Ο σεισμός στην Τουρκία, οι επιπτώσεις στην πολιτική ατζέντα και η τύχη του Τούρκου προέδρου
Αντιμέτωπος με μια σειρά από μετασεισμικές δονήσεις, το μέγεθος των οποίων θα καταγραφεί οριστικά στις κάλπες, βρίσκεται ο Ρετζέπτ Ταγίπ Ερντογάν. Η Τουρκία διανύει μια προεκλογική περίοδο, της οποίας η ατζέντα δεν επηρεάστηκε μόνο σε μεγάλο βαθμό, αλλά ακόμα και η ημερομηνία διεξαγωγής τους περιβάλλεται από αβεβαιότητα. Το μόνο βέβαιο είναι πως η «διπλωματία των σεισμών» λειτουργεί για ακόμη μια φορά υπέρ της αποκλιμάκωσης της έντασης στο Αιγαίο.
Την ίδια ώρα, ο Τούρκος πρόεδρος γνωρίζει ότι δεν πρέπει να επαναληφθεί η κρίση του 1999, όταν ο τότε πρωθυπουργός Μπουλέντ Ετσεβίτ αντιμετώπισε το σκάνδαλο διαφθοράς που σχετιζόταν με άδειες που είχαν δοθεί σε κτίρια που κατέρρευσαν από τον σεισμό στην Κωνσταντινούπολη και ακολούθησαν οι οικονομικές επιπτώσεις που έπληξαν πυκνοκατοικημένες περιοχές με πολλές επιχειρήσεις.
Βάσει αυτού του δεδομένου, όμως, αυξάνονται οι επικρίσεις σε ό,τι αφορά τη διαχείριση του φονικού σεισμού στην Ανατολία, με την αντιπολίτευση αλλά και τους κατοίκους των πληγεισών περιοχών να κατηγορούν την κυβέρνηση για αργή και ανεπαρκή αντίδραση στην τραγωδία.
Το αίσθημα της οργής φάνηκε ακόμη πιο έντονα όταν ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος σε τρεις μήνες θα βρεθεί αντιμέτωπος με την πρόκληση των εκλογών, πραγματοποίησε επίσκεψη στις περιοχές που έπληξε ο σεισμός και παραδέχθηκε την ύπαρξη ορισμένων προβλημάτων σε ό,τι αφορά την αρχική αντίδραση της κυβέρνησης. Κάνοντας δηλώσεις ανάμεσα σε ανθρώπους που βρίσκονταν σε απόγνωση, ανακοίνωσε ότι η τουρκική κυβέρνηση θα ενισχύσει με έκτακτο επίδομα 495 ευρώ κάθε σεισμόπληκτη οικογένεια.
Επικρίσεις από πληγέντες και αντιπολίτευση
Οι σεισμοί της Δευτέρας είχαν ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους (με τον μέχρι στιγμής απολογισμό) τουλάχιστον 11.000 άνθρωποι στη νότια Τουρκία και τη βορειοδυτική Συρία. Επιπλέον, καταστράφηκαν υποδομές και ισοπεδόθηκαν χιλιάδες κτίρια, αφήνοντας χωρίς στέγη πολλούς ανθρώπους εν μέσω δυσμενών καιρικών συνθηκών.
Από την αρχή, πολλοί Τούρκοι είχαν εκφράσει παράπονα για την έλλειψη εξοπλισμού και υποστήριξης καθώς περίμεναν αβοήθητοι κοντά στα γκρεμισμένα κτίρια, χωρίς να διαθέτουν την απαραίτητη εξειδίκευση ή τα εργαλεία για να διασώσουν τους εγκλωβισμένους – ακόμα και όταν άκουγαν τις κραυγές τους για βοήθεια.
Oι διασώστες δυσκολεύονται να φτάσουν σε κάποιες από τις περιοχές που δέχθηκαν το μεγαλύτερο πλήγμα, λόγω των κατεστραμμένων δρόμων, της κακοκαιρίας καθώς και της έλλειψης πόρων και αποτελεσματικού εξοπλισμού, ενώ σε ορισμένες περιοχές παρατηρείται έλλειψη καυσίμων και διακοπές ρεύματος.
Ο Νασού Μαχρούκι, ιδρυτής μιας ομάδας έρευνας και διάσωσης που ανέλαβε δράση και στον σεισμό του 1999, δήλωσε ότι ο στρατός δεν είχε άμεση ανταπόκριση στην κρίση διότι η κυβέρνηση Ερντογάν κατήργησε ένα πρωτόκολλο που του επέτρεπε να παρέμβει χωρίς να έχει λάβει σχετική εντολή.
Ένα αρκετά ενδιαφέρον στοιχείο που ήρθε στο φως της δημοσιότητας είναι το γεγονός ότι αρκετά από αυτά τα κτίρια που κατέρρευσαν είχαν χαρακτηριστεί ως «αντισεισμικά», όπως για παράδειγμα στη Μαλάτια, μία εκ των περιοχών που έχουν υποστεί τρομακτικές καταστροφές, όπου διαμερίσματα που πωλούνται έναντι 150.000 ευρώ εμφανίζονται ότι πληρούν τις προδιαγραφές για να αντέχουν σε ισχυρούς σεισμούς.
Και για αυτήν την πτυχή της τραγωδίας, ο Ερντογάν έχει βρεθεί στο επίκεντρο των επικρίσεων της αντιπολίτευσης. Για παράδειγμα, γίνεται λόγος για τις μεγάλες κατασκευαστικές εταιρίες στην Τουρκία, οι οποίες όχι μόνο έχουν ισχυρές διασυνδέσεις με την τουρκική κυβέρνηση, αλλά μάλιστα έχουν «υπογράψει» μεγάλα συμβόλαια για την κατασκευή των περίφημων εργατικών κατοικιών και συγκροτημάτων.
Διπλωματία με φόντο τον σεισμό
Ο Τούρκος πρόεδρος θέλει τώρα να παρουσιαστεί ως ο διαχειριστής των πρακτικών ζητημάτων της κρίσης. «Δεν έχει την πολυτέλεια να κάνει λάθη όπως το καλοκαίρι του 2021, όταν η κυβέρνηση Ερντογάν φάνηκε ανεπαρκώς προετοιμασμένη για να αντιμετωπίσει τις χειρότερες πυρκαγιές στην ιστορία της Τουρκίας και αρχικά αγνόησε τις προσφορές διεθνούς βοήθειας» γράφει το G-ZERO.
«Το κυβερνών κόμμα θα επωφεληθεί από μία στιβαρή αντιμετώπιση της κρίσης στις σεισμόπληκτες περιοχές, με την προϋπόθεση ότι ο Ερντογάν προβάλλεται, διατηρώντας τη δυναμική του μέχρι τις κάλπες, όχι μόνο με άμεση βοήθεια αλλά και με δεσμεύσεις για μακροπρόθεσμη ανοικοδόμηση» εκτιμά στη συνέχεια.
Ο Τούρκος ηγέτης αναμένεται να διαχειριστεί πιο δυναμικά και τα διπλωματικά «χαρτιά» του. Τώρα μάλλον δεν επιθυμεί να ανοίξει περισσότερα «μέτωπα» με τη Σουηδία για την ήδη «παγωμένη» υποψηφιότητα ένταξης στο ΝΑΤΟ, ή με την «αιώνια αντίπαλη» Ελλάδα για την κυριαρχία στην ανατολική Μεσόγειο, ή ακόμα και με τους Κούρδους μαχητές.
«Οι καταστροφικοί σεισμοί θα δώσουν στον Ερντογάν μια πλατφόρμα για θετική αλληλεπίδραση τόσο με τους συμμάχους όσο και με τους ευερέθιστους γείτονες. Πιθανότατα θα χρησιμοποιήσει την κατάσταση για να ενισχύσει μια στάση εξισορρόπησης στην εξωτερική του πολιτική» αναφέρει η ιστοσελίδα.
Και οι εκλογές;
«Οι σεισμοί στην Τουρκία θα μπορούσαν να έχουν πολιτικές συνέπειες για τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, καθώς τον Μάιο επίκεινται εκλογές» γράφει η γερμανική RND.
«Το 2023 αναμενόταν να είναι θριαμβευτικό, όχι μόνο λόγω της επετείου των 100 χρόνων από την ίδρυση του τουρκικού κράτους, αλλά και γιατί ο Πρόεδρος Ερντογάν ήλπιζε ότι θα επισφραγίσει την πολιτική του καριέρα με άλλη μία εκλογική νίκη. Ωστόσο, το επετειακό έτος 2023 επισκιάζεται από την τραγωδία του σεισμού που θα μπορούσε να έχει συνέπειες και για τον ίδιο, καθώς έρχεται αντιμέτωπος με μία από τις μεγαλύτερες κρίσεις στη διάρκεια της 20ετούς διακυβέρνησής του» σημειώνει η γερμανική εφημερίδα.
Το αν η καταστροφή που έπληξε τώρα την Τουρκία θα οδηγήσει στο πολιτικό τέλος του Τούρκου προέδρου, θα εξαρτηθεί από την αντίδραση των Αρχών, όπως αναφέρεται στην εφημερίδα. Εκτιμά ότι ο Ερντογάν δεν προσπαθεί να υποβαθμίσει το μέγεθος της καταστροφής, όπως έκανε τότε ο Ετζεβίτ, και δέχεται κάθε βοήθεια από το εξωτερικό, ενώ και η Υπηρεσία Προστασίας από Καταστροφές, AFAD, που συγκροτήθηκε μετά τον σεισμό του 1999, μέχρι στιγμής έχει λειτουργήσει.
«Σημαντικό ρόλο όμως θα παίξει και το τι είδους μέριμνα θα λάβει η τουρκική κυβέρνηση για τους ανθρώπους που έχασαν τις εστίες τους. Η πρόκληση είναι τεράστια, καθώς σε αντίθεση με τις δύο επαρχίες που είχαν πληγεί από τον Εγκέλαδο το 1999, τώρα έχουν πληγεί δέκα. Αν δεν αποτύχει ο κρατικός μηχανισμός, η καταστροφή θα μπορούσε να προκαλέσει ένα κύμα αλληλεγγύης, από το οποίο θα επωφεληθεί ο Ερντογάν και το ΑΚΡ» καταλήγει η γερμανική εφημερίδα.
5°
