Σαν σήμερα 23 Δεκεμβρίου: Αεροπορική τραγωδία στις Άνδεις - Έγιναν κανίβαλοι για να επιβιώσουν

Σαν σήμερα, 23 Δεκεμβρίου του 1972, ανακαλύπτονται 16 επιζήσαντες, 70 ημέρες μετά τη συντριβή αεροσκάφους στην ορεινή περιοχή των Άνδεων. Αποκαλύπτεται ότι διατηρήθηκαν στη ζωή τρεφόμενοι με τις σάρκες των νεκρών συνεπιβατών τους.

Ήταν το φθινόπωρο του 1972, όταν η ομάδα ράγκμπι OldChristians, από το Μοντεβιδέο της Ουρουγουάης, μεταβαίνει αεροπορικώς στο Σαντιάγκο της Χιλής για φιλικό αγώνα. Η σφοδρή κακοκαιρία αναγκάζει τον κυβερνήτη να προσγειώσει το αεροσκάφος στην Αργεντινή. Οι 40 επιβαίνοντες, μεταξύ των οποίων συγγενείς και φίλοι των αθλητών, και τα πέντε μέλη του πληρώματος διανυκτερεύουν στη Μεντόζα.

Την επόμενη μέρα, η κακοκαιρία συνεχίζεται. Το αεροσκάφος όμως πρέπει να συνεχίσει το ταξίδι του. Αντί να πετάξει πάνω από τις Άνδεις, ακολουθεί πορεία παράλληλα με αυτές. Η ορατότητα είναι ελάχιστη. Ο κυβερνήτης χάνει τον έλεγχο και την Παρασκευή 13 Οκτωβρίου 1972, το αεροπλάνο συντρίβεται.

Δώδεκα άνθρωποι σκοτώθηκαν ακαριαία. Ορισμένοι πέθαναν το επόμενο πρωί και άλλοι μέσα στις επόμενες ημέρες. Εκείνοι που διασώθηκαν ήταν 28 και τελικά μόλις 16 κατάφεραν να επιβιώσουν.

Οι πρώτες έρευνες των σωστικών συνεργείων απέβησαν άκαρπες. Σε υψόμετρο 3.600 μέτρων, το λευκό αεροσκάφος ήταν αδύνατο να εντοπιστεί μέσα στα χιόνια. Οι έρευνες σταμάτησαν μετά από οκτώ ημέρες και το νέο αυτό έφτασε στ’ αυτιά των επιζησάντων μέσα από ένα ραδιόφωνο που είχαν βρει στο αεροπλάνο. Η τύχη τους φαινόταν προδιαγεγραμμένη.

Το κρύο, τα λιγοστά τρόφιμα και τα κρασιά που είχαν στη διάθεσή τους δεν θα τους κρατούσαν στη ζωή. Η ιδέα που είχαν ορισμένοι στην αρχή ακούστηκε φρικιαστική. 

Μόνο τρώγοντας μέλη από τα σώματα των νεκρών θα κατάφερναν να επιβιώσουν.

Η μαρτυρία του Νάντο Παράδο, ενός εκ των διασωθέντων δείχνει την απόγνωση τους:

«Σε τέτοιο υψόμετρο, οι θερμιδικές ανάγκες είναι αστρονομικές... Πεθαίναμε της πείνας. Δεν υπήρχε καμία ελπίδα να βρούμε φαγητό, αλλά η πείνα μας έφτασε σε τέτοιο σημείο που έπρεπε να ψάξουμε... Ξανά και ξανά ψάχναμε στην άτρακτο. Προσπαθήσαμε να φάμε κομμάτια δέρματος από τις αποσκευές, παρά τα χημικά και γνωρίζοντας ότι ήταν επιβλαβή για τον οργανισμό...»

Όσο για την προφύλαξη από τις «πολικές» θερμοκρασίες, οι επιζώντες αφαίρεσαν τα σπασμένα καθίσματα και άλλα συντρίμμια από το αεροσκάφος και έφτιαξαν ένα πρόχειρο καταφύγιο. Τα 28 άτομα στριμώχνονταν στη σπασμένη άτρακτο σε ένα χώρο περίπου 2,5 επί 3 μέτρα. Για να κρατήσουν μακριά το κρύο χρησιμοποίησαν αποσκευές, καθίσματα και χιόνι για να κλείσουν το ανοιχτό άκρο της ατράκτου.

Αυτοσχεδίαζαν και με άλλους τρόπους: για να αποτρέψουν την τύφλωση από το χιόνι έφτιαξαν αυτοσχέδια γυαλιά ηλίου, ενώ αφαίρεσαν τα καλύμματα των καθισμάτων -που ήταν εν μέρει από μαλλί- για να τα χρησιμοποιήσουν ενάντια στο κρύο, και χρησιμοποίησαν τα μαξιλάρια του καθίσματος ως παπούτσια χιονιού.

Κανείς δε γνώριζε ότι υπήρχαν επιζήσαντες. Μόνο 72 ημέρες μετά και αφού δύο από αυτούς ο Νάντο Παράδο και ο Ρομπέρτο Κανέσα περπάτησαν επί δέκα ημέρες προς αναζήτηση βοήθειας, έγινε γνωστό ότι δεν είχαν σκοτωθεί όλοι.

Η τελική επιχείρηση πραγματοποιήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 1972. Αρχικά, κανείς δεν ομολόγησε ότι προχώρησαν στον κανιβαλισμό για να επιβιώσουν. Όταν όμως τα δημοσίευματα άρχισαν να φουντώνουν, βγήκε στην επιφάνεια όλη η αλήθεια.

Ο Ρομπέρτο Κανέσα δήλωσε για την απόφασή τους να τραφούν με τη σάρκα φίλων και συγγενών: «Ο κοινός μας στόχος ήταν να επιβιώσουμε – αλλά αυτό που μας έλειπε ήταν το φαγητό. Είχαμε προ πολλού ξεμείνει από τα λιγοστά τρόφιμα που βρίσκαμε στο αεροπλάνο και δεν υπήρχε βλάστηση ή κάποιου είδους ζώο. Μετά από λίγες μέρες, νιώθαμε ότι τα σώματά μας κατανάλωναν τον εαυτό τους μόνο και μόνο για να παραμείνουν ζωντανά. Σε λίγο, θα είμασταν πολύ αδύναμοι για να συνέλθουμε από τη λιμοκτονία.

»Ξέραμε την απάντηση, αλλά ήταν πολύ τρομερό για να το σκεφτούμε. Τα σώματα των φίλων και των συμπαικτών μας, διατηρημένα έξω στο χιόνι και τον πάγο, περιείχαν ζωογόνο πρωτεΐνη που θα μπορούσε να μας βοηθήσει να επιβιώσουμε. Θα μπορούσαμε όμως να το κάνουμε; Για πολύ καιρό βρισκόμασταν σε αγωνία.

»Βγήκα έξω στο χιόνι και προσευχήθηκα στον Θεό για καθοδήγηση. Χωρίς τη συγκατάθεσή Του, ένιωσα ότι θα παραβίαζα τη μνήμη των φίλων μου, ότι θα έκλεβα τις ψυχές τους. Αναρωτιόμασταν μήπως τρελαινόμασταν ακόμη και να σκεφτόμαστε κάτι τέτοιο. Είχαμε μετατραπεί σε άγριους; Ή ήταν αυτό το μόνο λογικό πράγμα που έπρεπε να κάνουμε; Πραγματικά, ξεπερνούσαμε τα όρια του φόβου μας.»

Βιβλία, ταινίες και ντοκιμαντέρ ξεδιπλώνουν την περιπέτεια αυτών των ανθρώπων και μιλούν για το «Θαύμα των Άνδεων» όπως ονομάστηκε.

Η πρώτη ταινία με τίτλο «Θαύμα στις Άνδεις» γυρίστηκε το 1976 και ήταν μεξικανικής παραγωγής. Η πιο γνωστή όμως είναι «Οι Επιζήσαντες» του Φρανκ Μάρσαλ, με τους Ίθαν Χοκ και τον Τζον Μάλκοβιτς.

Σαν σήμερα 23 Δεκεμβρίου

Γεγονότα

1672: Ο αστρονόμος Τζιοβάνι Κασίνι ανακαλύπτει την Ρέα, τον δεύτερο μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου.

1888: Ο ζωγράφος Βίνσεντ Φαν Χοχ όβει το αριστερό του αυτί.

1947: Οι επιστήμονες των Εργαστηρίων Μπελ Μπαρντίν, Μπράτεϊν και Σόκλεϊ παρουσιάζουν το τρανζίστορ.

1950: Ο Πάπας Πίος ΙΒ΄ ανακοινώνει την ανακάλυψη του τάφου του Αγίου Πέτρου κάτω από το Βατικανό.

1961: Ο Φιντέλ Κάστρο ανακοινώνει ότι θα απελευθερώσει 1.113 κρατουμένους μετά τη αποτυχημένη επέμβαση στον Κόλπο των Χοίρων, με αντάλλαγμα τρόφιμα και φάρμακα αξίας 62 εκατομμυρίων δολαρίων.

1975: Η τρομοκρατική οργάνωση «17 Νοέμβρη» δολοφονεί τον σταθμάρχη της CIA στην Αθήνα Ρίτσαρντ Γουέλς, 45 ετών, με τρεις σφαίρες σχεδόν εξ επαφής. Τυπικά είχε το τίτλο του Α΄ γραμματέα της αμερικανικής πρεσβείας. Ήταν το πρώτο χτύπημα της 17 Ν.

1979: Σοβιετικά στρατεύματα καταλαμβάνουν την Καμπούλ, πρωτεύουσα του Αφγανιστάν.

2002: Η πρώτη καταγεγραμμένη αερομαχία μεταξύ επανδρωμένου και μη επανδρωμένου αεροσκάφους. Ένα ιρακινό MiG-25 καταρρίπτει το μη επανδρωμένο MQ-1 Predator.

2008: Η οργάνωση Επαναστατικός Αγώνας επιτίθεται με καλάσνικοφ εναντίον αστυνομικών της διμοιρίας Α-524, που επέβαιναν σε υπηρεσιακό λεωφορείο στο Γουδί.

Γεννήσεις

1790: Ζαν-Φρανσουά Σαμπολιόν, Γάλλος γλωσσολόγος/ Αιγυπτιολόγος. Θεωρείται πατέρας της Αιγυπτιολογίας.'Οταν ήταν 20  ετών μιλούσε ήδη: την Λατινική, την αρχαία Ελληνική, την Εβραϊκή, την Αμχαρική, τη Σανσκριτική, την Αβεστανική, τα Παχλαβί, την Αραβική, τη Συριακή, τη Χαλδαϊκή, την Περσική και την Κινεζική.

1896: Τζουζέππε Τομάζι ντι Λαμπεντούζα, Ιταλός συγγραφέας.

1908: Γιουσούφ Καρς, Καναδός φωτογράφος.

1918: Χέλμουτ Σμιτ, Γερμανός πολιτικός (Καγκελάριος Δ. Γερμανίας 1974-1982).

1929: Τσετ Μπέικερ, Αμερικανός τρομπετίστας και τραγουδιστής. 

1933: Ακιχίτο, αυτοκράτορας της Ιαπωνίας.

1947: Γκράχαμ Μπονέτ, Βρετανός τραγουδιστής (Rainbow).

1956: Ντέιβ Μάρεϊ, Βρετανός κιθαρίστας (Iron Maiden).

1975: Χριστόφορος Παπακαλιάτης, Έλληνας ηθοποιός, σκηνοθέτης.

Θάνατοι

1834: Τόμας Μάλθις, Βρετανός οικονομολόγος και δημογράφος.

1972: Αντρέι Τουπόλεβ, Ρώσος σχεδιαστής αεροπλάνων.

1979: Πέγκι Γκουγκενχάιμ: Αμερικανίδα μαικήνας της τέχνης και συλλέκτρια.