίσκος Β΄, δούκας της Λωρραίνης
1711 - Κωνσταντίνος Μαυροκορδάτος, ηγεμόνας της Βλαχίας και της Μολδαβίας
1799 - Έντουαρντ Μπέλτσερ, Βρετανός ναύαρχος
1861 - Ρούντολφ Στάινερ, Αυστριακός φιλόσοφος
1862 - Αναστάσιος Μεταξάς, Έλληνας αρχιτέκτονας και σκοπευτής
1863 - Τζορτζ Χέρμπερτ Μηντ, Αμερικανός φιλόσοφος
1875 - Τζωρτζ Ροδοκανάκης, Έλληνας ιατρός
1888 - Ρομπέρτο Ασσατζιόλι, Ιταλός ψυχίατρος
1891 - Δαβίδ Σαρνόφ, Ρώσος επιχειρηματίας
1901 - Μαρίνο Μαρίνι, Ιταλός γλύπτης
1902 - Γεώργιος Ιορδανίδης, Έλληνας στρατιωτικός και πολιτικός
1902 - Τζον Στάινμπεκ, Αμερικανός συγγραφέας
1910 - Γκένριχ Κασπαριάν, Αρμένιος σκακιστής
1912 - Λώρενς Ντάρελ, Βρετανός συγγραφέας
1930 - Τζοάν Γούντγουορντ, Αμερικανίδα ηθοποιός
1930 - Γιόβαν Κρικομπάμπιτς, Σέρβος πολιτικός
1931 - Θανάσης Γιαννακόπουλος, Έλληνας επιχειρηματίας
1932 - Ελίζαμπεθ Τέιλορ, Αμερικανίδα ηθοποιός
1948 - Στάθης Ψάλτης, Έλληνας ηθοποιός
1952 - Φαίδων Σοφιανός, Έλληνας ηθοποιός και τηλεοπτικός παραγωγός
1953 - Ίαν Χάμα, πρόεδρος της Μποτσουάνα
1957 - Άντριαν Σμιθ, Άγγλος κιθαρίστας
1961 - Τζέιμς Ουόρθι, Αμερικανός καλαθοσφαιριστής
1965 - Παναγιώτης Ποικιλίδης, Έλληνας αθλητής της πάλης
1970 - Βάσω Γουλιελμάκη, Ελληνίδα ηθοποιός
1973 - Πήτερ Άντρε, Άγγλος τραγουδιστής
1983 - Ντούτσε Ντραγκάνια, Κροάτης κολυμβητής
1985 - Ντίνιαρ Μπιλιαλεντίνοφ, Ρώσος ποδοσφαιριστής
1994 - Χου Γιφάν, Κινέζα σκακίστρια

Σαν σήμερα 27 Φεβρουαρίου - Θάνατοι

906 - Κορράδος, δούκας της Θουριγγίας
956 - Θεοφύλακτος, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
1425 - Βασίλειος Α΄, μέγας πρίγκιπας της Μόσχας
1483 - Γουλιέλμος Η΄, μαρκήσιος του Μομφερράτου
1666 - Λουίζα του Γκουθμάν, βασίλισσα της Πορτογαλίας
1887 - Αλεξάντρ Μποροντίν, Ρώσος συνθέτης
1906 - Σάμιουελ Πίρποντ Λάνγκλεϊ, Αμερικανός αστρονόμος
1914 - Κωνσταντίνος Ε΄, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
1936 - Ιβάν Πάβλοφ, Ρώσος φυσιολόγος
1940 - Πέτερ Μπέρενς, Γερμανός σχεδιαστής και αρχιτέκτονας
1941 - Λουίζα Ριανκούρ, Γαλλίδα κόμισσα
1943 - Κωστής Παλαμάς, Έλληνας ποιητής
1952 - Θεόδωρος Πάγκαλος, Έλληνας στρατιωτικός
1954 - Στέλλα Χασκίλ, Ελληνίδα τραγουδίστρια
1957 - Γιάννης Κεφαλληνός, Έλληνας χαράκτης
1959 - Νικόλαος Τρικούπης, Έλληνας στρατιωτικός
1963 - Κωνσταντίνος Βάσσος, Έλληνας στρατιωτικός
1967 - Ανδρέας Γαλανάκης, Έλληνας έμπορος
1983 - Νικολάι Κόζυρεφ, Ρώσος αστρονόμος
1985 - Χένρυ Κάμποτ Λοτζ, Αμερικανός πολιτικός
1985 - Τζ. Πατ Ο'Μάλι, Άγγλος ηθοποιός
1989 - Κόνραντ Λόρεντς, Αυστριακός ζωολόγος
1993 - Λίλιαν Γκις, Αμερικανίδα ηθοποιός
2000 - Γιώργος Χειμωνάς, Έλληνας συγγραφέας
2009 - Γεώργιος Σερπάνος, Έλληνας πολιτικός
2011 - Μίνα Γιάννου, Ελληνίδα συνδικαλίστρια και πολιτικός
2011 - Νετσμεττίν Ερμπακάν, Τούρκος πολιτικός
2013 - Στεφάν Εσέλ, Γάλλος διπλωμάτης και συγγραφέας
2014 - Μανόλης Καρέλλης, Έλληνας πολιτικός
2015 - Μπαρίς Νεμτσόφ, Ρώσος πολιτικός
2015 - Λέοναρντ Νίμοϊ, Αμερικανός ηθοποιός
2015 - Γιώργος Σταυρακάκης, Έλληνας σεισμολόγος
2015 - Ίων Βορρές, Έλληνας συλλέκτης
2020 - Άλκη Ζέη, Ελληνίδα πεζογράφος και συγγραφέας
2022- Μαριέττα Γιαννάκου Ελληνίδα πολιτικός