Γιατί ένας καθηγητής του Γέιλ πρότεινε να αυτοκτονήσουν μαζικά οι ηλικιωμένοι της Ιαπωνίας

O Γιουσούκε Ναρίτα, επίκουρος καθηγητής οικονομικών στο πανεπιστήμιο του Γέιλ δίνει μια μάλλον ακραία και δραστική απάντηση στο ερώτημα πώς να αντιμετωπίσει η Ιαπωνία τα βάρη της ταχέως γερασμένης κοινωνίας της.

«Νιώθω ότι η μοναδική λύση είναι αρκετά ξεκάθαρη», είπε κατά τη διάρκεια μιας διαδικτυακής εκπομπής ειδήσεων στα τέλη του 2021. «Τελικά, μήπως δεν είναι άλλη από τη μαζική αυτοκτονία και το μαζικό ”σεπούκου” των ηλικιωμένων;»

Το σεπούκου είναι μια πράξη τελετουργικού ξεκοιλιασμού που ήταν ένας κώδικας μεταξύ των ατιμωμένων σαμουράι τον 19ο αιώνα.

Οι ακραίες θέσεις του τον βοήθησαν να αποκτήσει εκατοντάδες χιλιάδες οπαδούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στην Ιαπωνία ανάμεσα σε απογοητευμένους νέους που πιστεύουν ότι η οικονομική τους πρόοδος έχει αναχαιτιστεί από μια «γεροντοκρατική» κοινωνία.

Τον περασμένο μήνα, αρκετοί σχολιαστές ανακάλυψαν τα σχόλια του Δρ. Ναρίτα και άρχισαν να τα διαδίδουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης σ′ ένα γνωστό διαδικτυακό talk show με μελετητές και δημοσιογράφους, ο Γιούκι Χόντα, κοινωνιολόγος του Πανεπιστημίου του Τόκιο, περιέγραψε τα σχόλιά του ως «μίσος προς τους ευάλωτους».

Κάποιοι ειδικοί προειδοποιούν ότι η δημοτικότητα του Δρ. Ναρίτα θα μπορούσε να επηρεάσει αδικαιολόγητα τη δημόσια πολιτική και τους κοινωνικούς κανόνες. Δεδομένης της υπογεννητικότητας της Ιαπωνίας και του υψηλότερου δημόσιου χρέους στον ανεπτυγμένο κόσμο, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής ανησυχούν όλο και περισσότερο για το πώς θα χρηματοδοτήσουν τις διευρυνόμενες συνταξιοδοτικές υποχρεώσεις της Ιαπωνίας. Η χώρα παλεύει επίσης μ΄έναν αυξανόμενο αριθμό ηλικιωμένων που πάσχουν από άνοια ή πεθαίνουν μόνοι.

Σε γραπτές απαντήσεις σε ερωτήσεις που εστάλησαν μέσω email, ο Δρ. Ναρίτα είπε ότι «ανησυχούσε κυρίως για το φαινόμενο στην Ιαπωνία, όπου οι ίδιοι μεγιστάνες συνεχίζουν να κυριαρχούν στον κόσμο της πολιτικής, των παραδοσιακών βιομηχανιών και των μέσων ενημέρωσης/ψυχαγωγίας/δημοσιογραφίας για πολλά χρόνια».

Οι φράσεις «μαζική αυτοκτονία» και «μαζικό σεπούκου», έγραψε, ήταν «μια αφηρημένη μεταφορά». «Θα έπρεπε να ήμουν πιο προσεκτικός σχετικά με τις πιθανές αρνητικές συνδηλώσεις τους», πρόσθεσε. «Μετά από λίγο αυτοστοχασμό, σταμάτησα να χρησιμοποιώ τις λέξεις αυτές πέρυσι».

Ο Mασάτο Φουτζισάκι, ένας αρθρογράφος, υποστήριξε στο Newsweek Japan ότι οι παρατηρήσεις του καθηγητή «δεν πρέπει να εκληφθούν εύκολα ως μια απλή ”μεταφορά”. Οι οπαδοί του είναι άτομα που θεωρούν ότι οι ηλικιωμένοι πρέπει απλά να πεθάνουν και η κοινωνική πρόνοια πρέπει να κοπεί».

Ιαπωνία: Το πρόβλημα του δημογραφικού

Το 28% του πληθυσμού της είναι άνω των 65 ετών, και η διάμεση ηλικία στη χώρα τα 49 έτη. Με αυτά τα δεδομένα, η Ιαπωνία ήδη ξεχωρίζει ως η χώρα με τον γηραιότερο σε ηλικία πληθυσμό στον κόσμο.

Το δημογραφικό πρόβλημα βαίνει, μάλιστα, επιδεινούμενο καθώς ο πληθυσμός γερνά και οι γεννήσεις παράλληλα συνεχίζουν να μειώνονται.

Το 2022 οι ετήσιες γεννήσεις στην Ιαπωνία ήταν για πρώτη φορά στα χρονικά λιγότερες από 800.000. Εάν συνεχίσει έτσι, η χώρα των 125 εκατομμυρίων κατοίκων θα έχει ως το 2060 δει τον πληθυσμό της να μειώνεται κατά σχεδόν 1/3.

Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, η κυβέρνηση του Φούμιο Κισίντα αναγνωρίζει το δημογραφικό ως επείγουσα προτεραιότητα (μαζί με την άμυνα) και παίρνει μέτρα προς την κατεύθυνση της αύξησης των γεννήσεων.

Προκειμένου να ενθαρρυνθούν οι οικογένειες να κάνουν περισσότερα παιδιά, χρειάζονται χρήματα (υπό μορφή επιδομάτων), παροχές από την πλευρά του κράτους και διευκολύνσεις (γονικές άδειες κ.ά.). Σε αυτό το πλαίσιο, ο πρωθυπουργός Φούμιο Κισίντα ανακοίνωσε ότι πρόκειται να διπλασιάσει τον εθνικό προϋπολογισμό για τις οικογένειες.

Όπως σημειώνει ωστόσο σε άρθρο του ο ιστοχώρος Gzero, η πτώση του αριθμού των γεννήσεων στην Ιαπωνία δεν έχει να κάνει μόνο με την οικονομική κατάσταση των πολιτών αλλά και με την «παράδοση» που θέλει τις γυναίκες να επωμίζονται σχεδόν όλο της βάρος του νοικοκυριού και της ανατροφής των παιδιών. Πολλές γυναίκες ωστόσο δεν επιθυμούν πια να ακολουθήσουν αυτόν τον ρόλο και, μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, είναι λιγότερες πλέον και οι γυναίκες που παντρεύονται.  

Με πληροφορίες από G-Zero, ΝΥΤ