Όταν η Λιζ Τρας γέμιζε τους τοίχους με το σύνθημα «Free the Weed»

Από τις παλιές καλές ημέρες, όταν ήταν υπέρ της νομιμοποίησής της κάνναβης, μέχρι σήμερα που στέκεται εμπόδιο στην προοδευτική πολιτική, οι απόψεις της νέας πρωθυπουργού της Βρετανίας Λιζ Τρας για τα ναρκωτικά φαίνονται κάπως θολές.

Κατά τη διάρκεια της θητείας της ως ηγέτης της φιλελεύθερης δημοκρατικής παράταξης του πανεπιστημίου της Οξφόρδης την δεκαετία του 1990, η Λιζ Τρας γέμιζε τους πάγκους των πρωτοετών φοιτητών με αφίσες που έγραφαν το σύνθημα “Free the Weed”. Σύμφωνα με δηλώσεις του συμφοιτητή της Άλαν Ρένγουϊκ στο BBC το 2017, «Η Λιζ είχε μια πολύ έντονη ριζοσπαστική φιλελεύθερη γραμμή. Ήθελε να καλυφθεί όλος ο πάγκος με αφίσες σχετικά με την κάνναβη». Και όπως πρόσθεσε, «Έτρεχα από πίσω της, προσπαθώντας να τις αφαιρέσω και να ανεβάσω αφίσες με διάφορα άλλα μηνύματα, όχι μόνο με αυτό».

Παρόλα αυτά, συν το γεγονός ότι έχει διορίσει υπουργό Υγείας την Τερέζ Κόφι, η οποία έχει το τραγούδι “Still D.R.E.” από τον Dr. Dre ως ringtone, με στίχους όπως “Still puffing my leafs, still not loving police”, μας δείχνει ότι σε ό,τι αφορά στην πολιτική για τα ναρκωτικά, η νέα πρωθυπουργός αποτελεί ένα αίνιγμα. Από τότε που αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο το 1996 και μεταμορφώθηκε από φιλελεύθερη σε συντηρητική Tory, η στάση της για το χόρτο άλλαξε μέσα σε μια βραδιά. Σε μία συνέντευξή της στο μουσικό site NME πριν από τις βρετανικές γενικές εκλογές του 2001, ρωτήθηκε για την άποψή της σχετικά με τις πρόσφατες προσπάθειες νομιμοποίησης των ναρκωτικών. Εκείνη ξεκάθαρα απάντησε, «Δεν συμφωνώ με αυτό. Πού σταματάς;» Η θέση της αυτή επιβεβαιώθηκε και από το γραφείο της το 2017, ενώ ήταν απούσα κατά τη διάρκεια ψηφοφορίας για τη ρύθμιση της κάνναβης το επόμενο έτος.

Είναι ξεκάθαρο ότι η Λιζ Τρας κατάλαβε ότι έπρεπε να αναθεωρήσει κάποιες από τις απόψεις της, ώστε να μπορέσει να ανέβει στις τάξεις των Tories. «Πολλοί μπορεί να γνωρίζουν ότι έχω λίγο αμφίβολο παρελθόν», είπε στα μέλη του συντηρητικού κόμματος που συγκεντρώθηκαν στο Eastbourne τον περασμένο μήνα, αναφερόμενη στις παλιότερες φιλελεύθερες ατασθαλίες της. «Όταν ήμουν έφηβη, ήμουν μέλος των φιλελευθέρων δημοκρατών». Και συνέχισε εν μέσω χορωδίας γιουχαρίσματος από το τους συναδέλφους της, «Όλοι κάνουμε λάθη, όλοι είχαμε εφηβικές περιπέτειες και αυτή ήταν η δικιά μου. Μερικοί άνθρωποι μπλέκουν με σεξ, ναρκωτικά και rock 'n' roll, εγώ ήμουν στους φιλελεύθερους. Ζητώ συγγνώμη».

Βέβαια, το όνειρό της ως φοιτήτρια για ελεύθερο χόρτο μπορεί να υλοποιηθεί και με άλλο τρόπο. Η Βρετανία ως μόνιμο μέλος του συμβουλίου ασφαλείας του ΟΗΕ δεν μπορεί να νομιμοποιήσει την κάνναβη χωρίς να αθετήσει τις υποχρεώσεις της συμφωνίας. Αλλά, αυτό που μπορεί να κάνει είναι να μην εφαρμόζει τον νόμο. Και αυτό συμβαίνει στην πράξη. Πολλά μέλη της βρετανικής αστυνομίας δηλώνουν ανοιχτά ότι έπαψαν να  ασχολούνται πια με υποθέσεις κατοχής κάνναβης. Η επίσημη μέγιστη ποινή για κατοχή είναι πέντε χρόνια φυλάκισης. Αλλά, η στάνταρ διαδικασία τώρα είναι μια απλή προειδοποίηση από την αστυνομία χωρίς να καταγράφεται το περιστατικό. Αλλά, ακόμη και αυτό φθίνει κάθε χρόνο. Οι προειδοποιήσεις μειώθηκαν από 95.000 το 2009 σε 35.343 πέρσι.

Τι άλλο έχει κάνει όλα αυτά τα χρόνια η Λιζ Τρας ώστε να αναπληρώσει για το γεγονός ότι ήταν κάποτε υπέρ της κάνναβης; Το 2013, η Λιζ Τρας υποστήριξε ότι τα σχολεία πρέπει να έχουν μεγαλύτερη αυτονομία όσον αφορά στην εκπαίδευση για τα ναρκωτικά (η οποία ποτέ δεν ήταν αρκετή), αλλά το πιο διάσημο κοινοβουλευτικό της σχόλιο για τα ναρκωτικά έγινε πριν από έξι χρόνια, όταν ήταν υπουργός Δικαιοσύνης. Τότε ήταν που έκανε τους συναδέλφους της βουλευτές να απορήσουν όταν υποστήριξε τη χρήση αστυνομικών σκύλων στα προαύλια των φυλακών για να γαβγίζουν και να διώχνουν τα drones που μεταφέρουν ναρκωτικά και διάφορα άλλα λαθραία στους φυλακισμένους.

Και τα προβλήματα για τη Λιζ Τρας ξεκίνησαν από την πρώτη μέρα της θητείας της. Αμέσως μετά τον διορισμό της στην πρωθυπουργική θέση, η Πρίτι Πατέλ ανακοίνωσε την παραίτησή της από τη θέση της υπουργού Εσωτερικών μετά από τρία χρόνια αποτυχημένης πορείας όσον αφορά στην αντιμετώπιση του προβλήματος των ναρκωτικών. Η Πρίτι Πατέλ αρνήθηκε να δεχτεί τη ελάχιστη πρόκληση ζημιάς ως ιδεολογική γραμμή, όσο οι θάνατοι που σχετίζονται με τα ναρκωτικά αυξάνονται ραγδαία, φτάνοντας τελικά σε αριθμούς ρεκόρ. Συγκεκριμένα σύμφωνα με την εθνική στατιστική υπηρεσία της Βρετανίας, το 2021 καταγράφηκαν 4.859 θάνατοι από ναρκωτικά. Πρόκειται για αύξηση της τάξης του 6,2% σε σχέση με το 2020 και είναι το υψηλότερο νούμερο από το 1993. Το 50% των θανάτων οφείλεται σε οπιούχες ουσίες.

Τι γίνεται όμως με τη νέα υπουργό Εσωτερικών, Σουέλα Μπρέιβερμαν η οποία έχει το βάρος της αντιμετώπισης του προβλήματος; Οι όποιες ελπίδες να ξεκινήσει μια λογική πολιτική για τα ναρκωτικά χάνονται όταν μαθεύτηκε ότι θεωρεί τον εαυτό της σταυροφόρο του πόλεμου κατά των ναρκωτικών. Η Σουέλα Μπρέιβερμαν στο παρελθόν έχει περιγράψει την τρέχουσα πολιτική για τα ναρκωτικά ως «εξαιρετική» και «καταπληκτική» παρά την πληθώρα επιστημονικών μελετών που υποδηλώνουν το αντίθετο. Η νέα υπουργός Εσωτερικών παρενέβη προσωπικά έτσι ώστε να διπλασιαστεί η ποινή οποιουδήποτε καταδικάζεται για οδήγηση υπό την επήρεια ναρκωτικών, διότι πίστευε ότι η υπάρχουσα ποινή δεν είναι αρκετά αυστηρή. 

Όσο για τη Λιζ Τρας, οι ημέρες της αφισοκόλλησης υπέρ του χόρτου έχουν περάσει. Τις πρώτες ημέρες της θητείας της, η πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου βρέθηκε στο επίκεντρο μιας συνταγματικής διαμάχης για τη κάνναβη. Τα νησιά των Βερμούδων, μια βρετανική υπερπόντια επικράτεια από τον 17ο αιώνα, είχαν ζητήσει άδεια για τη θέσπιση νόμου που θα νομιμοποιεί και θα ρυθμίζει την κάνναβη. Μία από τις πρώτες πράξεις της ως πρωθυπουργός ήταν να πει όχι σε αυτήν την πρωτοβουλία, με αποτέλεσμα να δεχτεί κριτική διότι άσκησε την παρωχημένη αποικιακή δύναμη της Βρετανίας και χρησιμοποιώντας την υπονόμευσε τη νόμιμη δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων των Βερμούδων.

Αυτή η κίνηση αποτελεί ίσως μια από τις ισχυρότερες ενδείξεις της τρέχουσας στάσης της απέναντι στη μεταρρύθμιση των ναρκωτικών, αλλά μπορεί να αλλάξει ανά πάσα στιγμή. Σύμφωνα με τους επικριτές της, το μόνο πράγμα που παραμένει συνεπές στην πολιτική της Λιζ Τρας είναι η ασυνέπεια, χωρίς σταθερή ιδεολογία ή ειλικρινείς πεποιθήσεις, μόνο με μια ακόρεστη δίψα για εξουσία. Αυτές οι συνεχείς πολιτικές κωλοτούμπες θεωρούνται δεδομένες από τους αντιπάλους της. Από τους φιλελεύθερους δημοκρατικούς στους συντηρητικούς. Από τις πορείες και τις διαδηλώσεις κατά της Μάργκαρετ Θάτσερ ως έφηβη, μέχρι να χαρακτηριστεί ως η Iron Lady 2 ως ενήλικας. Από το πάθος της για την κατάργηση της μοναρχίας, στο να γίνει το αγαπημένο παιδί των Tories. Από την υποστήριξη της παραμονής της Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στο να γίνει ηγετική φωνή για την εκστρατεία υπέρ του Brexit. Από το να είναι υπέρ της κάνναβης, μέχρι να γίνει τόσο ενάντια που να καταλήγει ως επίσημη εξωτερική πολιτική της χώρας της.