Η Πορτογαλία εγκρίνει την υποβοηθούμενη αυτοκτονία

Το κοινοβούλιο της Πορτογαλίας αναμένεται να εγκρίνει σήμερα, Παρασκευή, νομοθεσία που θα επιτρέπει την ιατρικώς υποβοηθούμενη αυτοκτονία σε ορισμένες, περιορισμένες περιπτώσεις.

Θα επιτρέπεται για ενήλικες μόνο εάν η επιθυμία είναι «τρέχουσα και επαναλαμβανόμενη, σοβαρή, ελεύθερη και ενημερωμένη».

Το άτομο πρέπει να βρίσκεται «σε κατάσταση μεγάλης έντασης πόνου, με οριστικό τραυματισμό ακραίας βαρύτητας ή σοβαρή και ανίατη ασθένεια».

Υποβοηθούμενη αυτοκτονία στην Πορτογαλία - Τα «κολλήματα» της τελευταίας στιγμής

Η τελική έκδοση εγκρίθηκε στην επιτροπή την Τετάρτη, μετά από μια γεμάτη εβδομάδα που είδε τις διαδικασίες να καθυστερούν αφού ο σοσιαλιστής πολιτικός που καθοδηγούσε το νομοσχέδιο παρείχε αλλαγές στα μέλη λίγες ώρες πριν από την ψηφοφορία.

Στη συνέχεια υπήρξε μια τελευταία έκκληση από την αξιωματική αντιπολίτευση για δημοψήφισμα επί του θέματος.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι περίπου οι μισοί ψηφοφόροι σε αυτή τη συντριπτικά καθολική χώρα τάσσονται υπέρ της έγκρισης της ιατρικώς υποβοηθούμενης αυτοκτονίας, στην οποία η Εκκλησία αντιτίθεται σθεναρά.

Όμως η έκκληση του κεντροδεξιού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (PSD) να ανασταλεί η νομοθετική διαδικασία και να διεξαχθεί δημοψήφισμα απορρίφθηκε.

Η μακρά ιστορία της ιατρικά υποβοηθούμενης αυτοκτονίας στην Πορτογαλία

Οι προτάσεις για να επιτραπεί η ιατρικά υποβοηθούμενη αυτοκτονία εγκρίθηκαν για πρώτη φορά το 2020, προκαλώντας διεθνή πρωτοσέλιδα για το πώς η Πορτογαλία επρόκειτο να γίνει μόλις η τέταρτη χώρα της Ευρώπης που θα επέτρεπε την ευθανασία, όπως είναι ευρέως γνωστή.

Ωστόσο, ο συντηρητικός πρόεδρος της Πορτογαλίας, Μαρσέλο Ρεμπέλο ντε Σόουζα, αμφισβήτησε τη νομιμότητα τμημάτων της νομοθεσίας, στέλνοντάς την στο Συνταγματικό Δικαστήριο. Αυτό έκανε δεκτές ορισμένες από τις ανησυχίες του σχετικά με την ασαφή διατύπωση, αλλά όχι άλλες.

Το ίδιο κοινοβούλιο αναδιαμόρφωσε στη συνέχεια το νομοσχέδιο για να ικανοποιήσει τις ενστάσεις. Αλλά αφού στάλθηκε στον πρόεδρο τον περασμένο Νοέμβριο για να τεθεί σε ισχύ, ο ίδιος το μπλόκαρε και πάλι, αυτή τη φορά χωρίς να εμπλέξει το δικαστήριο, αλλά ασκώντας «πολιτικό βέτο», με την αιτιολογία ότι οι ρήτρες που περιγράφουν τις συνθήκες τερματισμού ήταν αντιφατικές και χρειάζονταν διευκρίνιση.

Η διαδικασία καθυστέρησε περαιτέρω όταν ο πρόεδρος άσκησε βέτο και σε τροποποιημένο νομοσχέδιο και στη συνέχεια διέλυσε το κοινοβούλιο και προκήρυξε πρόωρες γενικές εκλογές. Αυτό σήμαινε ότι η νομοθετική διαδικασία για την ευθανασία θα έπρεπε να ξεκινήσει εκ νέου από το μηδέν, αλλά οι εκλογές έδωσαν στον σοσιαλιστή πρωθυπουργό, António Costa, πλειοψηφία για πρώτη φορά.

Με τη νέα κυβέρνηση να υποστηρίζει σθεναρά την αρχή της ιατρικά υποβοηθούμενης αυτοκτονίας, σύντομα άρχισαν οι εργασίες για ένα νέο νομοσχέδιο, πολύ παρόμοιο με το προηγούμενο – αν και προστέθηκαν απαιτήσεις για ελάχιστη περίοδο δύο μηνών από τη στιγμή που υποβάλλεται το αίτημα και για ψυχολογική αξιολόγηση του ατόμου που το υποβάλλει.

Δεδομένου ότι πολλά μέλη της αντιπολίτευσης υποστηρίζουν επίσης τη μεταρρύθμιση, είναι πιθανό να περάσει εύκολα. Θεωρητικά, δεδομένου ότι πρόκειται για νέο νομοσχέδιο, ο πρόεδρος θα μπορούσε να ασκήσει και πάλι βέτο, αλλά αυτό θεωρείται απίθανο.

Σύμφωνα με την αγγλική νομοθεσία η ευθανασία είναι παράνομη και θεωρείται ανθρωποκτονία ή φόνος.

Είναι πλήρως νόμιμη σε τρεις ευρωπαϊκές χώρες: Βέλγιο, Λουξεμβούργο και Ολλανδία. Αλλά ο υποβοηθούμενος θάνατος και η παθητική ευθανασία –διαφόρων τύπων– είναι νόμιμες σε πολλές περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.