Πρώτη λειτουργία στον Άγιο Νικόλαο, στο «Σημείο Μηδέν» της Νέας Υόρκης

Μετά από σχεδόν 22 χρόνια πραγματοποιήθηκε την Τρίτη λειτουργία στον ναό - σύμβολο των Ελληνορθόδοξων της Αμερικής, τον ναό του Αγίου Νικολάου στο «Σημείο Μηδέν» στη Νέα Υόρκη. Η εκκλησία, που είχε ισοπεδωθεί από το τρομοκρατικό χτύπημα στους Δίδυμους Πύργους στις 11 Σεπτεμβρίου του 2001, πανηγύρισε ανήμερα του Αγίου Νικολάου, συγκινώντας τους όλους εκείνους που βρέθηκαν στη λειτουργία. 

Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου στο «Σημείο Μηδέν», τα θυρανοίξια της οποία έγιναν το 2021, ανακατασκευάστηκε με τη φροντίδα των αρχών και τις δωρεές πολιτών, συγκινώντας τους Έλληνες της Αμερικής.  

«Σήμερα είναι μια ημέρα χαράς για την Αμερική και τη Νέα Υόρκη», είπε ο Μιχαήλ Ψαρός, πρόεδρος των Φίλων του Αγίου Νικολάου, της οργάνωσης που ανέλαβε τη συγκέντρωση χρημάτων για την εκκλησία. «Καλούμε όλη την Αμερική να έρθει για επίσκεψη, να έρθει στο κενοτάφιο που δημιουργήθηκε και χτίστηκε στη μνήμη των 3.000 ανθρώπων που μαρτύρησαν και δολοφονήθηκαν στις 11 Σεπτεμβρίου».

Ο Άγιος Νικόλαος στο «Σημείο Μηδέν» - Το χρονικό της ανακατασκευής του

Η αποπεράτωση του έργου, ένα από τα τελευταία τμήματα του νεόκτιστου συγκροτήματος του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου, πέρασε από πολλές τρικυμίες. Η Ελληνορθόδοξη Αρχιεπισκοπή Αμερικής και η Λιμενική Αρχή της Νέας Υόρκης και του Νιου Τζέρσεϊ, στην οποία ανήκει το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου, πέρασαν από δικαστική διαμάχη για το πού θα κατασκευαζόταν η νέα εκκλησία. Τελικά, η συμφωνία ήταν για το Liberty Park.

Το 2014 πραγματοποιήθηκε τελετή έναρξης των εργασιών, αλλά η κατασκευή σταμάτησε το 2017 όταν η Αρχιεπισκοπή έπρεπε να καταβάλει πολλές, υπομονετικές προσπάθειες για τη συγκέντρωση των απαραίτητων χρημάτων, κάτι που δεν ήταν πάντοτε εύκολο. Οι εργασίες επανεκκίνησαν το 2020 με στόχο να ανοίξει εγκαίρως ο Αγιος Νικόλαος για την 20ή επέτειο των τρομοκρατικών επιθέσεων στις 11 Σεπτεμβρίου 2021. Αυτός ο στόχος δεν επιτεύχθηκε πλήρως, αν και η εκκλησία φωταγωγήθηκε για να τιμήσει την επέτειο πέρυσι.

Ο νέος ναός σχεδιάστηκε από τον διάσημο αρχιτέκτονα, Σαντιάγο Καλατράβα, κατά τα πρότυπα των βυζαντινών ναών, συμπεριλαμβανομένης της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη, με έναν κεντρικό τρούλο. Ο ναός είναι καλυμμένος με πεντελικό μάρμαρο, αυτό που χρησιμοποιήθηκε στον Παρθενώνα, ενώ τη νύχτα ο τρούλος του, μέσα από τα ημιδιαφανή μαρμάρινα πάνελ, λάμπει σαν φάρος. Ο Καλατράβα, ο οποίος σχεδίασε επίσης τον σιδηροδρομικό κόμβο, γνωστό ως Oculus, στο εμπορικό κέντρο, είπε ότι επισκεπτόταν συχνά τον Αγιο Νικόλαο καθώς πλησίαζε η αποπεράτωσή του, αν και δεν παρέστη στην τελετή της Τρίτης. «Λυπάμαι που δεν μπόρεσα να είμαι εκεί» είπε ο αρχιτέκτων από το γραφείο του στη Ζυρίχη. «Νομίζω ότι είναι ένα πολύ όμορφο έργο. Είμαι πολύ περήφανος».

Ο Καλατράβα ανέφερε πως, όταν επισκέφθηκε τον Αγιο Νικόλαο με φίλους, του είπαν ότι «είναι ένα κόσμημα. Και νομίζω ότι είναι έτσι. Είναι κάτι μικρό αλλά πολύ σημαντικό σε αυτό το συγκεκριμένο σημείο της Νέας Υόρκης».

Η εικονογραφία στο εσωτερικό φιλοτεχνήθηκε από μοναχό της Μονής Ξενοφώντος στο Αγιον Όρος, τον πατέρα Λουκά. Ο πατήρ Αλέξανδρος Καρλούτσος, πρώην γενικός εφημέριος της Αρχιεπισκοπής και βασικός παράγοντας στην ανοικοδόμηση του ναού, είπε ότι ο πατέρας Λουκάς δεν κλήθηκε απλώς να δημιουργήσει παραδοσιακές εικόνες, αλλά «να δείξει την πραγματικότητα της 11ης Σεπτεμβρίου». Σε ένα έργο που απεικονίζει την ημέρα των επιθέσεων, βάρκες πλέουν για να σώσουν ανθρώπους που διαφεύγουν την καταστροφή καθώς καίγονται οι Δίδυμοι Πύργοι. Σε ένα άλλο, ο Χριστός καλωσορίζει όσους διασώστες έσπευσαν πρώτοι στο σημείο, συμπεριλαμβανομένων των αστυνομικών και των πυροσβεστών, στην Ανάσταση.

Το κόστος ανακατασκευής του Αγίου Νικολάου, έπειτα από χρόνια υπερβάσεων των προϋπολογισμών, άγγιξε τα 95 εκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τον πατέρα Αλέξανδρο Καρλούτσο.