Ένας σουλτάνος σε απομόνωση

Με τις εκλογές να πλησιάζουν και την αντιπολίτευση να παρουσίαζεται ενωμένη στην Τουρκία, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ποντάρει όλο και περισσότερο σε ένα γνώριμο για αυτόν «φύλλο», αυτό της αντιδυτικής ρητορικής. Μόνο τις τελευταίες μέρες έχει στοχεύσει τον Εμανουέλ Μακρόν, την Σουηδίας, τις ΗΠΑ ενώ τα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ στη γείτονα αναφέρουν ότι η Τουρκία αναλαμβάνει δράση στη Μεσόγειο «παρά τα εμπόδια της Ελλάδας, της Γαλλίας και της Γερμανίας». Είναι οι πρώτες εκλογές άλλωστε, κατά τις οποίες ο Ερντογάν δεν θα είναι το ξεκάθαρο φαβορί. Οι δημοσκοπήσεις προβλέπουν μια οριακή έκβαση.

Στο πλαίσιο αυτό, ο πρόεδρος της Τουρκίας υποσχέθηκε να προστατεύσει την Τουρκία από την «κακιά Δύση». «Όπως βάλαμε τέλος στο πραξικόπημα και στις τρομοκρατικές προδοσίες ελπίζω να θάψουμε την κηδεμονία του τραπεζιού στην κάλπη στις 14 Μαΐου και να απογοητεύσουμε όσους θέλουν να κυβερνήσουν τη χώρα μας από μακριά» διαμήνυσε.

Xαρακτηριστική η απάντηση που έδωσε σε ερώτηση που δέχθηκε σε συγκέντρωση της νεολαίας του κόμματός του (ΑKP) για τον πρόεδρο της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν. «Στην πραγματικότητα, το άτομο που βρίσκεται επικεφαλής της Γαλλίας δεν έχει την ικανότητα, την εμπειρία και τις γνώσεις να είναι επικεφαλής αυτού του κράτους» δήλωσε. Ο Ερντογάν συνεχίζοντας να μιλάει για τον Μακρόν υποστήριξε πως δεν είναι έντιμος.

«Στη Μεσόγειο, στις σχέσεις τους με αυτή την Ελλάδα, δυστυχώς, αγνοούν την Τουρκία και συνάπτουν διαφορετικές σχέσεις μαζί της. Του έχω πει πολλά διαφορετικά πράγματα, του τα είπα προσωπικά. Ας μείνουν σε εμένα. Του είπα πως ένας άνθρωπος πρέπει να ωριμάσει, να δημιουργήσει τον δικό του χαρακτήρα».

Κατά των ΗΠΑ

Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, ο Ερντογάν εξέφρασε το παράπονό του ότι οι ΗΠΑ δεν δίνουν στην Τουρκία ούτε F-35, ούτε F-16, σημειώνοντας ότι «αυτό θα έχει τίμημα». Στον αντίποδα, αντιπαρέβαλλε τη σχέση «αμοιβαίας εμπιστοσύνης και σεβασμού» που υπάρχει με τη Ρωσία. Αναλυτικά, είπε: «Στις σχέσεις μας με τη Ρωσία υπάρχει αμοιβαία εμπιστοσύνη. Υπάρχει σεβασμός. Οι σχέσεις μου με τον κ. Πούτιν βασίζονται στην εντιμότητα».

Και συνέχισε: «Πολλοί μας απείλησαν στο ζήτημα των S-400 πως πρέπει να τους επιστρέψουμε. Όχι, δεν τους δίνουμε. Τους πήραμε τους S-400, τους έχουμε στην τσέπη μας. Εσείς να τηρήσετε όσα μας υποσχεθήκατε. Ζητάμε απο εσάς τα F-16, όμως δεν μας τα δίνετε. Μας είπατε για F-35, δεν τηρήσατε τον λόγο σας. Ενώ πληρώσαμε για τα μαχητικά, δεν μας τα δίνετε. Τότε, αυτό θα έχει κάποιο τίμημα».

«Ναι στην Φινλανδία, όχι στην Σουηδία;»

Παράλληλα, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εξαπέλυσε μύδρους κατά της Σουηδίας, προειδοποιώντας μάλιστα ότι «η Τουρκία δεν είναι η παλιά Τουρκία». «(H Σουηδία) νομίζει πως μας κοροϊδεύει. Αυτοί δεν καταλαβαίνουν τη σημερινή Τουρκία. Νομίζουν πως η Τουρκία είναι αυτή που ήταν πριν 20, 30 ή 40 χρόνια. Δεν είναι έτσι» τόνισε.

Από την άλλη, ο Τούρκος πρόεδρος δήλωσε ότι η χώρα του θα μπορούσε να εγκρίνει την υποψηφιότητα ένταξης της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. «Απόψε να σας πω κάτι. Εμείς σε σχέση με τη Φινλανδία, αν χρειαστεί, μπορούμε να στείλουμε ένα διαφορετικό μήνυμα. Κι όταν δώσουμε αυτό το διαφορετικό μήνυμα για τη Φινλανδία, θα πάθει σοκ η Σουηδία. Όμως και η Φινλανδία δεν πρέπει να κάνει το ίδιο λάθος».

Η Τουρκία ανέστειλε την περασμένη Τρίτη τη διαδικασία ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, αναβάλλοντας επ' αόριστον τριμερή συνάντηση που είχε αρχικά προγραμματιστεί για τις αρχές Φεβρουαρίου και είχε στόχο την άρση των αντιρρήσεων της Άγκυρας στην υποψηφιότητά τους.

Ο Σουηδός υπουργός Εξωτερικών, Τομπίας Μπίλστρομ, δήλωσε προχθές, Σάββατο, ότι οι συνομιλίες μεταξύ της χώρας του και της Τουρκίας έχουν «παγώσει». Όπως υπογράμμισε σε συνέντευξή του στη σουηδική εφημερίδα Expressen, η κυβέρνηση της Στοκχόλμης έχει επενδύσει χρόνο και προσπάθεια για να προχωρήσει ο διάλογος, ενώ επισήμανε πως εξακολουθεί να ελπίζει ότι η διαδικασία θα ολοκληρωθεί το καλοκαίρι στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ.

Σημειώνεται ότι η Φινλανδία έχει διαμηνύσει ότι θα μπορούσε να ενταχθεί στη Βορειοατλαντική Συμμαχία χωρίς τη Σουηδία, μετά την εμπλοκή που υπάρχει στις σουηδοτουρκικές συνομιλίες.

«Ιερός πόλεμος» για το Κοράνι

Στο «εκρηκτικό μίγμα» έρχεται να προστεθεί η εξελισσόμενη διπλωματική ρήξη με ταξιδιωτικές οδηγίες και κλήσεις πρεσβευτών μεταξύ της Τουρκίας και σειράς ευρωπαϊκών χωρών, με αφορμή αντιμουσουλμανικές εκδηλώσεις που υποκινούνται από ακροδεξιούς παράγοντες.

Ύστερα από το πρώτο κρούσμα, που σημειώθηκε στη Σουηδία και είχε ως αποτέλεσμα να αναστείλει η Τουρκία τις διαβουλεύσεις για την ένταξη της χώρας (όπως και της Φινλανδίας) στο ΝΑΤΟ, νέα μέτωπα άνοιξαν με τη Δανία και την Ολλανδία, οι πρεσβευτές των οποίων κλήθηκαν στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών για να τους επιδοθεί διαμαρτυρία.

Την Τρίτη, η Ολλανδία αποφάσισε το προσωρινό κλείσιμο του προξενίου της στην Κωνσταντινούπολη, μετά από απειλές που δέχθηκε η διπλωματική αποστολή. Ο εκπρόσωπος της ολλανδικής διπλωματικής αποστολής δεν ήταν σε θέση να απαντήσει για πόσο διάστημα θα παραμείνει κλειστό το προξενείο.

Την ίδια ώρα στις ταξιδιωτικές οδηγίες που αναρτήθηκαν από τη Γερμανία, τη Σουηδία, τη Γαλλία, την Ιταλία και τις ΗΠΑ το βράδυ του Σαββάτου (28/01) ακολούθησε και η Βρετανία την Τρίτη (31/1), η οποία προχώρησε στην ανάρτηση αντίστοιχων οδηγιών για όσους σκοπεύον να ταξιδέψουν στην Τουρκία.

Στις οδηγίες της η βρετανική κυβέρνηση προειδοποιεί τους πολίτες για πιθανά τρομοκρατικά χτυπήματα στην Τουρκία και αναφέρει ότι οι τουρίστες θα πρέπει να συμβουλεύονται τις τοπικές αρχές και να σέβονται τις σχετικές οδηγίες, καθώς και να ενημερώνονται διαρκώς από τα ΜΜΕ κατά την παραμονή τους. Όπως σημειώνει, «οι τρομοκράτες είναι πολύ πιθανό να προσπαθήσουν να πραγματοποιήσουν επιθέσεις στην Τουρκία» και εφιστά την προσοχή σε χώρους όπου συχνάζουν Δυτικοί στην Κωνσταντινούπολη όπως εκκλησίες, συναγωγές, πρεσβείες/προξενεία κτλ.

Μόλις πριν λίγες ημέρες, η Άγκυρα διαμαρτυρήθηκε έντονα, μετά το κάψιμο του Κορανίου από εξτρεμιστή στη Χάγη. Ανάμεσα στις δύο χώρες δημιουργήθηκε μεγάλη ένταση, ενώ υπήρξαν και δημόσιες τοποθετήσεις Τούρκων αξιωματούχων και πολιτικών.

Την περασμένη Παρασκευή, πρεσβείες στην Άγκυρα, μεταξύ των οποίων εκείνες των ΗΠΑ, της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ιταλίας, εξέδωσαν προειδοποιήσεις για την ασφάλεια σχετικά με πιθανές επιθέσεις αντιποίνων εναντίον χώρων λατρείας, έπειτα από χωριστά περιστατικά στη Σουηδία, στην Ολλανδία και στη Δανία κατά τα οποία κάηκε το Κοράνι.

Το Σάββατο, η Τουρκία προειδοποίησε επίσης τους πολίτες της για «πιθανές ισλαμοφοβικές, ξενοφοβικές και ρατσιστικές επιθέσεις» στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη.

Αυξάνονται και πληθύνονται τα δημοσιεύματα για τον «εμπρηστή»

Λίγες ημέρες μετά το δημοσίευμα του Economist που είχε βάλλει κατά του Τούρκου προέδρου, τη σκυτάλη πήρε το περιοδικό Stern, το οποίο κυκλοφόρησε με τον Ταγίπ Ερντογάν στο εξώφυλλο και με τίτλο «Ερντογάν, ο Εμπρηστής». «Προκειμένου να διασφαλίσει την εξουσία, ο Τούρκος πρόεδρος προκαλεί επικίνδυνες διενέξεις – και στη Γερμανία» αναφέρεται στον υπότιτλο.

Στο σχετικό άρθρο, με τίτλο «Ο ταραχοποιός», το περιοδικό περιγράφει τις επικείμενες εκλογές ως «αγώνα για τη θέση του Ερντογάν στην ιστορία» και θέτει το ερώτημα αν μπορεί ο «αιώνιος σουλτάνος» να πέσει, όταν μάλιστα βρίσκεται στο επίκεντρο της διεθνούς σκηνής.

Αναφερόμενος στη συμπεριφορά του Ταγίπ Ερντογάν στο εξωτερικό, ο συντάκτης του Stern σημειώνει την κλιμάκωση των απειλών προς την Ελλάδα, με την οποία διαφιλονικεί για πολλά νησιά. «Η Τουρκία παράγει πυραύλους Tayfun. Τι θα συμβεί αν πλήξουν την Αθήνα; Όχι ότι θέλουμε να το κάνουμε αυτό, αλλά να είστε έξυπνοι. Αν συνεχίσετε να εξοπλίζετε τα νησιά, δεν θα κάνουμε τίποτα;», δήλωσε πρόσφατα ο Τούρκος πρόεδρος, ο οποίος γνωρίζει ότι αυτές οι δηλώσεις έχουν απήχηση στο εσωτερικό της χώρας.

Και οι «φιλοδυτικοί» έξι

Στον αντίποδα Ερντογάν εμφανίζονται τα έξι κόμματα της αντιπολίτευσης, με κοινή γραμμή και σαφώς πιο φιλοευρωπαϊκή στάση.

Στο «Κείμενο Συμφωνίας Κοινής Πολιτικής» της συμμαχίας των έξι κομμάτων της τουρκικής αντιπολίτευσης, που αποτελεί ένα μανιφέστο ενόψει εκλογών, γίνεται εκτενής αναφορά στην εξωτερική πολιτική που θα πρέπει να υιοθετήσει η χώρα, με σαφή αναφορά στην Ελλάδα. 

Οι «6» συμφωνούν ότι θα σέβονται αμοιβαία «την εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία των χωρών, ιδιαίτερα των γειτόνων μας», όπως επίσης και ότι «δεν θα εμπλεκόμαστε στις εσωτερικές τους υποθέσεις και θα τηρούμε τις αρχές της ειρηνικής διευθέτησης των διαφορών».

Ειδικά για τα ελληνοτουρκικά αναφέρουν ότι θα επιλυθούν άλυτα ζητήματα μεταξύ των δύο χωρών «με διπλωματία, διάλογο και διαπραγματεύσεις προσανατολισμένες στο αποτέλεσμα, με βάση το Διεθνές Δίκαιο και την ευθυδικία, χωρίς να διακυβεύονται τα εθνικά συμφέροντα της Τουρκίας».

Σε άλλο σημείο, που αναφέρεται στο ΝΑΤΟ, τα κόμματα της αντιπολίτευσης επαναλαμβάνουν ότι «θα αποκαταστήσουμε τις σχέσεις με τους γείτονές μας και τις χώρες άμεσης γειτνίασης». Τέλος, γίνεται λόγος για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, για αναθεώρηση της συμφωνίας για τους μετανάστες και για επιστροφή στη «θεσμική βάση» στις σχέσεις με τις ΗΠΑ.