Ο Στόλτενμπεργκ αλλάζει στάση για Φινλανδία-Σουηδία με το «βλέμμα» στον Ερντογάν

Το ΝΑΤΟ αναγνώρισε για πρώτη φορά ανοιχτά το ενδεχόμενο η Φινλανδία και η Σουηδία να ενταχθούν ξεχωριστά στη στρατιωτική συμμαχία, σπάζοντας ένα ταμπού σχετικά με την προηγούμενη επιμονή τους να ενταχθούν μαζί καθώς οι υποψηφιοτητές τους συναντούν το εμπόδιο της Τουρκίας. 

«Το κύριο ερώτημα δεν είναι αν η Φινλανδία και η Σουηδία μπουν μαζί», δήλωσε ο γενικός γραμματέας Γενς Στόλτενμπεργκ στους δημοσιογράφους την Τρίτη ενόψει της Συνόδου Υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ. «Το κύριο ζήτημα είναι να επικυρωθούν και οι δύο ως πλήρη μέλη το συντομότερο δυνατό. Και είμαι βέβαιος ότι και οι δύο θα γίνουν πλήρη μέλη και εργαζόμαστε σκληρά για να επικυρωθούν και οι δύο το συντομότερο δυνατό».

«Και οι δύο βρίσκονται σε καλύτερη θέση ασφαλείας από ό,τι ήταν πριν από την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία πριν από σχεδόν ένα χρόνο», πρόσθεσε.

Η δήλωση του Στόλτενμπεργκ είναι η πρώτη φορά που παρεκκλίνει από την επίσημη γραμμή του ΝΑΤΟ, του Ελσίνκι και της Στοκχόλμης ότι οι αιτήσεις των γειτόνων θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως μία κοινή υποψηφιότητα. Άλλοι αξιωματούχοι της συμμαχίας δήλωσαν στους Financial Times ότι το σχόλιό του αντανακλά μια αλλαγή στάσης. 

Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει δηλώσει ότι είναι πρόθυμος να επικυρώσει την ένταξη της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ αλλά όχι της Σουηδίας, κατηγορώντας τη Στοκχόλμη ότι φιλοξενεί Κούρδους ακτιβιστές και επέτρεψε να καεί ένα Κοράνι μπροστά από την πρεσβεία της Τουρκίας στη σουηδική πρωτεύουσα.

Πριν τον καταστροφικό σεισμό ο Ερντογάν άφησε να εννοηθεί για πρώτη φορά ότι το τουρκικό κοινοβούλιο θα μπορούσε να επικυρώσει την προσχώρηση της Φινλανδίας στο NATO χωρίς να κάνει το ίδιο και με τη Σουηδία, ενώ οι δύο χώρες έχουν καταθέσει μαζί αίτημα.

Εκτός από την Τουρκία, η Ουγγαρία έχει επίσης καθυστερήσει να επικυρώσει τις αιτήσεις των δύο χωρών, αλλά η αντίθεσή της θεωρείται λιγότερο ανυπέρβλητη. Ενώ η κυβέρνηση υπερασπίστηκε τον Ερντογάν στη στάση του απέναντι στη Σουηδία, ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν δήλωσε ότι δεν θα σταθεί εμπόδιο στη διεύρυνση του ΝΑΤΟ. Επέρριψε ευθύνη για τις καθυστερήσεις στον υποτιθέμενο φόρτο εργασίας στο κοινοβούλιο που προέρχεται από τη διαμάχη του με τις Βρυξέλλες για τα κονδύλια της ΕΕ και δήλωσε ότι η Βουδαπέστη θα εγκρίνει και τις δύο υποψηφιότητες σε κοινοβουλευτική σύνοδο που θα ξεκινήσει στα τέλη Φεβρουαρίου.

Η στάση Φινλανδίας και Σουηδίας

Φινλανδοί αξιωματούχοι έχουν δεσμευτεί δημοσίως να ενταχθούν μαζί με τη Σουηδία. Πέρυσι, ο Φινλανδός πρόεδρος και η κεντροαριστερή κυβέρνηση ξόδεψαν αρκετό χρόνο για να πείσουν τον πιο απρόθυμο γείτονά τους ότι η ένταξη στο ΝΑΤΟ θα ήταν η σωστή απάντηση στο σημερινό περιβάλλον ασφαλείας. Αλλά ανώτεροι Φινλανδοί αξιωματούχοι λένε ότι αν η Τουρκία επικύρωνε μόνο την αίτηση του Ελσίνκι, θα ήταν αδιανόητο για τη Φινλανδία -με τα σύνορα με τη Ρωσία μήκους 1300 χιλιομέτρων, τα μεγαλύτερα από κάθε άλλη χώρα της ΕΕ- να μην την αποδεχθεί.

Διπλωμάτες του ΝΑΤΟ δήλωσαν στους FT ότι τα σύνορα της Φινλανδίας με τη Ρωσία καθιστούν πιο κρίσιμο να γίνει δεκτή η χώρα το συντομότερο δυνατό, ακόμη και αν αυτό σημαίνει ότι θα αφήσει πίσω της τη Σουηδία.

Η Φινλανδία ετοιμάζεται να πάει μόνη της αν η Τουρκία εμποδίσει την υποψηφιότητα της Σουηδίας για το ΝΑΤΟ Φινλανδοί αξιωματούχοι ταξίδεψαν και πάλι τις τελευταίες εβδομάδες στη Στοκχόλμη, στην έδρα του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για να ακούσουν πώς θα αντιδρούσαν οι σύμμαχοι εάν η Φινλανδία γινόταν δεκτή πριν από τη Σουηδία, δήλωσαν άνθρωποι που γνωρίζουν τις συζητήσεις.

«Είναι σημαντικό η Φινλανδία να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ το συντομότερο δυνατό. Φυσικά, θέλουμε και τη Σουηδία εκεί, αλλά αν χρειαστεί να περιμένουμε έναν ή δύο μήνες επιπλέον γι' αυτό, δεν το βλέπω ως πρόβλημα», δήλωσε ένας ανώτερος Ευρωπαίος διπλωμάτης στους FT.

Ένας δυτικός διπλωμάτης δήλωσε ότι η αλλαγή στη στάση του ΝΑΤΟ προκλήθηκε από μια «πραγματικότητα που μπορεί να αντιμετωπίσουμε και όχι επειδή είναι επιθυμητή ή αποδεκτή. Τελικά, μπορεί να είναι αποδεκτό ή όχι μόνο από τις χώρες αυτές». Ο διπλωμάτης πρόσθεσε ότι οι συνέπειες του καταστροφικού σεισμού της περασμένης εβδομάδας στην Τουρκία θα μπορούσαν επίσης να παίξουν ρόλο στο πώς θα εξελιχθεί η συζήτηση.

Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι ελπίζουν τόσο η Φινλανδία όσο και η Σουηδία να ενταχθούν στη συμμαχία μέχρι τη συνάντηση των ηγετών του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους πριν από το καλοκαίρι, αν όχι νωρίτερα. Είπαν όμως ότι ανησυχούν λιγότερο για την ακριβή αλληλουχία.

«Δεν επικεντρωνόμαστε τόσο πολύ στο ποιος θα πάει πότε ή πώς, αυτό εξαρτάται πραγματικά από τις χώρες αυτές. Αλλά είμαστε πολύ επικεντρωμένοι στο να γίνει αυτό το συντομότερο δυνατό», δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος της κυβέρνησης.