Kάτι τρέχει στο Πεκίνο

Η φωτιά που ξεκίνησε από ένα ελαττωματικό καλώδιο σε διαμέρισμα στον 15ο όροφο πολυκατοικίας στη δυτική Κίνα και σκότωσε τουλάχιστον 10 ανθρώπους, απειλεί τώρα να εξαπλωθεί σε όλη τη χώρα υπό τη μορφή διαδηλώσεων και διαμαρτυριών κατά της πολιτικής μηδενικής ανοχής στον κορωνοϊό και να προκαλέσει το μεγαλύτερο κύμα αντιδράσεων κατά του καθεστώτος επί Σι Τζινπίνγκ.

Οι διαμαρτυρίες εξαπλώνονται σαν την φωτιά από πόλη σε πόλη με τη μεγαλύτερη ένταση από την εποχή της διαμαρτυρίας των φοιτητών στην πλατεία Τιενανμέν του Πεκίνου πριν τρεις δεκαετίες. Πάντως, ο Νταν Μάτινγκλι, επίκουρος καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ δηλώνει ότι η αναταραχή απέχει πολύ από αυτή που παρατηρήθηκε το 1989, όταν οι διαδηλώσεις κορυφώθηκαν με την αιματηρή καταστολή στην πλατεία Τιενανμέν. Πρόσθεσε ότι όσο ο Σι έχει την ελίτ της Κίνας και τον στρατό στο πλευρό του, δεν θα αντιμετώπιζε κανένα σημαντικό κίνδυνο για την εξουσία του.

Το σαββατοκύριακο που πέρασε χιλιάδες πολίτες συγκεντρώθηκαν με κεριά και λουλούδια στα χέρια για να θρηνήσουν τα θύματα της πυρκαγιάς στην Ουρούμτσι. Σε πανεπιστήμια φοιτητές προέβησαν σε ολονυκτίες, κάποιοι κρατώντας λευκά χαρτιά στα χέρια ως βουβές διαμαρτυρίες κατά του καθεστώτος.

Η Κίνα, ο ασιατικός γίγαντας των 1,2 δισεκ. κατοίκων, είναι η μοναδική μεγάλη οικονομία στην υφήλιο που συνεχίζει να προσπαθεί να εκμηδενίσει τα κρούσματα του κορωνοϊού στη χώρα επιβάλλοντας αποκλεισμό σε πόλεις και θέτοντας τις επαφές ανθρώπων που μολύνθηκαν σε αυστηρή καραντίνα.

Η κινεζική πρωτεύουσα βιώνει τις τελευταίες ημέρες έξαρση της επιδημίας που δεν είχε γνωρίσει ποτέ από την εκδήλωση της πανδημίας. Δεκάδες πολυκατοικίες τελούν σε αποκλεισμό και οι εταιρείες γενικά προκρίνουν την τηλεργασία.

Τι γίνεται με τον covid-19 και τα εμβόλια;

Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι το πλήρες άνοιγμα της κοινωνίας απαιτεί μια προσπάθεια για μαζικούς ενισχυτικούς εμβολιασμούς και μια αλλαγή του μηνύματος προς την κοινωνία σε μια χώρα όπου η νόσος εξακολουθεί να εμπνέει φόβο. Η Oxford Economics λέει ότι αναμένει την άρση της πολιτικής των μηδενικών κρουσμάτων κατά το δεύτερο ήμισυ του 2023 με τα ποσοστά του εμβολιασμού για τους ηλικιωμένους να παραμένουν σχετικώς χαμηλά. «Από επιδημιολογικής και πολιτικής πλευράς δεν θεωρούμε ότι η χώρα είναι ακόμη έτοιμη για άνοιγμα», ανέφερε ο οίκος σε σημερινή του έκθεση.

Μια έρευνα στο Χονγκ Κονγκ έδειχνε από πέρυσι πως ακόμη και τρεις δόσεις του βασικού κινεζικού εμβολίου Sinovac είναι αναποτελεσματικές έναντι της Όμικρον. Σχολιάζοντας τα ευρήματα της μελέτης ο πολύπειρος Γάλλος οικονομολόγος Ολιβιέ Μπλανσάρ ανέφερε ότι «αν επιβεβαιωθούν, η Κίνα έχει τώρα 1,4 δισεκατομμύρια μη ανοσοποιημένους πολίτες», κάτι που όπως πρόσθεσε θα έχει σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις για την Κίνα και για τον κόσμο.

Από τον Απρίλιο άλλωστε του 2021, όταν οι χώρες του πλανήτη χορηγούσαν τις πρώτες δόσεις των εμβολίων, ο κορυφαίος αξιωματούχος ελέγχου της νόσου στη Κίνα είχε παραδεχθεί εμμέσως πλην σαφώς ότι η αποτελεσματικότητά των κινεζικών εμβολίων είναι χαμηλή και η κυβέρνηση σκέφτεται να τα αναμίξει για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας. «Τα εμβόλια μας δεν έχουν πολύ υψηλά ποσοστά προστασίας», είχε δηλώσει ο διευθυντής των Κέντρων Ελέγχου Νόσων της Κίνας, Γκάο Φου, σε συνέδριο στη νοτιοδυτική πόλη Τσενγκντού. Στο αρχικό στάδιο ανάπτυξης των εμβολίων, η αποτελεσματικότητα του πιο γνωστού εγχώριου σκευάσματος της Sinovac στην πρόληψη συμπτωματικών λοιμώξεων βρέθηκε να είναι στο 50,4% από ερευνητές στη Βραζιλία. Συγκριτικά, το εμβόλιο Pfizer-BioNTech έχει βρεθεί ότι είναι 97% αποτελεσματικό απέναντι στην αρχική μορφή του ιού.

Σημειώνεται ότι τα  25 εκατομμύρια των κατοίκων της Σαγκάης βρέθηκαν νωρίτερα φέτος σε καθεστώς lockdown επί δύο μήνες, μια δοκιμασία που προκάλεσε οργισμένες διαμαρτυρίες. Έκτοτε οι κινεζικές αρχές προσπάθησαν να κάνουν τα περιοριστικά μέτρα περισσότερο στοχευμένα, αλλά τα περιθώρια στένεψαν μετά την πρόσφατη έξαρση των κρουσμάτων.

Ταραχές στο εργοστάσιο Foxconn λόγω της πολιτικής για την COVID-19

Τις τελευταίες εβδομάδες υπήρξαν περιπτώσεις αγανακτισμένων κατοίκων που κλωτσούσαν ατσάλινα φράγματα που προορίζονταν να τους σφραγίσουν σε οικισμούς. Πλήθη εργαζομένων στο μεγαλύτερο εργοστάσιο iPhone στον κόσμο, έξω από την πόλη Ζενγκζου συγκρούστηκαν με τα ΜΑΤ στις 23 Νοεμβρίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, ήταν θυμωμένοι για τις αθετημένες υποσχέσεις της Foxconn, η οποία διαχειρίζεται το εργοστάσιο, σχετικά με τα μπόνους και αφού οι νεοπροσληφθέντες εργαζόμενοι τοποθετήθηκαν στους ίδιους κοιτώνες με το υπάρχον εργατικό δυναμικό, παρά τις πολλές ύποπτες περιπτώσεις covid στην τεράστια πανεπιστημιούπολη της Foxconn. Νωρίτερα αυτό το μήνα, ορισμένοι εργαζόμενοι της Foxconn σκαρφάλωσαν σε φράχτες για να διαφύγουν από ένα κρούσμα στην πανεπιστημιούπολη. (Η Foxconn λέει ότι όλες οι συμβατικές υποσχέσεις έχουν τηρηθεί και ότι οι μολυσμένοι εργαζόμενοι δεν ζούσαν ακόμη στους κοιτώνες του εργοστασίου).

Οι συνθήκες που επικρατούν στη μεγάλη μονάδα θυμίζουν έναν κόσμο δανεισμένο από τον Οργουελ. Οι εργαζόμενοι δουλεύουν και κοιμούνται μέσα στην επιχείρηση, ουσιαστικά απομονωμένοι από τον έξω κόσμο. Χιλιάδες φέρονται να έχουν εγκαταλείψει τη μονάδα, που μέχρι πρόσφατα είχε εργατικό δυναμικό 200.000 ανθρώπων, κυρίως λόγω των αυστηρών κανόνων καραντίνας, των κακών συνθηκών διαβίωσης και των ελλείψεων τροφίμων, αλλά και της ανικανότητας της εταιρείας να αποτρέψει την εμφάνιση επιδημικών εστιών.

Στο στόχαστρο ο Σι

Ορισμένοι μάλιστα άρχισαν να φωνάζουν «Κάτω το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα, κάτω ο Σι Τζινπίνγκ, ελευθερία στο Ουρούμτσι», σε μια σπάνια δημόσια αποδοκιμασία της κινεζικής κυβέρνησης, σύμφωνα με μαρτυρίες που μεταδίδει το πρακτορείο Reuters. Οι αρχές υπερασπίζονται την πολιτική που φέρει την υπογραφή του προέδρου Σι Τζινπίνγκ ως σωτήρια και απολύτως αναγκαία για να μην συνθλιβεί το εθνικό σύστημα υγείας, αψηφώντας τη λαϊκή κατακραυγή και το πλήγμα στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου. Υπενθυμίζεται ότι ο Σι Τζινπίνγκ εξασφάλισε την τρίτη του θητεία στην ηγεσία της χώρας του μετά το 20ό συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας, στο οποίο ο 69χρονος ηγέτης ενίσχυσε περαιτέρω την εξουσία του.

Σε αντίθεση με άλλες διαμαρτυρίες που είχαν συντεχνιακό ή και ταξικό υπόβαθρο, οι διαδηλώσεις κατά της πολιτικής για τον κορωνοϊό διαπερνούν όλα τα κοινωνικά, οικονομικά και επαγγελματικά στρώματα. Ούτε έχουν γεωγραφικούς περιορισμούς. Συμμετέχουν από μετανάστες εργάτες που δεν βρίσκουν τρόφιμα ως φοιτητές σε πανεπιστήμια και επαγγελματίες που ασφυκτιούν από τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς.

Το οικονομικό βάρος της πολιτικής κατά της covid-19

Η οικονομία της Κίνας αναμένεται να αναπτυχθεί γύρω στο 3% φέτος, χάνοντας τον στόχο για περίπου 5,5%. Σειρά οικονομικών στοιχείων του Οκτωβρίου ήταν κάτω από τις ήδη αδύναμες προσδοκίες. Οι εξαγωγές μειώθηκαν. Ο πληθωρισμός επιβραδύνθηκε. Ο νέος τραπεζικός δανεισμός υποχώρησε, ενώ βαθαίνει η ύφεση στην αγορά ακινήτων. Ενόσω επιδεινώνονται τα κρούσματα του ιού, δεν πιθανολογείται η Κίνα να μετακινηθεί προς έναν υψηλότερο αναπτυξιακό ρυθμό στο κοντινό μέλλον. Κατά την JP Morgan, οι πόλεις με περισσότερα από 10 νέα κρούσματα αντιστοιχούσαν σε 780 εκατομμύρια ανθρώπους και στο 62,2% του ΑΕΠ, δηλαδή ήταν περίπου τριπλάσια από τα επίπεδα στα τέλη Σεπτεμβρίου. Τα ποσοστά εμβολιασμών παραμένουν σχετικά χαμηλά, ειδικά μεταξύ των ευάλωτων πληθυσμών όπως οι ηλικιωμένοι. Ως αποτέλεσμα, οι νέοι κανόνες για τον κορωνοϊό δεν έχουν εφαρμοστεί ομοιόμορφα. Οι τοπικές αρχές σε ορισμένες κινεζικές πόλεις χαλάρωσαν τους περιορισμούς, ενώ άλλες επέβαλαν αυστηρότερους.

Πως θα απαντήσει;

Οι μεγαλύτεροι, άμεσοι, φόβοι του Κομμουνιστικού Κόμματος εστιάζουν σε μια πιθανή συνεργασία πολλών διαφορετικών ομάδων κατά του καθεστώτος, όπως είχε συμβεί με τον ξεσηκωμό στην Πλατεία της Ουράνιας Γαλήνης το 1989 που καταπνίγηκε με τεθωρακισμένα. Τέτοια συνεργασία ακόμη δεν έχει σημειωθεί. «Για τον Σι Τζινπίνγκ η άμεση πρόκληση είναι η ανάσχεση της αναταραχής» αναφέρει το περιοδικό Economist. «Στα 73 χρόνια σιδερένιας διακυβέρνησης, το κόμμα έχει μάθει να διαλέγει τις μάχες του και να φέρνει διαφορετικά όπλα σε κάθε μάχη. Η τακτική του τείνει προς τη βίαιη καταστολή σε περιοχές όπως η Σιτζιάνγκ, όπου υπάρχει φόβος για εθνοτικές συγκρούσεις. Αλλά μπροστά στις διαμαρτυρίες των εργαζομένων, χρησιμοποιείται συνήθως ένα μείγμα πληρωμών και εξαναγκασμού για να αποκατασταθεί η ηρεμία (αν και οι πρωτεργάτες μπορούν να περιμένουν ότι θα συλληφθούν και θα τιμωρηθούν). Όσον αφορά τους δυσαρεστημένους αστούς της μεσαίας τάξης, το κόμμα είναι συχνά έτοιμο να διαπραγματευτεί μαζί τους, προσφέροντας παραχωρήσεις εφόσον δεν αμφισβητείται η συνολική του εξουσία», συνεχίζει η ανάλυση.