Πόλεμος δηλώσεων για τους 1.000 μετανάστες στη Μεσόγειο

Ενώ υπολογίζεται ότι σχεδόν 1.000 μετανάστες περιφέρονται αυτή τη στιγμή στη Μεσόγειο, σωσμένοι από διάφορες ΜΚΟ, η Ιταλία και η Μάλτα αρνούνται προς το παρόν να δώσουν άδεια ελλιμενισμού σε τέσσερα σωστικά σκάφη: πρόκειται για το γερμανικό Humanity 1, με 179 επιβαίνοντες που πλησίασε την Κατάνια για να προστατευτεί από την κακοκαιρία, το Rise Above (επίσης με γερμανική σημαία) με 90 επιβαίνοντες που πήρε άδεια να μπει στα χωρικά ύδατα της Ιταλίας, στη Σικελία, για να δεχθεί ιατρική βοήθεια, το Ocean Viking με 234 άτομα και το Geo Barents με 572 —εκ των οποίων 104 αναφέρονται ως ασυνόδευτοι ανήλικοι. Τα δύο τελευταία βρίσκονται σε απόσταση περίπου 12 μιλίων από την ακτή της Κατάνια, το ένα λίγο νοτίως και το άλλο λίγο βορείως του σικελικού λιμανιού. Το Geo Barents ανήκει στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα και περιμένει πεί δέκα μέρες να βρει ασφαλές λιμάνι: σύμφωνα με τον επικεφαλής της αποστολής Juan Matias Gil, δεν έχει λάβει ακόμα απάντηση ούτε από τις αρχές της Ιταλίας, ούτε της Ελλάδας. Από το Humanity 1, το λιμενικό παρέλαβε τα παιδιά αλλά αρνήθηκε να παραλάβει τους ενηλίκους.

To Ocean Viking, χωρικότητας 200 ατόμων (σύμφωνα με τον διαχειριστή της αποστολής Xavier Lauth, αυτή τη στιγμή φέρει 234 μεταξύ των οποίων είναι ένα μωρό τριών μηνών και 52 ανήλικοι) εκτελεί αποστολές της γερμανο-γαλλικής ΜΚΟ SOS Méditerranée από τον Ιούλιο του 2019 με ημερήσιο κόστος 14.000 δολάρια. Τότε οι νορβηγικές αρχές είχαν παραχωρήσει σημαία στο σκάφος. Στη συνέχεια όμως, μετά από διάφορες αποστολές από τη Λιβύη και μετά από μεγάλη υπέρβαση της χωρητικότητας (υπήρξε περίπλους με πάνω από 400 επιβαίνοντες), οι νορβηγικές αρχές αποξενώθηκαν από τους επικεφαλής της SOS Méditerranée, η έδρα της οποίας είναι στη Μασσαλία και δεν διατηρεί οργανική σχέση με τους Νορβηγούς. Τώρα, η Νορβηγία τονίζει ότι δεν έχει «καμιά ευθύνη έναντι συμβάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή έναντι του δικαίου της θάλασσας για τα άτομα που προσπαθούν να μεταναστεύσουν με βάρκες και ιδιωτικά σκάφη.» Ο Νορβηγός πρέσβης στη Ρώμη Johan Vibe έστειλε σχετικό μέιλ στο πρακτορείο Reuters ως απάντηση στην έκκληση της Ιταλίας στο Όσλο και στο Βερολίνο να αναλάβουν μέρος των μεταναστών που έχουν μπλοκαριστεί στη Μεσόγειο: «Η Νορβηγία δεν έχει καμία σχέση με τις ΜΚΟ που κραδαίνουν τη νορβηγική σημαία στη Μεσόγειο,» πρόσθεσε ο κ. Vibe.

Αντιθέτως, η Γαλλία αφήνει ανοιχτό το ζήτημα της υποδοχής ενός μέρους των μεταναστών: ο Γάλλος υπουργός Εσωτερικών Gérald Darmanin είπε σε ραδιοφωνική εκπομπή ότι «αν το πλοίο ανθρωπιστικής βοήθειας Ocean Viking που παραμένει 16 ημέρες στη θάλασσα, γίνει δεκτό στην Ιταλία, η Γαλλία θα μοιραστεί τους αλλοδαπούς, κυρίως γυναίκες και παιδιά, με την Ιταλία και τη Γερμανία.» «Η Ιταλία,» πρόσθεσε ο Γάλλος υπουργός, «δεν πρέπει να επιφορτιστεί με περισσότερα άτομα από όσα της αντιστοιχούν βάσει του διεθνούς δικαίου το οποίο είμαι πεπεισμένος ότι θα σεβαστεί.» Ο σεβασμός στον οποίον αναφέρθηκε ο κ. Darmanin σε πρωινή εκπομπή του δικτύου RMC-BFMTV, σημαίνει πως η Ιταλία πρέπει να επιτρέψει την είσοδο του Ocean Viking σε ένα από τα λιμάνια της. Ο κ. Darmanin συνάντησε τον νέο Ιταλό ομόλογό του Matteo Piantedosi ο οποίος παραδέχτηκε ότι εξαιτίας της γεωγραφίας και μόνον, η Ιταλία βρίσκεται πιο κοντά στο εν λόγω πλοίο, το οποίο περιφέρεται ανοιχτά της ανατολικής Σικελίας: «Άρα, πρέπει να του επιτρέψει τον ελλιμενισμό,» πρόσθεσε ο Γάλλος υπουργός καταλήγοντας  ότι « η Γαλλία δεν θα αφήσει μόνη την Ιταλία.»

Το θέμα είναι να διοχετευτούν κάποιοι προς την Κεντρική Ευρώπη: η Ιταλία και η Μάλτα παραπονιούνται ότι έχουν επιβαρυνθεί υπερβολικά από τις καραβιές των ΜΚΟ. Όσο για τη SOS Méditerranée, δηλώνει ότι η κατανομή των μεταναστών δεν είναι δική της δουλειά. Στην Ιταλία πάντως συνεχίζεται η διαμάχη γύρω από την τύχη όχι μόνο αυτών των 234 αλλά όλων όσοι κινδυνεύουν να πνιγούν στη θάλασσα. Η Υπουργός που ασχολείται με τα ζητήματα αναπηρίας, Alessandra Locatelli, είπε προχθές στη Rai 3 ότι η Ιταλία δεν αρνήθηκε ποτέ να διασώσει ναυαγούς, ούτε να παράσχει ιατρική βοήθεια και τρόφιμα σε όσους βρίσκονται σε σκάφη αναζητώντας λιμάνι. Ο δε Matteo Salvini, επικεφαλής της Λέγκας του Βορρά, χρησιμοποίησε εντελώς διαφορετικό τόνο λέγοντας ότι από τότε που ήταν υπουργός επέβαλε «τον σεβασμό των συνόρων» της χώρας του «κερδίζοντας την εμπιστοσύνη των Ιταλών, καθώς και τέσσερις διαδοχικές δίκες.» Τέλος, η Γερμανία επανέλαβε ότι δεν δέχεται μετανάστες που αποβιβάζονται στην Ιταλία, ισχυριζόμενη, δικαίως, ότι δέχεται μεγάλο αριθμό μεταναστών από την ξηρά.

Προχθές, από την πλευρά του ιταλικού υπουργείου Εσωτερικών δημοσιεύτηκαν στοιχεία σύμφωνα με τα οποία 85.991 άτομα έφτασαν δια θαλάσσης στην Ιταλία από τον Ιανουάριο 2022 μέχρι τις 2 Νοεμβρίου 2022: το 50% αυτών προέρχονται από την Τυνησία, την Αίγυπτο και το Μπανγκλαντές. Κατά την ίδια περίοδο, 1.765 άτομα πνίγηκαν στη Μεσόγειο, 1.287 από τα οποία στα ύδατα της κεντρικής Μεσογείου που θεωρείται η πιο επικίνδυνη μεταναστευτική οδός στον κόσμο. Στο μεταξύ, τρεις Ρώσοι πολίτες, 46, 47 και 26 ετών συνελήφθησαν την περασμένη εβδομάδα στις Συρακούσες της Σικελίας για παράνομη διακίνηση μεταναστών: σύμφωνα με την κατηγορία που τους απαγγέλθηκε, αποτελούσαν το πλήρωμα του ιστιοπλοϊκού Blue Diamond με ουκρανική σημαία, στο οποίο επέβαιναν 99 Αφγανοί και Πακιστανοί. Ο απόπλους είχε γίνει από το τουρκικό λιμάνι Μπόντρουμ (Αλικαρνασσός).

Ο ρυθμός των αφίξεων στην ακτή του Ιονίου και ιδιαίτερα στην Καλαβρία φαίνεται ότι είναι σχεδόν 80 άτομα ημερησίως τα οποία φτάνουν με βάρκες των 20-80 ατόμων ξεκινώντας από τη Βεγγάζη. Την περασμένη εβδομάδα, έφτασε στη μικρή παραθαλάσσια πόλη Ποτζάλο στη νότια Σικελία μικρό πετρελαιοφόρο με 61 μετανάστες εκ των οποίων δύο ήταν νεκροί.