Κίρα Ρούντικ: «Θα κερδίσουμε τον πόλεμο, δεν έχουμε εναλλακτική»

Η Κίρα Ρούντικ είναι από τις πλέον αναγνωρίσιμες μορφές της ουκρανικής πολιτικής σκηνής – σε τακτικό επίπεδο εμφανίζεται στα δελτία ειδήσεων των μεγαλύτερων διεθνών δικτύων. Στα 37 της χρόνια είναι επικεφαλής του κοινοβουλευτικού κόμματος Golos και αντιπρόεδρος του ALDE (Ευρωπαϊκό κόμμα Φιλελευθέρων). 

Η φωτογραφία της να κρατάει ένα καλάσνικοφ έκανε τον γύρο του κόσμου τις πρώτες ημέρες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Η Κίρα Ρούντικ –12 μήνες μετά– στέκεται απέναντί μου στην οθόνη κι ένα χαμόγελο σχηματίζεται στα χείλη της, μία αίσθηση αισιοδοξίας. Μιλάμε λίγη ώρα μετά την επίσκεψη του Τζο Μπάιντεν στο Κίεβο.

«Κανένας δεν περίμενε την επίσκεψη Μπάιντεν, μας αναπτέρωσε το ηθικό. Αυτό που έχει δείξει ο πόλεμος είναι ότι το απίθανο μπορεί να συμβεί, ξεκινώντας από το ότι ουδείς περίμενε ότι θα είμαστε ακόμα εδώ, σε αυτό το σημείο», λέει και προσθέτει ότι η απροσδόκητη επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου μπαίνει σε αυτή τη μακρά λίστα των απίθανων που συμβαίνουν εσχάτως στη χώρα της.

«Συμβολικά, ήταν σημαντική η ημερομηνία, καθώς είναι η επέτειος των εννέα χρόνων ακριβώς από την εισβολή της Ρωσίας στην Κριμαία. Επίσης, η επίσκεψη Μπάιντεν έγινε μία ημέρα πριν από την ομιλία Πούτιν και έτσι πήρε το πάνω χέρι. Πέρσι ο Πούτιν έκανε την πρώτη ενέργεια και οι δυτικοί ηγέτες αντέδρασαν, τώρα αυτό άλλαξε», σημειώνει.

Βαθιά πολιτική και ευφράδης, της ζητάω να πάμε ένα χρόνο πίσω, στις 24 Φεβρουαρίου, πρώτες πρωινές ώρες.

Ποια ήταν η πρώτη σας σκέψη, η πρώτη αντίδραση; Περιμένατε την εισβολή;
Όχι, νομίζω ότι κανείς δεν περίμενε ότι το Κίεβο θα δεχθεί βομβαρδισμούς. Η πρώτη μου σκέψη ήταν ότι ακούμε πυροτεχνήματα... Όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο είναι δύσκολο να το συνειδητοποιήσεις σε έναν πρώτο χρόνο. Αμέσως μετά αρχίσαμε όλοι οι βουλευτές να ανταλλάσσουμε τηλεφωνικές κλήσεις και γνωρίζαμε ότι πρέπει να πάμε στη Βουλή για να επιβληθεί στρατιωτικός νόμος – να γίνουν όλα τα απαραίτητα βήματα σε συνθήκες πολέμου. Οι δυνάμεις ασφαλείας μάς είχαν πει ότι δεν πρέπει να μπούμε στην αίθουσα, αλλά συγκεντρώθηκαν αρκετοί βουλευτές, εισήλθαμε και καταγράφηκε μία ιστορική στιγμή με τουλάχιστον 400 βουλευτές να ψηφίζουμε, να ψάλλουμε τον εθνικό ύμνο κρατώντας ο ένας το χέρι του άλλου κι όλα αυτά υπό τους ήχους των βομβαρδισμών. Αυτή ήταν από τις πιο έντονες συναισθηματικά στιγμές της ζωής μου. Τότε όλοι πήραμε έναν όρκο: Θα λειτουργούμε σαν μία γροθιά. Αυτό τον όρκο τον έχουμε κρατήσει, είμαστε μία ομάδα και βάζουμε πάνω απ’ όλα το εθνικό μας συμφέρον.

Οι πάντες διερωτώνται για το πότε θα τελειώσει αυτός ο πόλεμος. Ποια είναι τα σενάρια και πόσο μακριά είναι διατεθειμένη να πάει η Ουκρανία σε μία διαπραγμάτευση; Θα δεχόσασταν απώλεια εδαφών για να διασφαλίσετε την ειρήνη;
Δεν πιστεύω ότι υπάρχει κάποιος Ουκρανός που θα δεχόταν έναν συμβιβασμό που περιλαμβάνει απώλεια εδαφών. Έχουμε δει τι συμβαίνει στους ανθρώπους που ζουν στα υπό κατοχή εδάφη, όταν απελευθερώνουμε τις πόλεις. Είδαμε ότι είχαν απολέσει τα ανθρώπινα δικαιώματά τους, βρήκαμε μαζικούς τάφους και δωμάτια βασανιστηρίων, δεν είναι λοιπόν μόνο εδάφη για τα οποία μιλάμε – είναι η γη μας, οι άνθρωποί μας, οι πόλεις μας. Είναι αδύνατο να βάλεις τιμή σε μία διαπραγμάτευση και ειδικά γνωρίζοντας τι συμβαίνει. Ως εκ τούτου, θα συνεχίσουμε τη μάχη, έχουμε πάρει την απόφασή μας και δεν έχει συμβεί κάτι που να μας υποχρεώσει να αλλάξουμε τροχιά. Θέλουμε σύντομα να έρθει η ειρήνη, αλλά ο Πούτιν μας οδηγεί σε έναν πόλεμο φθοράς. Τίποτα δεν μας πιέζει να έχουμε μία διπλωματική λύση, επειδή και τώρα ακόμα, ένα χρόνο μετά, δεν υπάρχει κανείς –άτομο ή οργανισμός– που να πιστεύει ότι ο Πούτιν θα τηρήσει τον λόγο του και ότι δεν θα μας επιτεθεί ξανά. Θα είναι εξαιρετικά άδικο τα παιδιά μας να μπουν πάλι σε έναν πόλεμο σε 10 ή 20 χρόνια.

Δεν φοβάστε ότι η βοήθεια της Δύσης μπορεί να έχει ημερομηνία λήξης; Ότι ενδέχεται να υπάρξει μια συναισθηματική κόπωση;
Ναι, φοβόμαστε. Αλλά ποια είναι η εναλλακτική; Για αυτό εξηγούμε σε όλο τον κόσμο τι συμβαίνει και επιδιώκουμε να πάρουμε τη νίκη το συντομότερο δυνατό. Οι δυνάμεις του Πούτιν δεν είχαν κάποια επιτυχία στο πεδίο της μάχης από τον περασμένο Οκτώβριο και το μόνο που επιδίωξε είναι να σπείρει τον τρόμο στους πολίτες με τις πυραυλικές επιθέσεις. Θεωρούμε ότι, αν έχουμε αρκετό οπλισμό, μπορούμε να τον διώξουμε, μπορούμε να απελευθερώσουμε τα εδάφη μας – έχουμε άλλες επιθυμίες, άλλα κίνητρα, έχουμε το στρατό μας που είναι έτοιμος να το κάνει. Αυτό που δεν έχουμε είναι τον συγκεκριμένο οπλισμό, για αυτό τον ζητάμε. Θέλω να υπογραμμίσω ότι, αν πηγαίναμε σε μία συμφωνία τώρα, αυτό θα σήμαινε ότι τον 21ο αιώνα μία χώρα μπορεί να κατακτήσει εδάφη μίας άλλης, να γίνει μια φασαρία διεθνώς και τελικά να τη γλιτώσει. Αυτό το παράδειγμα θέλουμε να δώσουμε; Ότι μπορεί μία χώρα, όποτε θέλει, να παίρνει ένα κομμάτι από μία άλλη χώρα; 

Πώς έχει αλλάξει η δική σας ζωή και πώς έχουν διαμορφωθεί τα καθήκοντά σας ως βουλευτή αυτό το διάστημα;
Η ζωή μου είναι πλέον διαφορετική, όπως η ζωή όλων μας. Πολλές φορές ξυπνάμε από τους ήχους των προειδοποιητικών σειρήνων. Παίρνουμε το πρωινό μας κάτω από τις σκάλες, όπου κρυβόμαστε. Όταν πέφτει το ρεύμα βάζουμε μπροστά τις γεννήτριες – πέντε φορές την ημέρα πάω και βάζω ντίζελ για να έχουμε ηλεκτρισμό και ζεστό νερό. Έχουμε απαγόρευση κυκλοφορίας, δεν υπάρχει φως στους δρόμους, πολλές φορές δεν οδηγούμε μέσα στη νύχτα γιατί είναι επικίνδυνο. Η ζωή ποτέ δεν θα είναι η ίδια – κατά τη διάρκεια της χρονιάς όμως έχουν αλλάξει πολλά: από το Κίεβο που είναι έτοιμο για πολιορκία μέχρι το ότι επισκέφθηκα 34 χώρες για να μιλήσω για την υποστήριξη που χρειαζόμαστε, ενώ τώρα είμαι πίσω και εργάζομαι στο ανθρωπιστικό πεδίο. Συνέβησαν τόσα πράγματα και κάθε πρωί, όταν ξυπνάω, ρωτάω τον εαυτό μου: Τι να κάνω για να είμαι πιο παραγωγική; Κάποιες φορές πρέπει να δίνουμε τη μάχη στο κοινοβούλιο, κάποιες άλλες στη διεθνή σκηνή, κάποιες πρέπει να είμαστε εθελοντές και να μοιράζουμε φαγητό – αυτά κάνω όλο αυτό το διάστημα.

Πώς νιώθουν οι Ουκρανοί έναν χρόνο μετά την εισβολή;
Είναι εξαιρετικά δύσκολο για τους ανθρώπους, σε προσωπικό επίπεδο, στην ψυχολογία τους, συναισθηματικά. Αλλά ποια είναι η εναλλακτική; Όπως λέει η μητέρα μου, όταν κάνει πολύ κρύο τα πουλιά στέκονται το ένα πλάι στο άλλο, αγγίζονται, έτσι κάνουμε και εμείς, στεκόμαστε ο ένας δίπλα στον άλλο. Αυτό που μας έκανε ο Πούτιν είναι ότι ένωσε το έθνος μας, η ενότητά μας είναι πιο ισχυρή από ποτέ. Τώρα που μιλάμε, είμαστε λίγο πριν το τέλος του Φλεβάρη, έρχεται η άνοιξη. Το ότι έχουμε επιβιώσει αυτόν τον δύσκολο χειμώνα μας γεμίζει με ελπίδα.

Νιώσατε ποτέ την ανάγκη να πάτε στο πεδίο της μάχης; Θυμόμαστε ότι κατά τις πρώτες ημέρες της εισβολής είχε κυκλοφορήσει μία φωτογραφία σας με ένα καλάσνικοφ.
Όταν αρχίσαμε την εκπαίδευση με το καλάσνικοφ ήμασταν έτοιμοι να υπερασπιστούμε την πόλη μας. Γνωρίζαμε ότι, αν έπρεπε, θα το κάναμε. Όταν έφυγαν οι ρωσικές δυνάμεις από την περιφέρεια του Κιέβου, πολλοί από την εδαφική άμυνα πήγαν στην πρώτη γραμμή – ένας φίλος τότε μου είπε: Πάμε εμείς ώστε να μη χρειαστεί να πολεμήσετε εσείς και να χρησιμοποιήσετε τα όπλα σας. Οι δυνάμεις μας έχουν εκπληρώσει την υπόσχεσή τους και έτσι δεν χρειάζεται να πάω κι εγώ. Μπορώ να δίνω τη μάχη εκεί που είμαι πιο χρήσιμη, σε διεθνές επίπεδο και στο επίπεδο της ενημέρωσης. Δεν υπερβάλλω όμως λέγοντας ότι, αν χρειαστεί, θα πολεμήσουμε όλοι.