6 Φεβρουαρίου 1960: Η Μαρία Κάλλας δίνει τέλος στον «ψυχρό πόλεμο» με τη Σκάλα του Μιλάνου

Σαν σήμερα 6 Φεβρουαρίου 1960 τερματίζεται ο διετής «ψυχρός πόλεμος» μεταξύ της Μαρίας Κάλλας και της Σκάλας του Μιλάνου.

Η Σκάλα διέκοψε το συμβόλαιο μαζί της τον Ιανουάριο του 1958, όταν η La Divina αποχώρησε, μετά την πρώτη πράξη της Νόρμας του Μπελίνι, στην Όπερα της Ρώμης, αφήνοντας άναδους τόσο το κοινό -όλη την καλή κοινωνία της ιταλικής πρωτεύουσας- όσο και τον ίδιο τον πρόεδρο της Ιταλικής Δημοκρατίας που βρισκόταν στην αίθουσα. Το γεγονός θεωρήθηκε σκάνδαλο και προσωπική προσβολή στον Ιταλό πρόεδρο. 

Ο Τύπος άρχισε να της επιτίθεται και εν μέσω πιέσεων που ασκήθηκαν η Σκάλα του Μιλάνου έλυσε το συμβόλαιο που είχε μαζί της. «Πρόκειται για καλλιτέχνιδα δεύτερης κατηγορίας, που έγινε Ιταλίδα χάρη στον γάμο της, Μιλανέζα χάρη στον αδικαιολόγητο θαυμασμό μιας μερίδας του κοινού της Σκάλας, και διεθνής χάρη στην επικίνδυνη φιλία της με την Έλσα Μάξγουελ», σχολίαζε σε δημοσίευμά της η ιταλική εφημερίδα Il Giorno.

Είναι την ίδια περίοδο που η Μαρία Κάλλας αποφασίζει να αποχωρήσει και από το γάμο της, παίρνοντας διαζύγιο από τον Τζιοβάνι Μπατίστα Μενεγκίνι για να ζήσει μαζί με τον μεγάλο της έρωτα, τον Αριστοτέλη Ωνάση. 

Όταν κατέκτησε τη Σκάλα του Μιλάνου

Ως το 1950, η Κάλλας είχε εμφανιστεί στα μεγαλύτερα θέατρα της Ιταλίας, εκτός της Σκάλας του Μιλάνου. Η πρώτη φορά που εμφανίστηκε στη Σκάλα ήταν όταν αντικατέστησε την υποτιθέμενη αντίζηλό της, Ρενάτα Τεμπάλντι, στον ρόλο της Αΐντα. Ωστόσο, η επίσημη πρεμιέρα της στη Σκάλα έγινε έναν χρόνο αργότερα, στις 7 Δεκεμβρίου 1951, με την εκκίνηση της καλλιτεχνικής σεζόν του θεάτρου στον Σικελικό Εσπερινό του Βέρντι, εμφάνιση που της προσέφερε ευρύτερη αναγνώριση.

Κατά τη διάρκεια των επόμενων επτά ετών η Σκάλα υπήρξε η σκηνή των μεγάλων θριάμβων της σε ένα ευρύ φάσμα ρόλων. Εκεί, συνεργάστηκε με καλλιτέχνες όπως ο μαέστρος Χέρμπερτ φον Κάραγιαν, η χορογράφος Μαργκαρέτε Βάλμα και οι σκηνοθέτες Φράνκο Τζεφιρέλι και Λουκίνο Βισκόντι. Ο Βισκόντι, δε, εισήλθε στον χώρο της οπερατικής σκηνοθεσίας ειδικά για την Κάλλας, για την οποία σκηνοθέτησε πολλές καινούργιες και πολυτελείς παραγωγές έργων όπως η όπερα «Η Εστιάς» του Γκασπάρε Σποντίνι, η Τραβιάτα, η Υπνοβάτις, η Άννα Μπολένα και η Ιφιγένεια εν Ταύροις του Γκλουκ.

Ωστόσο, τον Μάιο του 1958 η Σκάλα διέκοψε τη συνεργασία της με την κορυφαία υψίφωνο, μετά το «σκάνδαλο» της αποχώρησής της, έπειτα από την πρώτη πράξη της Νόρμας του Μπελίνι από τη σκηνή της Όπερας της Ρώμης. Η Κάλλας υποστηρίζει ότι είχε πρόβλημα με τη φωνή της, αλλά οι «κακές γλώσσες» υποστήριξαν ότι ενοχλήθηκε από κάποιες χλιαρές αποδοκιμασίες από τα ορεινά. Ο ιταλικός Τύπος τής επιτίθεται και στους Ιταλούς απαντά ο αμερικανικός Τύπος, με δημοσιεύματα που έχει φροντίσει να «διανείμει» η φίλη της κοσμικογράφος Έλσα Μάξγουελ.

Ο έρωτας με τον Ωνάση

Εκείνη την περίοδο η Κάλλας συνεργαζόταν με τους Αλέξη Μινωτή και Γιάννη Τσαρούχη για μια νέα παραγωγή της Μήδειας του Κερουμπίνι στη νεότευκτη Όπερα του Ντάλας. Αυτή η παράσταση μεταφέρθηκε στο Κόβεντ Γκάρντεν του Λονδίνου και σ’ αυτή τη θριαμβευτική «πρεμιέρα», η Μαρία Κάλλας γνώρισε τον Αριστοτέλη Ωνάση, τον μεγάλο έρωτα της ζωής της- μια γνωριμία που εξελίχθηκε σε θυελλώδη σχέση.

Το 1959, μετά από 10 χρόνια γάμου με τον Τζοβάννι Μπατίστα Μενεγκίνι ζητά διαζύγιο, αλλά εκείνος δεν της το δίνει. Η ίδια, αποφασισμένη να προχωρήσει, απεκδύεται την αμερικανική υπηκοότητάς της, διατηρώντας μόνο την ελληνική, και με τον τρόπο αυτό καταφέρνει να λύσει και τυπικά τον γάμο της.

Ωστόσο, το όνειρο για κοινή ζωή με τον Αριστοτέλη Ωνάση δεν εκπληρώνεται, καθώς εκείνος τον Ιούλιο του 1968 παντρεύεται τη χήρα του Αμερικανού Προέδρου Τζάκι Κένεντι. Αυτή του η πράξη βυθίζει σε κατάθλιψη την κορυφαία υψίφωνο.

Νωρίτερα, το 1960, μπορεί η απόλυτη prima donna να είχε αναθερμάνει τη σχέση της με τη Σκάλα του Μιλάνου, μετά τον διετή «ψυχρό πόλεμο», ωστόσο την είχε κερδίσει η Ελλάδα.  

Στις 24 και 28 Αυγούστου 1960 η Κάλλας ενσάρκωσε τη Νόρμα του Μπελίνι στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου, με σκηνοθέτη τον Αλέξη Μινωτή, διευθυντή ορχήστρας τον Τούλιο Σεραφίν, ενδυματολόγο τον Αντώνη Φωκά και σκηνογράφο τον Γιάννη Τσαρούχη. Την επόμενη χρονιά επέστρεψε στην Επίδαυρο με τη Μήδεια του Λουίτζι Κερουμπίνι και πάλι με Μινωτή και Τσαρούχη. 

Ωστόσο, τον Ιούλιο του 1965 η κορυφαία υψίφωνος συμμετείχε για τελευταία φορά σε σκηνική παρουσίαση όπερας, πρωταγωνιστώντας ως Τόσκα στη Βασιλική Όπερα του Λονδίνου, με σκηνοθέτη τον Φράνκο Τζεφιρέλι. Οι προσωπικοί λόγοι -συναισθηματικοί αλλά και φωνητικής υγείας- είχαν οδηγήσει στη σταδιακή αραίωση των εμφανίσεών της. Στις σπανιότερες αυτές παραστάσεις, άρχισαν να γίνονται περισσότερο εμφανή ορισμένα τεχνικά προβλήματα που είχε αποκτήσει η φωνή της, με τις εικασίες για τα αίτιά τους να πληθαίνουν. Μετά το 1965, η Κάλλας δεν ξανατραγούδησε δημοσίως για οκτώ έτη.

Η τελευταία «μάχη»

Μετά την κατάρρευση εξαιτίας και του γάμου του Ωνάση με την Τζάκι Κένεντι, καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες να ξεπεράσει τα προσωπικά της προβλήματα, επανακάμπτοντας στην καλλιτεχνική δράση.

Παίζει στην κινηματογραφική εκδοχή της Μήδειας του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία Πιερ Πάολο Παζολίνι (1969), ηχογραφεί δίσκους, διδάσκει όπερα στη μουσική σχολή Τζούλιαρντ της Νέας Υόρκης και δίνει ρεσιτάλ με ένα παλιό της γνώριμο, τον Ιταλό τενόρο Τζουζέπε Ντι Στέφανο, που κι αυτός όμως αντιμετώπιζε φωνητικά προβλήματα.

Η τελευταία της εμφάνισή της έγινε στην πόλη Σαπόρο της Ιαπωνίας στις 11 Δεκεμβρίου του 1974.

Έκτοτε, η Μαρία Κάλλας κλείστηκε στο διαμέρισμά της στο Παρίσι και τον εαυτό της. Η μεγάλη ντίβα έφυγε από τη ζωή το πρωί της 16ης Σεπτεμβρίου 1977 από καρδιακή προσβολή, σε ηλικία 54 ετών.

Σαν σήμερα 6 Φεβρουαρίου

Γεγονότα

1778: Αμερικανική Επανάσταση: Οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και η Γαλλία υπογράφουν στο Παρίσι τη Συνθήκη Συμμαχίας και τη Συνθήκη Φιλίας και Εμπορίου, σηματοδοτώντας την επίσημη αναγνώριση του νέου κράτους από τη Γαλλία.

1819: Ο Τόμας Στάμφορντ Ραφλς ιδρύει τη Σιγκαπούρη.

1820: Οι πρώτοι 86 Αφροαμερικανοί μετανάστες με τη βοήθεια της Αμερικανικής Εταιρείας Αποικισμού αναχωρούν από τη Νέα Υόρκη για να ιδρύσουν έναν οικισμό στη σημερινή Λιβερία.

1833: Ο Όθων γίνεται ο πρώτος βασιλιάς της Ελλάδας.

1879: Πραγματοποιείται απόπειρα δολοφονίας εναντίον του μητροπολίτη Αδριανούπολης Διονύσιου από Βούλγαρους.

1918: Οι Βρετανίδες άνω των 30 ετών αποκτούν δικαίωμα ψήφου.

1922: Υπογράφεται στην Ουάσινγκτον ναυτική συνθήκη, η οποία περιορίζει τον ναυτικό εξοπλισμό των Ηνωμένων Πολιτειών, της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, της Ιαπωνίας, της Γαλλίας και της Ιταλίας.

1934: Απόπειρα πραξικοπήματος κατά της Τρίτης Γαλλικής Δημοκρατίας δημιουργεί πολιτική κρίση στη Γαλλία.

1952: Η Ελισάβετ Β΄ γίνεται βασίλισσα του Ηνωμένου Βασιλείου μετά τον θάνατο του πατέρα της, Γεωργίου ΣΤ΄ του Ηνωμένου Βασιλείου. Τη στιγμή της διαδοχής, η Ελισάβετ Β΄ βρισκόταν στην Κένυα.

1958: Οκτώ παίκτες της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και άλλοι 15 επιβάτες σκοτώνονται σε αεροπορικό δυστύχημα στο Μόναχο.

1959: Ο Τζακ Κίλμπυ καταθέτει την πρώτη πατέντα για ολοκληρωμένο κύκλωμα.

1959: Στο ακρωτήριο Κανάβεραλ στη Φλόριντα, πραγματοποιείται η πρώτη επιτυχημένη δοκιμαστική εκτόξευση του διηπειρωτικού βαλλιστικού πύραυλου Τιτάνας.

1960: Τερματίζεται ο διετής «ψυχρός πόλεμος» μεταξύ της Μαρίας Κάλλας και της Σκάλας του Μιλάνου.

1963: Οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής επιβάλλουν απαγόρευση προσέγγισης δυτικών πλοίων στην Κούβα, δημιουργώντας έτσι σοβαρή εστία τριβής με τους Έλληνες πλοιοκτήτες.

2000: Δεύτερος Πόλεμος της Τσετσενίας: Οι Ρώσοι καταλαμβάνουν το Γκρόζνυ της Τσετσενίας, αναγκάζοντας την κυβέρνηση των αυτονομιστών να οδηγηθεί στην εξορία.

Γεννήσεις

1664: Μουσταφά Β΄, Οθωμανός σουλτάνος

1665: Άννα, βασίλισσα της Αγγλίας, Σκωτίας και Ιρλανδίας

1695: Νικόλαους Β' Μπερνούλι, Ελβετός μαθηματικός

1748: Άνταμ Βάισχαουπτ, Γερμανός φιλόσοφος

1796: Τζον Στήβενς Χένσλοου, Άγγλος βοτανολόγος και γεωλόγος

1811: Χένρι Λίντελ, Άγγλος φιλόλογος

1876: Εζέν Ανρί Γκραβελό, Γάλλος ξιφομάχος

1911: Ρόναλντ Ρήγκαν, 40ός πρόεδρος των Η.Π.Α.

1912: Εύα Μπράουν, Γερμανίδα σύζυγος του Αδόλφου Χίτλερ

1913: Μαίρη Λίκι, Βρετανή παλαιοανθρωπολόγος

1932: Καμίλο Σιενφουέγος, Κουβανός επαναστάτης

1932: Φρανσουά Τρυφώ, Γάλλος σκηνοθέτης

1945: Μπομπ Μάρλεϊ, Τζαμαϊκανός μουσικός

1947: Κώστας Καράλης, Έλληνας τραγουδιστής

1962: Αξλ Ρόουζ, Αμερικανός τραγουδιστής (Guns N' Roses)

1968: Αδόλφο Βαλένσια, Κολομβιανός ποδοσφαιριστής

Θάνατοι

893: Φώτιος Α΄, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως

1497: Γιοχάνες Όκεγχεμ, Φλαμανδός συνθέτης

1593: Ζακ Αμυό, Γάλλος συγγραφέας

1685: Κάρολος Β΄, βασιλιάς της Αγγλίας

1689: Γεράσιμος Β΄, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως

1695: Αχμέτ Β΄, Οθωμανός σουλτάνος

1740: Πάπας Κλήμης ΙΒ΄

1793: Κάρλο Γκολντόνι, Ιταλός θεατρικός συγγραφέας

1952: Γεώργιος ΣΤ΄, βασιλιάς του Ηνωμένου Βασιλείου

1957: Νικόλαος Δίκας, Έλληνας πολιτικός

1991: Μαρία Θαμπράνο, Ισπανίδα συγγραφέας

1991: Σαλβαδόρ Λούρια, Ιταλός βιολόγος

1994: Δημήτριος Αντωνίου, Έλληνας ποιητής

1994: Τζακ Κίρμπι, Αμερικανός συγγραφέας κόμικς

1994: Τζόζεφ Κότεν, Αμερικανός ηθοποιός

1996: Νικόλαος Γαζής, Έλληνας νομικός και πολιτικός

1998: Φάλκο, Αυστριακός τραγουδιστής

2007: Αλέκος Παπαδόπουλος, Έλληνας ποδοσφαιριστής και προπονητής

2011: Γκάρι Μουρ, Βορειοϊρλανδός τραγουδοποιός

2014: Μαξίν Κούμιν, Αμερικανίδα συγγραφέας

2015: Μαρία Κυπριωτάκη - Περράκη, Ελληνίδα πολιτικός

2022: Μαριανίνα Κριεζή Ελληνίδα στιχουργός