Ήταν «χάρτινα παλάτια» και φαίνονταν

Μεταξύ των χιλιαδων κτιρίων που κατέρρευσαν σαν τραπουλόχαρτα στην Τουρκία, συμπεριλαμβάνονται πολυτελή συγκροτήματα κατοικιών που διαφημίζονταν ως αντισεισμικά και υποτίθεται πως πληρούσαν τις προδιαγραφές, αλλά ούτε αυτά άντεξαν.

Συνολικά, σε έκθεσή του, το Υπουργείο Πολεοδομίας της Τουρκίας ανέφερε ότι συνολικά 50.576 κτίρια είτε έχουν καταρρεύσει είτε έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές. Παράλληλα, αρκετά κτίρια που είναι ετοιμόρροπα πρέπει να κατεδαφιστούν άμεσα. Οι αρχές έχουν επιθεωρήσει μέχρι στιγμής περισσότερα από 387.000 κτίρια στις 10 νοτιοανατολικές επαρχίες που επλήγησαν από τον σεισμό.

Η πόλη Γκαζιαντέπ έχει τον μεγαλύτερο αριθμό κτιρίων που πρέπει να κατεδαφιστούν επειγόντως με σχεδόν 12.000 σπίτια, ακολουθούμενα από 10.911 στο Χατάι και 10.777 στο Καχραμανμάρας, αναφέρει η έκθεση.

Οι προειδοποιήσεις που έγιναν σκόνη

Αρκετές ήταν οι φωνές ειδικών αλλά και απλών πολιτών που προειδοποιούσαν για την προχειρότητα στις κατασκευές. Όπως αναφέρει σε εκτενές ρεπορτάζ του το BBC, πολίτες είχαν εκφράσει τις ανησυχίες τους για την ασφάλεια ενός συγκροτήματος διαμερισμάτων στην πόλη Γκαζιαντέπ πριν από τον καταστροφικό σεισμό των 7,8 Ρίχτερ.

«Πρόκειται για μια από τις πιο πλούσιες περιοχές στην πόλη Γκαζιαντέπ», λέει στο BBC ο μουσικός Yunus Emre, συγγενείς του οποίου αγνοούνται στα χαλασματα. «Οι πιο πλούσιοι ζουν εδώ. Αυτά τα διαμερίσματα πωλούνται για εκατομμύρια», προσθέτει.

«Είμαι θυμωμένος. Θέλω οι υπεύθυνοι να βρεθούν ενώπιον της δικαιοσύνης», συνεχίζει. Ο ίδιος επιρρίπτει ευθύνες στα πολιτικά κόμματα «γι’ αυτό που δεν είναι απλώς μια εθνική τραγωδία αλλά, με την κατάρρευση τόσων κτιρίων, ένα εθνικό σκάνδαλο».

«Μόλις αρχίσεις να μένεις στο διαμέρισμά σου, δεν γίνεται τίποτα. Κανένας έλεγχος. Από κανέναν», λέει χαρακτηριστικά η 65χρονη Emel Filik, η οποία έχασε τον ξάδελφό της στον σεισμό. Όπως αποκαλύπτει η ίδια, πριν από έξι μήνες η επικεφαλής συλλόγου κατοίκων προειδοποιούσε για τον κίνδυνο της κατάρρευσης των κτιρίων.

Εικόνες από το συγκρότημα διαμερισμάτων «Ayşe Mehmet Polat» στο Γκαζιαντέπ, πριν και μετά τον σεισμό:

Από την πλευρά του ο επικεφαλής της οργάνωσης που εκπροσωπεί τους αρχιτέκτονες στην Τουρκία, Eyüp Muhçu, αναφέρει πως «η τελική ευθύνη για τη διασφάλιση της ασφάλειας των κτιρίων ανήκει στην τουρκική κυβέρνηση».

«Η προτεραιότητα της κεντρικής κυβέρνησης δεν ήταν να κάνει τις πόλεις ασφαλείς, αλλά να εφαρμόσει κάποια έργα που σχεδιάστηκαν αποκλειστικά για τη μεγιστοποίηση των κερδών. Για το λόγο αυτό, το 65% του τρέχοντος κτιριακού αποθέματος στην Τουρκία είναι επικίνδυνο. Και δεν έχουν εφαρμοστεί μέτρα σχετικά με αυτές τις επικίνδυνες δομές», τονίζει χαρακτηριστικά.

«Όταν άγγιζα τις κολώνες, θρυμματίζονταν»

Ο Bahattin Aşan εργαζόταν ως φύλακας στο συγκρότημα κατοικιών που κατέρρευσε και σε δηλώσεις του στο BBC περιέγραψε την κατάσταση στην οποία είχαν περιέλθει τα κτίρια πριν χτυπήσει ο Εγκέλαδος.

«Στο πάρκινγκ, είδα τα λάθη με τα μάτια μου. Όταν άγγιζα τις τσιμεντένιες κολώνες, θρυμματίζονταν. Τα σίδερα ήταν σκουριασμένα».

Σε ερώτηση δημοσιογράφου εάν είχε αναφέρει ποτέ σε κάποιον τα όσα είχε διαπιστώσει απάντησε πως όλοι γνώριζαν την ύπαρξη κατασκευαστικών λαθών. «Έλεγα σε έναν φίλο ότι αν μου έδιναν ένα διαμέρισμα εδώ δεν θα το έπαιρνα. Οι κολώνες δεν ήταν συμπαγείς και σε έναν σεισμό το κτίριο θα κατέρρεε», σημείωσε.

Στο μεταξύ, οι τουρκικές αρχές προχωρούν τις τελευταίες ημέρες σε συλλήψεις για τις καταρρεύσεις των κτιρίων. Ο Ναζμί Τοσούν, επόπτης κατασκευής και τεχνικός αντιπρόσωπος του συγκροτήματος Emre Apartment που καταστράφηκε στην επαρχία Γκαζιαντέπ, συνελήφθη στην Κωνσταντινούπολη. Εισαγγελείς στη Μαλάτια εξέδωσαν επίσης εντάλματα σύλληψης σε βάρος 31 προσώπων σε σχέση με κτίρια που κατέρρευσαν στην πόλη.

Ο εργολάβος Ιμπραήμ Μουσταφά Ουντσούογλου συνελήφθη στην Κωνσταντινούπολη αφού διαπιστώθηκε αμέλεια έπειτα από τεχνική εξέταση των ερειπίων κτιρίου διαμερισμάτων στην επαρχία Γκαζιαντέπ. Η αστυνομία της Κωνσταντινούπολης συνέλαβε έναν άλλο εργολάβο, τον Μεχμέτ Ερτάν Ακάι, αφού κτίριο που είχε οικοδομήσει κατέρρευσε στη διάρκεια του σεισμού στην Γκαζιαντέπ.

Εισαγγελείς εξέδωσαν ένταλμα σύλληψης του Ακάι με κατηγορίες για ανθρωποκτονία εξ αμελείας και παραβιάσεις του οικοδομικού κανονισμού.

Ο Μεχμέτ Γιασάρ Τσοσκούν, ο εργολάβος ενός μεγάλου κτιρίου κατοικιών που κατέρρευσε στην επαρχία Χατάι, συνελήφθη επίσης το προηγούμενο Σάββατο.