Έκρηξη πυραύλου στην Πολωνία: Τα ερωτήματα και τα δεδομένα - Όσα γνωρίζουμε

Έκρηξη πυραύλου σκότωσε δύο ανθρώπους την Τρίτη (15/11) στο πολωνικό χωριό Σεβόντοφ, κοντά στα ουκρανικά σύνορα, σε μια ημέρα που η Ουκρανία δέχθηκε σφοδρούς βομβαρδισμούς από τον ρωσικό στρατό.

Έπειτα από ώρες αμφιβολιών και ερωτημάτων σχετικά με την προέλευση του πυραύλου, με τον κίνδυνο κλιμάκωσης να ελλοχεύει, η Βαρσοβία εκτίμησε το μεσημέρι της Τετάρτης ότι είναι «πολύ πιθανό» να επρόκειτο για ένα «θλιβερό ατύχημα» που συνέβη από ουκρανικό πύραυλο.

Ακολουθεί μια σύνοψη των όσων έχουν γίνει γνωστά μέχρι τώρα για το περιστατικό.

Τι συνέβη;

Ένας πύραυλος έπληξε το χωριό Σεβόντοφ στη νοτιοανατολική Πολωνία, περίπου 6 χιλιόμετρα από τα ουκρανικά σύνορα, χθες το απόγευμα, σκοτώνοντας δύο άνδρες. Ο ειδησεογραφικός ιστότοπος Gazeta.pl ανέφερε ότι η έκρηξη σημειώθηκε γύρω στις 18:00 ώρα Ελλάδας σε μια εγκατάσταση ξήρανσης σιτηρών, που βρίσκεται κοντά σε σχολείο.

Το πλήγμα συνέβη καθώς η Ρωσία πραγματοποιούσε μαζικά πυραυλικές επιθέσεις σε ουκρανικές μη στρατιωτικές υποδομές, που άφησαν εκατομμύρια σπίτια χωρίς ρεύμα. Ρωσικοί πύραυλοι έπληξαν πόλεις σε όλη τη χώρα, συμπεριλαμβανομένου του Λβιφ (δυτικά), κοντά στα πολωνικά σύνορα.

Η Πολωνία, που συνορεύει με την Ουκρανία, είναι μέλος του ΝΑΤΟ και περίπου 10.000 Αμερικανοί στρατιωτικοί βρίσκονται στη χώρα.

Ποιος εκτόξευσε τον πύραυλο;

Η Ρωσία, η οποία εισέβαλε στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου, κρίθηκε αμέσως ύποπτη. Ωστόσο, ο Πολωνός πρόεδρος Αντρέι Ντούντα δήλωσε κατά τη διάρκεια της νύχτας ότι δεν υπάρχουν αδιάσειστες αποδείξεις για το ποιος εκτόξευσε τον πύραυλο, ο οποίος «πιθανότατα ήταν ρωσικής κατασκευής», μιλώντας για ένα «μεμονωμένο» συμβάν.

Νωρίς το μεσημέρι της Τετάρτης, ο Ντούντα τόνισε ότι είναι «πολύ πιθανό» το πλήγμα να προήλθε από την ουκρανική αντιπυραυλική άμυνα, ένα «θλιβερό ατύχημα» σύμφωνα με τον ίδιο. «Τίποτα δεν δείχνει ότι ήταν σκόπιμη επίθεση κατά της Πολωνίας», πρόσθεσε ο Πολωνός πρόεδρος σε δημοσιογράφους.

Ίδια εκτίμηση και από το ΝΑΤΟ, το οποίο δεν έχει «καμία ένδειξη» που να επιτρέπει την απόδοση της θανατηφόρας έκρηξης στην Πολωνία «σε εσκεμμένη επίθεση» κατά της χώρας, δήλωσε σήμερα το μεσημέρι ο Γενικός Γραμματέας της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας Γενς Στόλτενμπεργκ.

«Σύμφωνα με την προκαταρκτική μας ανάλυση, το περιστατικό προκλήθηκε πιθανότατα από πύραυλο του ουκρανικού αντιαεροπορικού συστήματος ο οποίος εβλήθη για την υπεράσπιση του ουκρανικού εδάφους απέναντι στους ρωσικούς πυραύλους Cruise», πρόσθεσε ο Στόλτενμπεργκ.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, από τη σύνοδο κορυφής της G20 στο Μπαλί (Ινδονησία), είχε προηγουμένως θεωρήσει ότι είναι «απίθανο» ο πύραυλος να εκτοξεύτηκε από τη Ρωσία. «Δεν θέλω να πω κάτι προτού ολοκληρώσουμε την έρευνα, αλλά είναι απίθανο, με δεδομένη την τροχιά, (ο πύραυλος) να βλήθηκε από τη Ρωσία —πάντως θα το δούμε».

Το Κρεμλίνο χαιρέτισε τη «συγκρατημένη» αμερικανική αντίδραση.

Σήμερα το μεσημέρι ο Ολέξιι Ντανίλοφ, Γραμματέας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας και Άμυνας της Ουκρανίας δήλωσε πως η Ουκρανία ζήτησε πρόσβαση στο σημείο της χθεσινής έκρηξης στην Πολωνία.

Ποιες είναι οι συνέπειες;

Η έκρηξη ήγειρε φόβους ότι το ΝΑΤΟ, στο οποίο εντάχθηκε η Πολωνία το 1999, θα μπορούσε να παρασυρθεί στον πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Η Πολωνία προστατεύεται από τη δέσμευση συλλογικής άμυνας του ΝΑΤΟ, που προβλέπεται από το Άρθρο 5 της ιδρυτικής του συνθήκης, αλλά η αντίδραση της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας πρέπει να βαθμονομηθεί σύμφωνα με την τυχαία –όπως αναφέρεται τώρα από τη Βαρσοβία– ή σκόπιμη φύση του συμβάντος.

Μια έκτακτη συνάντηση των πρεσβευτών του ΝΑΤΟ πραγματοποιήθηκε σήμερα το πρωί για να γίνει απολογισμός της κατάστασης στην Πολωνία. Η τελευταία έθεσε τις ένοπλες δυνάμεις της σε αυξημένη ετοιμότητα μετά την έκρηξη. Κάλεσε, επίσης, τον Ρώσο πρεσβευτή για «άμεσες λεπτομερείς εξηγήσεις», προτού ο αρχηγός του πολωνικού κράτους μιλήσει για πύραυλο που πιθανότατα εκτοξεύτηκε από την ουκρανική άμυνα.

Ποιος είπε τι;

«Ας είμαστε ξεκάθαροι. Δεν φταίει η Ουκρανία», είπε ο επικεφαλής του ΝΑΤΟ Στόλτενμπεργκ.

«Η Ρωσία φέρει την τελική ευθύνη καθώς συνεχίζει τον παράνομο πόλεμο κατά της Ουκρανίας. Η Ρωσία πρέπει να τερματίσει αυτόν τον παράλογο πόλεμο», είπε, επαναλαμβάνοντας την υποστήριξη του ΝΑΤΟ στο Κίεβο στο «δικαίωμά του στην αυτοάμυνα» και την πλήρη αλληλεγγύη του στην Πολωνία.

Πριν από τις τελευταίες δηλώσεις του Ντούντα, ο Ουκρανός πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, χαρακτήρισε την πυραυλική επίθεση «μήνυμα της Ρωσίας στη σύνοδο κορυφής της G20» που βρίσκεται σε εξέλιξη στην Ινδονησία.

Η Ρωσία είπε ότι δεν έχει «καμία σχέση» με το περιστατικό, διαβεβαιώνοντας σήμερα ότι ο πύραυλος εκτοξεύτηκε «αδιαμφισβήτητα» από ένα αμυντικό σύστημα S-300 των ουκρανικών δυνάμεων.

«Υψηλής ακρίβειας πλήγματα πραγματοποιήθηκαν μόνο στην επικράτεια της Ουκρανίας σε απόσταση μεγαλύτερη των 35 χιλιομέτρων από τα σύνορα Ουκρανίας-Πολωνίας», ανέφερε σε ανακοίνωσή του το ρωσικό υπουργείο Άμυνας. Τα συντρίμμια που βρέθηκαν στην Πολωνία «έχουν προσδιοριστεί κατηγορηματικά από Ρώσους ειδικούς (...) ως στοιχείο ενός αντιαεροπορικού κατευθυνόμενου πυραύλου των συστημάτων αντιαεροπορικής άμυνας S-300 των ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων», πρόσθεσε.

Η υπουργός Άμυνας του Βελγίου, Λουντιβίν Ντεντοντέ, ανέφερε σε ανακοίνωσή της ότι η έκρηξη στην Πολωνία ήταν αποτέλεσμα της χρήσης ουκρανικών συστημάτων αντιαεροπορικής άμυνας για «να αντιμετωπισθούν ρωσικοί πύραυλοι», «Οι έρευνες συνεχίζονται, προς το παρόν δεν υπάρχει τίποτα που να δείχνει ότι πρόκειται για σκόπιμη επίθεση», πρόσθεσε η υπουργός.

Οι ηγέτες των μεγάλων δυνάμεων της G7 (ΗΠΑ, Γαλλία, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιταλία, Καναδάς, Ιαπωνία) είχαν προηγουμένως πραγματοποιήσει έκτακτη συνάντηση για το θέμα στο περιθώριο της G20. Εξέφρασαν την αλληλεγγύη τους στην Πολωνία, αλλά ζήτησαν επίσης προσοχή εν αναμονή του αποτελέσματος της έρευνας.