Σεισμοί, τυφώνες και καταστροφές που αφήνουν πίσω εγκλωβισμένους επιζώντες - Οι αρουραίοι και η προσφορά τους στη διάσωσή τους
Τα κτίρια δεν καταρρέουν πολύ συχνά - αλλά όταν καταρρέουν, είναι καταστροφικά για όσους παγιδεύονται μέσα σε αυτά. Φυσικές καταστροφές όπως οι σεισμοί και οι τυφώνες μπορούν να ισοπεδώσουν ολόκληρες πόλεις, και για τις ομάδες έρευνας και διάσωσης που προσπαθούν να βρουν επιζώντες, είναι ένα επίπονο έργο.
Αλλά ένας απίθανος σωτήρας εκπαιδεύεται για να βοηθήσει: οι αρουραίοι.
Το έργο, το οποίο επινοήθηκε από τη βελγική μη κερδοσκοπική οργάνωση APOPO, εξοπλίζει τα τρωκτικά με μικροσκοπικά σακίδια υψηλής τεχνολογίας για να βοηθήσουν τους πρώτους ανταποκριτές να αναζητήσουν επιζώντες ανάμεσα στα χαλάσματα σε ζώνες καταστροφών.
«Οι αρουραίοι είναι συνήθως αρκετά περίεργοι και τους αρέσει να εξερευνούν - και αυτό είναι το κλειδί για την έρευνα και τη διάσωση», λέει η Donna Kean, επιστήμονας συμπεριφορικής έρευνας και επικεφαλής του έργου.
Εκτός από το περιπετειώδες πνεύμα τους, το μικρό τους μέγεθος και η εξαιρετική τους όσφρηση καθιστούν τους αρουραίους ιδανικούς για τον εντοπισμό πραγμάτων σε στενούς χώρους, λέει η Kean.
Οι αρουραίοι εκπαιδεύονται επί του παρόντος να βρίσκουν επιζώντες σε μια προσομοιωμένη ζώνη καταστροφής. Πρέπει πρώτα να εντοπίσουν το άτομο-στόχο σε ένα άδειο δωμάτιο, να τραβήξουν έναν διακόπτη στο γιλέκο τους που ενεργοποιεί έναν βομβητή και στη συνέχεια να επιστρέψουν στη βάση, όπου ανταμείβονται με μια λιχουδιά.
Ενώ τα τρωκτικά βρίσκονται ακόμη σε πρώιμο στάδιο εκπαίδευσης, η APOPO συνεργάζεται με το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Αϊντχόβεν για την ανάπτυξη ενός σακιδίου πλάτης, το οποίο είναι εξοπλισμένο με βιντεοκάμερα, αμφίδρομο μικρόφωνο και πομπό εντοπισμού θέσης, ώστε να βοηθήσει τους πρώτους ανταποκριτές να επικοινωνήσουν με τους επιζώντες.
«Μαζί με το σακίδιο πλάτης και την εκπαίδευση, οι αρουραίοι είναι απίστευτα χρήσιμοι για την έρευνα και τη διάσωση», λέει ο Kean.
Ο εξοπλισμός που θα φέρουν οι αρουραίοι
Η APOPO εκπαιδεύει σκύλους και αρουραίους στη βάση της στην Τανζανία για την ανίχνευση ναρκών και φυματίωσης με οσμή για πάνω από μια δεκαετία. Στα προγράμματά της χρησιμοποιεί αφρικανικούς γιγαντιαίους αρουραίους, οι οποίοι έχουν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής σε αιχμαλωσία, περίπου οκτώ χρόνια, σε σύγκριση με τα τέσσερα χρόνια του κοινού καφέ αρουραίου.
Ενώ το πρόγραμμα έρευνας και διάσωσης ξεκίνησε επίσημα μόλις τον Απρίλιο του 2021, όταν ο Kean εντάχθηκε στην ομάδα, η APOPO προσπαθούσε να υλοποιήσει την ιδέα εδώ και χρόνια, αλλά δεν είχε χρηματοδότηση για να το υποστηρίξει. Όταν όμως η εθελοντική οργάνωση έρευνας και διάσωσης GEA προσέγγισε την APOPO το 2017 σχετικά με τη δυνατότητα χρήσης αρουραίων στις αποστολές της, η ομάδα άρχισε να διερευνά τις δυνατότητες.
Ένα βασικό στοιχείο της αποστολής έρευνας και διάσωσης ήταν η τεχνολογία που θα επέτρεπε στους πρώτους ανταποκριτές να επικοινωνούν με τα θύματα μέσω των αρουραίων. Η APOPO δεν διέθετε κάτι τέτοιο - μέχρι που ενεπλάκη ο ηλεκτρολόγος μηχανικός Sander Verdiesen.
Αναζητώντας να "εφαρμόσει την τεχνολογία για να βελτιώσει ζωές" κατά τη διάρκεια των μεταπτυχιακών του σπουδών στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Αϊντχόβεν, ο Verdiesen έκανε πρακτική άσκηση στην APOPO το 2019 και του ανατέθηκε η δημιουργία του πρώτου πρωτοτύπου του σακιδίου αρουραίου, για να βοηθήσει τους διασώστες να έχουν καλύτερη εικόνα για το τι συνέβαινε μέσα στις ζώνες καταστροφών.
Το πρωτότυπο αποτελούνταν από ένα τρισδιάστατα εκτυπωμένο πλαστικό δοχείο με μια βιντεοκάμερα που έστελνε ζωντανά πλάνα σε μια μονάδα δέκτη σε έναν φορητό υπολογιστή, ενώ παράλληλα αποθήκευε μια έκδοση υψηλής ποιότητας σε μια κάρτα SD. Προσαρμόστηκε στους αρουραίους με ένα γιλέκο από νεοπρένιο, το ίδιο υλικό που χρησιμοποιείται για τις στολές κατάδυσης.
Ο Verdiesen πέταξε στην Τανζανία για να δοκιμάσει τον εξοπλισμό και λέει ότι αρχικά οι αρουραίοι «δεν ήξεραν πραγματικά πώς να το αντιμετωπίσουν», αλλά προσαρμόστηκαν γρήγορα. «Μέχρι το τέλος, έτρεχαν με το σακίδιο πλάτης, χωρίς κανένα πρόβλημα», προσθέτει.
Μεγάλες προκλήσεις για την τεχνολογία
Με τα σακίδια πλάτης να λειτουργούν «καλύτερα από το αναμενόμενο», ο Verdiesen συνέχισε να βελτιώνει τον σχεδιασμό ακόμη και μετά το τέλος της πρακτικής του άσκησης, ως εθελοντής.
Αλλά η σμίκρυνση της τεχνολογίας και η προσαρμογή της για τις ζώνες καταστροφών δεν ήταν εύκολη υπόθεση.
Το GPS δεν μπορεί να διαπεράσει τα πυκνά μπάζα και τα συντρίμμια των κτιρίων που κατέρρευσαν, λέει ο Βερντέισεν. Μια εναλλακτική λύση είναι η μονάδα αδρανειακής μέτρησης, ένας ανιχνευτής θέσης που χρησιμοποιείται στα τακούνια των μπότας των πυροσβεστών.
«Αν περπατάτε, το πόδι σας θα είναι ακίνητο σε κάθε βήμα περίπου - εκεί είναι που μπορείτε να επαναβαθμονομήσετε. Με τους αρουραίους, δεν το έχουμε βρει ακόμα αυτό», λέει. Άλλοι μηχανικοί εργάζονται σε παρόμοια έργα, οπότε ελπίζει ότι θα βρουν μια λύση.
Ο Βερντέισεν προσπαθεί επίσης να ενσωματώσει περισσότερη τεχνολογία στην επόμενη έκδοση, όπως ένα αμφίδρομο μικρόφωνο, μειώνοντας παράλληλα το μέγεθός του. Με βάρος περίπου 140 γραμμάρια (4,9 ουγγιές), το πρωτότυπο ήταν δύο φορές πιο βαρύ από ό,τι αρχικά προβλεπόταν - αν και ο Βερντέισεν λέει ότι ο όγκος ήταν περισσότερο θέμα, με μήκος 10 εκατοστά (3,9 ίντσες) και βάθος 4 εκατοστά (1,6 ίντσες).
«Οι αρουραίοι περπατούσαν πάνω σε κάτι που κανονικά θα μπορούσαν να περάσουν από κάτω, και ξαφνικά δεν μπορούν πια», εξηγεί.
Για να το κάνει όσο το δυνατόν μικρότερο χωρίς να χάσει καμία λειτουργικότητα, ο Βερντέισεν σχεδιάζει να ενσωματώσει τα πάντα σε μια ενιαία πλακέτα τυπωμένου κυκλώματος, η οποία θα απελευθερώσει περισσότερο χώρο. Αυτή η αναβαθμισμένη έκδοση του σακιδίου θα πρέπει να είναι έτοιμη αργότερα φέτος, και ελπίζει ότι μια μέρα θα μπορεί να βοηθήσει τους πρώτους ανταποκριτές «να εντοπίσουν κάποιον που διαφορετικά δεν θα μπορούσε να διασωθεί».
18°
