20 Ιανουαρίου: Η ημέρα που έχει «ορκίσει» 46 προέδρους των ΗΠΑ

Σαν Σήμερα στις 20 Ιανουαρίου του 1937 ορκίζεται πρόεδρος των ΗΠΑ ο Φραγκλίνος Ρούζβελτ και καθιερώνεται η μέρα να γίνεται κάθε τέσσερα χρόνια στις 20 Ιανουαρίου στον περιβάλλοντα χώρο του Καπιτωλίου (στη δυτική πρόσοψη από το 1981), έδρα των νομοθετικών σωμάτων (Κογκρέσου).

Η πρώτη τελετή έγινε στις 30 Απριλίου 1789 στη Νέα Υόρκη (τότε πρωτεύουσα της χώρας), όταν ο Τζορτζ Ουάσινγκτον ορκίστηκε πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ. Καθώς τότε χρειάστηκαν έως και τέσσερις μήνες για να καταμετρηθούν οι ψήφοι, ορίστηκε ως ημερομηνία για την ορκωμοσία των νέων προέδρων των ΗΠΑ η 4η Μαρτίου και μόνο το 1937 άλλαξε αυτό και ορίστηκε η 20η Ιανουαρίου που ισχύει μέχρι σήμερα. Επίσης, το 1801 η πρωτεύουσα των ΗΠΑ μεταφέρθηκε στην Ουάσινγκτον και ως εκ τούτου και η τελετή της ορκωμοσίας γίνεται έκτοτε εκεί.

Η ορκωμοσία γίνεται από τον εκάστοτε πρόεδρο του Ανωτάτου Δικαστηρίου και ο νέος πρόεδρος δίνει το νενομισμένο όρκο με το αριστερό χέρι επί της Βίβλου, με την οποία είχε ορκιστεί ο Αβραάμ Λίνκολν, και το δεξί χέρι προτεταμένο. Στη συνέχεια, ο νέος πρόεδρος εκφωνεί λόγο εν είδει προγραμματικών δηλώσεων, χωρίς συγκεκριμένη διάρκεια.

Μετά το τελετουργικό, ο πρόεδρος ηγείται πομπής από το Καπιτώλιο στον Λευκό Οίκο δια μέσου της Λεωφόρου Πενσιλβάνιας και προσφέρει την ευκαιρία σε περισσότερους ανθρώπους να δουν από κοντά τον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ. Η πομπή αυτή είναι μία παράδοση που ξεκίνησε το 1805, όταν ο Τόμας Τζέφερσον άρχιζε τη δεύτερη θητεία του. Μόνο μία φορά στην ιστορία των ΗΠΑ, όταν ο Ρόναλντ Ρίγκαν αναλάμβανε για δεύτερη φορά καθήκοντα το 1985, δεν έγινε η παραδοσιακή πομπή μετά την ορκωμοσία λόγω των κακών καιρικών συνθηκών.

Στη συνέχεια, ο νέος πρόεδρος θα εγκατασταθεί στον Λευκό Οίκο, όπου βάσει της παράδοσης το πρώτο πράγμα που θα δει στο γραφείο του είναι μία επιστολή του απερχόμενου προέδρου. Η τελετή ανάληψης των καθηκόντων τού νέου προέδρου πλαισιώνεται από επίσημους χορούς, πάρτι και συναυλίες, που ξεκινούν πριν από την ορκωμοσία και διαρκούν πολλές ημέρες μετά.

Στην τελετή ορκωμοσίας του Τζον Κένεντι, τον Ιανουάριο του 1961, υπήρχε ο φόβος της πιθανής απόπειρας δολοφονίας. Το κλίμα ήταν τεταμένο γιατί ο Κένεντι ήταν ο πρώτος Καθολικός που εκλέγετο πρόεδρος, ιστορική αλλαγή σε μία, τότε, βαθιά Προτεσταντική χώρα.

Ο Μπαράκ Ομπάμα, ο πρώτος μαύρος πρόεδρος στην ιστορία των ΗΠΑ, χρειάστηκε να ορκιστεί δύο φορές έπειτα από μία τεχνική βλάβη κατά την τελετή ορκωμοσίας του το 2009. O επικεφαλής του Ανώτατου Δικαστηρίου, Τζον Ρόμπερτς, μπέρδεψε τα λόγια του, οπότε χρειάστηκε να ορκιστεί ξανά, την επόμενη ημέρα, στον Λευκό Οίκο. Το ίδιο πρόβλημα είχε και ο Χέρμπερτ Χούβερ το 1929.

Μια από τις πλέον «περίεργες» τελετές ήταν η τελευταία τον Ιανουάριο του 2021 όταν οι κάτοικοι της Ουάσιγκτον κλήθηκαν να μείνουν στα σπίτια τους και να παρακολουθήσουν εικονικά την τελετή ορκωμοσίας του 46ου προέδρου των ΗΠΑ, ώστε να μη διατρέξουν οποιονδήποτε κίνδυνο με την επιδημία COVID-19. Έτσι κι αλλιώς θα πείθονταν από την τεράστια ανάπτυξη δυνάμεων ασφαλείας σε μια οχυρωμένη πρωτεύουσα, σημαδεμένη από τη φονική επίθεση της 6ης Ιανουαρίου εναντίον του Καπιτωλίου.

Ο σημερινός πρόεδρος των ΗΠΑ ορκίστηκε σε μια ογκώδη βίβλο την οποία έχει η οικογένεια του από το 1893 και είχε αξιοποιηθεί και κατά την ορκωμοσία του ως αντιπροέδρου.

Στο μεγαλύτερο μέρος της ομιλίας του, επιχείρησε να ρίξει γέφυρες στην αμερικανική κοινωνία: «Όλη μου η ψυχή είναι σε αυτό το σκοπό», τόνισε αναφερόμενος στην προσπάθεια να ενώσει και πάλι τη χώρα, σημείωσε εμφατικά ότι «κάθε διαφωνία δεν πρέπει να είναι αιτία πολέμου», καλώντας τους πολίτες σε μια καινούργια αρχή έπειτα από μια περίοδο πικρίας και ακραίου διχασμού.

«Γνωρίζω ότι οι δυνάμεις που μας χωρίζουν είναι βαθιές και πραγματικές. Γνωρίζω όμως ότι αυτό δεν είναι καινούργιο. Η ιστορία μας είναι μια διαρκής μάχη ανάμεσα στο αμερικανικό ιδανικό, ότι όλοι έχουμε γεννηθεί ίσοι και την σκληρή, άσχημη πραγματικότητα του ρατσισμού, του φόβου και της δαιμονοποίησης που μας διχάζει», πρόσθεσε.

Γεγονότα - 20 Ιανουαρίου

250 - Ο αυτοκράτορας Δέκιος αρχίζει ευρύτατο διωγμό κατά των Χριστιανών στη Ρώμη. Μεταξύ των μαρτύρων είναι και ο Πάπας Φαβιανός.
1320 - Ο δούκας Λαδίσλαος Α΄ ο Βραχύς γίνεται βασιλιάς της Πολωνίας.
1356 - Ο Εδουάρδος Μπάλλιολ παραιτείται από τη διεκδίκηση του θρόνου της Σκωτίας.
1567 - Μάχη του Ρίο ντε Τζανέιρο: οι πορτογαλικές δυνάμεις διώχνουν οριστικά τους Γάλλους από το Ρίο ντε Τζανέιρο.
1576 - Ιδρύεται η πόλη Λεόν στο Μεξικό.
1649 - Ο Κάρολος Α΄ της Αγγλίας οδηγείται σε δίκη για προδοσία και άλλα κακουργήματα.
1785 - Οι δυνάμεις του Σιάμ, οι οποίες είχαν εισβάλει στο Βιετνάμ προσπαθώντας να εκμεταλλευτούν το πολιτικό χάος, πέφτουν σε ενέδρα και αφανίζονται στον ποταμό Μεκόνγκ από τους Τάι Σον.
1877 - Τελευταία ημέρα της Διάσκεψης της Κωνσταντινούπολης, η οποία κατέληξε σε συμφωνία για πολιτικές μεταρρυθμίσεις στα Βαλκάνια.
1887 - Η Γερουσία των Η.Π.Α. επιτρέπει στο Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ να εκμισθώσει το Περλ Χάρμπορ ως ναυτική βάση.
1919 - Αποβιβάζονται στην Οδησσό τα πρώτα τμήματα της ελληνικής 2ης μεραρχίας στην Εκστρατεία της Κριμαίας.
1921 - Εγκρίνεται το πρώτο Σύνταγμα της Τουρκίας, το οποίο καθιερώνει την αρχή της εθνικής κυριαρχίας.
1929 - Προβάλλεται στους κινηματογράφους Ο Ληστής της Αριζόνας, η πρώτη μεγάλου μήκους ομιλούσα ταινία που γυρίστηκε σε εξωτερικούς χώρους.
1936 - Ο Εδουάρδος Η' γίνεται βασιλιάς του Ηνωμένου Βασιλείου.
1942 - Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: στη Διάσκεψη της Βάνζεε που πραγματοποιείται στο προάστιο Βάνζεε του Βερολίνου, ανώτεροι αξιωματούχοι της Ναζιστικής Γερμανίας συζητούν την εφαρμογή της «Τελικής Λύσης του εβραϊκού ζητήματος».
1962 - Ανακοινώνονται τα τελικά αποτελέσματα της απογραφής του 1961, σύμφωνα με τα οποία ο πληθυσμός της Ελλάδας ανέρχεται σε 8.388.533 άτομα και της περιφέρειας πρωτευούσης σε 1.852.709.
1969 - Ο Ρίτσαρντ Νίξον ορκίζεται ως ο 37ος Πρόεδρος των ΗΠΑ.
1981 - Είκοσι λεπτά μετά την ορκωμοσία του Ρόναλντ Ρήγκαν, το Ιράν απελευθερώνει 52 Αμερικανούς ομήρους.
1996 - Ο Γιασέρ Αραφάτ εκλέγεται πρόεδρος της Παλαιστινιακής αρχής.
2001 - Ο Τζωρτζ Ο. Μπους δίνει τον Προεδρικό όρκο ενώπιον του Δικαστή Ρένκουιστ κατά τη τελετή ανάληψης καθηκόντων του.
2009 - Ο Μπαράκ Ομπάμα δίνει τον Προεδρικό όρκο ως πρώτος Αφροαμερικανός (και γενικά ο 44ος) πρόεδρος στην ιστορία των ΗΠΑ.
2018 - Τρομοκρατική επίθεση από ενόπλους σε ξενοδοχείο της Καμπούλ, Αφγανιστάν.[1]

Γεννήσεις

225 - Γορδιανός Γ΄, Ρωμαίος αυτοκράτορας
1029 - Αλπ Αρσλάν, Τούρκος σουλτάνος της Περσίας
1488 - Ιωάννης-Γεώργιος, μαρκήσιος του Μομφερράτου
1538 - Λουδοβίκος, κόμης του Νασσάου
1550 - Φερδινάνδος, Γερμανός στρατιωτικός
1554 - Σεβαστιανός, βασιλιάς της Πορτογαλίας
1716 - Κάρολος Γ΄, βασιλιάς της Ισπανίας
1775 - Αντρέ Μαρί Αμπέρ, Γάλλος φυσικός
1873 - Γιοχάνες Βίλχελμ Γένσεν, Δανός συγγραφέας
1883 - Μπέρτραμ Ράμσεϋ, Άγγλος ναύαρχος
1883 - Νάκυ Τζόνσον, Αμερικανός πολιτικός και γκάνγκστερ
1888 - Χάντυ Ουΐλιαμ Λεντμπέτερ, Αμερικανός τραγουδιστής
1906 - Αριστοτέλης Ωνάσης, Έλληνας εφοπλιστής
1906 - Σπύρος Μελετζής, Έλληνας φωτογράφος
1915 - Γκουλάμ Ισχάκ Χαν, πρόεδρος του Πακιστάν
1920 - Φεντερίκο Φελίνι, Ιταλός σκηνοθέτης
1921 - Τέλμο Θάρρα, Ισπανός ποδοσφαιριστής
1921 - Ζακ Φερρόν, Καναδός συγγραφέας
1923 - Σλιμ Γουίτμαν, Αμερικανός τραγουδιστής
1926 - Πατρίσια Νιλ, Αμερικανίδα ηθοποιός
1927 - Ολιβιέ Στρεμπέλ, Βέλγος γλύπτης
1930 - Μπαζ Όλντριν, Αμερικανός αστροναύτης
1943 - Αρμάντο Γκεμπούζα, πρόεδρος της Μοζαμβίκης
1948 - Παναγιώτης Ψωμιάδης, Έλληνας πολιτικός
1951 - Ίαν Χιλ, Άγγλος μπασίστας (Judas Priest)
1955 - Μακίβα Μπους, πρωθυπουργός των νήσων Κέιμαν
1957 - Φίλιππος Σοφιανός, Έλληνας ηθοποιός
1960 - Γουίλ Ράιτ, Αμερικανός σχεδιαστής ηλεκτρονικών παιχνιδιών
1962 - Θανάσης Μουστακίδης, Έλληνας πετοσφαιριστής
1964 - Ζέλικο Κόμσιτς, Βόσνιος πολιτικός
1966 - Μανώλης Καραντίνης, Έλληνας μουσικός
1987 - Έβαν Πίτερς, Αμερικανός ηθοποιός
1991 - Τζόλυον Πάλμερ, Βρετανός οδηγός αγώνων

Θάνατοι

250 - Πάπας Φαβιανός
842 - Θεόφιλος, Βυζαντινός αυτοκράτορας
882 - Λουδοβίκος ο Νεότερος, βασιλιάς της Σαξονίας
1191 - Θεοβάλδος Ε΄, κόμης του Μπλουά
1191 - Φρειδερίκος ΣΤ', δούκας της Σουαβίας
1375 - Ιάκωβος Δ΄ της Μαγιόρκας, βασιλιάς της Νάπολης
1458 - Λαζάρ Μπράνκοβιτς, δεσπότης της Σερβίας
1479 - Ιωάννης Β΄, βασιλιάς της Αραγωνίας
1612 – Ροδόλφος Β΄, αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
1639 - Μουσταφά Α΄, Οθωμανός σουλτάνος
1666 - Άννα της Αυστρίας, βασίλισσα της Γαλλίας
1740 - Νικόλαος Παπαδόπουλος ο Κομνηνός, Έλληνας θεολόγος
1745 - Κάρολος Ζ΄, αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
1819 - Κάρολος Δ΄, βασιλιάς της Ισπανίας
1848 - Χριστιανός Η΄, βασιλιάς της Δανίας
1875 - Ζαν Φρανσουά Μιγέ, Γάλλος ζωγράφος
1900 - Τζον Ράσκιν, Άγγλος κριτικός τέχνης
1908 - Παναγιώτης Μανέτας, Έλληνας πολιτικός
1916 - Κυριακούλης Π. Μαυρομιχάλης, Έλληνας πολιτικός
1917 - Κλέων Ρίζος Ραγκαβής, Έλληνας λόγιος
1935 - Ναθαναήλ-Νικόλαος Δομενεγίνης, Έλληνας λόγιος και πολιτικός
1936 - Γεώργιος Ε΄, βασιλιάς του Ηνωμένου Βασιλείου
1957 - Τζέιμς Μπρένταν Κόνολι, Αμερικανός αθλητής
1962 - Αντώνιος Φιξ, Έλληνας βιομήχανος και πολιτικός
1963 - Αύρα Θεοδωροπούλου, Ελληνίδα μουσικός και αγωνίστρια
1969 - Χασάν Γιουσούφ Χασάν, Έλληνας πολιτικός
1973 - Αμίλκαρ Καμπράλ, πολιτικός από τη Γουινέα-Μπισσάου
1977 - Δημήτριος Κιουσόπουλος, Έλληνας δικαστικός
1979 - Γκούσταφ Βίνκλερ, Δανός τραγουδιστής
1980 - Δημήτρης Ζευγάς, Έλληνας τραγουδιστής
1983 - Γκαρίντσα, Βραζιλιάνος ποδοσφαιριστής
1984 - Τζόνι Βαϊσμίλερ, Αμερικανός κολυμβητής και ηθοποιός
1988 - Δώρα Στράτου, Ελληνίδα χορογράφος
1989 - Τζων Χάρντινγκ, Βρετανός στρατιωτικός
1990 - Μπάρμπαρα Στάνγουικ, Αμερικανίδα ηθοποιός
1993 - Χρήστος Καπράλος, Έλληνας γλύπτης
1993 - Όντρεϊ Χέπμπορν, Βρετανίδα ηθοποιός
1994 - Ματ Μπάσμπι, Σκωτσέζος ποδοσφαιριστής και προπονητής
1997 - Αριστείδης Κατσαούνης, Έλληνας πολιτικός
1998 - Μπόμπο Μπραζίλ, Αμερικανός παλαιστής
2006 - Αντρέι Ιορντάν, πρωθυπουργός της Κιργιζίας
2008 - Γιάννα Περσάκη, Ελληνίδα ζωγράφος
2012 - Γιάννης Κεφαλογιάννης, Έλληνας πολιτικός
2012 - Έτα Τζέιμς, Αμερικανίδα τραγουδίστρια
2013 - Παύλος Μάτεσις, Έλληνας θεατρικός συγγραφέας και σεναριογράφος
2014 - Κώστας Φιλίνης, Έλληνας δημοσιογράφος και πολιτικός