Πώς θα μπορούσε να ωθηθεί προς την έξοδο η Λιζ Τρας;

Η βρετανή πρωθυπουργός βλέπει την πίεση να αυξάνεται, όμως παραμένει γαντζωμένη στη θέση της. Πώς θα μπορούσε όμως να εκδιωχθεί από την Ντάουνινγκ Στριτ; Ακολουθούν τα πιθανά σενάρια.

Διαδοχικές παραιτήσεις

Ήταν αυτό που συνέβη τον Ιούλιο στην περίπτωση του Μπόρις Τζόνσον: διαδοχικές παραιτήσεις στους κόλπους μιας κυβέρνησης η οποία δεν έχει πλέον εμπιστοσύνη στον αρχηγό της.

Η Λιζ Τρας δεν βρίσκεται ακόμη σ' αυτό το σημείο, όμως η ηγέτης των Συντηρητικών υπέστη ένα σοβαρό πλήγμα με την αποχώρηση, χθες, Τετάρτη, της υπουργού Εσωτερικών, λιγότερο από μια εβδομάδα αφού είχε διώξει τον υπουργό Οικονομικών της, τον Κουάζι Κουαρτένγκ.

Μολονότι ο λόγος που επικαλέσθηκε η Σουέλα Μπράβερμαν στην επιστολή παραίτησής της είναι το γεγονός ότι χρησιμοποίησε, ως μη ώφειλε, μια προσωπική διεύθυνση email για να στείλει ένα επίσημο έγγραφο σε ένα βουλευτή, ανέφερε επίσης πως έχει «σοβαρές ανησυχίες», στέλνοντας ένα ξεκάθαρο μήνυμα στην Λιζ Τρας: «έκανα ένα λάθος, αναλαμβάνω την ευθύνη, παραιτούμαι».

Αν η Λιζ Τρας παραιτούνταν, θα αποχωρούσε αμέσως από την ηγεσία του Συντηρητικού Κόμματος, όμως θα παρέμενε στην εξουσία μέχρι να επιλεγεί ο διάδοχός της.

Το κόμμα θα μπορούσε πάντως να μην προχωρήσει σε νέες και μακροχρόνιες αδελφοκτόνες μάχες και να ενωθεί πίσω από ένα διάδοχο τον οποίο θα επέλεγε με συναίνεση.

Η Τερέζα Μέι διαδέχθηκε τον Ντέιβιντ Κάμερον το 2016 -μετά το δημοψήφισμα για το Brexit- αφού είχαν αποχωρήσει όλοι οι ανταγωνιστές.

Η πίεση θα μπορούσε επίσης να προέλθει από τους συντηρητικούς κοινοβουλευτικούς, οι οποίοι, αν εκφράσουν μαζικά την εναντίωσή τους στην Λιζ Τρας, θα καθιστούσαν αναπόφευκτη την αποχώρησή της.

Ψήφος μομφής

Αυτή τη στιγμή, οι εσωτερικοί κανόνες του κόμματος προστατεύουν κάθε νέο ηγέτη από μια τέτοια ψηφοφορία στη διάρκεια των πρώτων 12 μηνών της θητείας του.

Μετά την προθεσμία αυτή, πρέπει το 15% των 357 συντηρητικών βουλευτών -δηλαδή 54- να στείλουν μια επιστολή μομφής ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία μιας τέτοιας ψηφοφορίας.

Εντούτοις η ισχυρή Επιτροπή 1922, η οποία είναι αρμόδια για την εσωτερική οργάνωση του κόμματος, έχει τη δυνατότητα να αλλάξει τους κανόνες. Μένει να γίνει γνωστό ποιο θα ήταν το όριο για να αρχίσει η διαδικασία μιας ψηφοφορίας μομφής, την ώρα που οργιάζουν οι φήμες σχετικά με τον αριθμό των επιστολών που έχουν φθάσει στο γραφείο του Γκρέιχαμ Μπρέιντι, ο οποίος διευθύνει την Επιτροπή 1922.

Και σε περίπτωση ήττας, η Λιζ Τρας θα έχανε αμέσως την ηγεσία του κόμματος, όμως θα παρέμενε πρωθυπουργός μέχρι να επιλεγεί ένας διάδοχος.

Η Επιτροπή τότε θα έπρεπε να καθορίσει τους κανόνες αυτής της διαδικασίας για την επιλογή ενός νέου ηγέτη, ο οποίος θα ήταν ο τρίτος μέσα σε ένα χρόνο και ο πέμπτος από το 2016.

Όμως οι βουλευτές δεν φαίνεται να θέλουν να αρχίσουν ένα νέο μακροχρόνιο αγώνα, την έκβαση του οποίου θα αποφάσιζαν τα μέλη του κόμματος, και θα μπορούσαν να ταχθούν πίσω από έναν ενωτικό υποψήφιο. Και πάλι όμως πρέπει το κόμμα να καταφέρει να συμφωνήσει σε ένα όνομα.

Πρόωρες εκλογές

Οι επόμενες βουλευτικές εκλογές πρέπει να διεξαχθούν μέχρι το τέλος του 2024, όμως η κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα να τις προκηρύξει πριν από την προθεσμία αυτή. Για να γίνει όμως κάτι τέτοιο, η Λιζ Τρας θα είχε ανάγκη την υποστήριξη της πλειοψηφίας των βουλευτών.

Σύμφωνα με το βρετανικό Σύνταγμα, το οποίο είναι άγραφο, έχουν τρεις οδούς για να εκφράσουν την απουσία εμπιστοσύνης προς τον πρωθυπουργό, κυρίως ψηφίζοντας μια πρόταση μομφής ή καταψηφίζοντας τον προϋπολογισμό.

Σε ένα τέτοιο σενάριο, ο επικεφαλής της κυβέρνησης πρέπει να παραιτηθεί ή να ζητήσει από το βασιλιά να διαλύσει το κοινοβούλιο, κάτι που σημαίνει γενικές εκλογές.

Στις δημοσκοπήσεις, η εργατική αντιπολίτευση καταγράφει τις καλύτερες επιδόσεις της εδώ και δεκαετίες, ενώ μερικές μελέτες προβλέπουν για τους Συντηρητικούς απώλεια εκατοντάδων εδρών.

Σε σημείο που δεν φαίνεται πιθανό να υπάρξουν αρκετοί συντηρητικοί βουλευτές οι οποίοι θα ενωθούν με την αντιπολίτευση ώστε να προκαλέσουν εκλογές που προαναγγέλλονται καταστροφικές για την κυβερνητική πλειοψηφία, η οποία βρίσκεται στην εξουσία εδώ και 12 χρόνια.