Ανάλυση: Ώρα να προετοιμαστούμε για μια ουκρανική νίκη στον πόλεμο

Από την απελευθέρωση πόλεων που είχαν καταληφθεί από τις ρωσικές δυνάμεις πιάνει το νήμα η βραβευμένη δημοσιογράφος και ιστορικός Αν Άπλμπαουμ σε ανάλυσή της στο «The Atlantic» για να ανιχνεύσει την πορεία του πολέμου και το ενδεχόμενο μιας ουρκανικής νίκης. 

Η δημοσιογράφος αναφέρεται στην ανακατάληψη πόλεων από τις ουκρανικές δυνάμεις που καταγράφηκαν τις τελευταίες έξι ημέρες. Μεταξύ των πόλεων που αποτελούν ξανά ουκρανικό έδαφος βρίσκεται η Μπαλακλίγια, το Κουπιάνσκ και το Ιζιούμ, πόλεις που βρίσκονταν σε ρωσικά χέρια εδώ και μήνες.

«Αυτό που πραγματικά μας εκπλήσσει», μου είπε χθες το πρωί στο Κίεβο ο υποστράτηγος Yevhen Moisiuk, ο αναπληρωτής αρχηγός των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, «είναι ότι τα ρωσικά στρατεύματα δεν αντεπιτίθενται», με τους Ρώσους στρατιώτες να φέρεται να επιλέγουν τη φυγή, παρά τη μάχη. «Για αρκετές ημέρες, στρατιώτες δημοσιεύαν φωτογραφίες στρατιωτικών οχημάτων και εξοπλισμού που εγκαταλείφθηκαν βιαστικά, καθώς και βίντεο που δείχνουν σειρές αυτοκινήτων, που πιθανώς ανήκουν σε συνεργάτες, να φεύγουν από τα κατεχόμενα. Μια έκθεση του Ουκρανικού Γενικού Επιτελείου ανέφερε ότι Ρώσοι στρατιώτες έθαβαν τις στολές τους, φορούσαν πολιτικά ρούχα και προσπαθούσαν να γλιστρήσουν πίσω στο ρωσικό έδαφος. Η ουκρανική υπηρεσία ασφαλείας έχει δημιουργήσει τηλεφωνική γραμμή όπου οι Ρώσοι στρατιώτες μπορούν να καλέσουν εάν θέλουν να παραδοθούν, και έχει επίσης δημοσιεύσει ηχογραφήσεις ορισμένων από τις κλήσεις. Η θεμελιώδης διαφορά μεταξύ των Ουκρανών στρατιωτών, που μάχονται για την ύπαρξη της χώρας τους, και των Ρώσων στρατιωτών, που αγωνίζονται για τον μισθό τους, άρχισε επιτέλους να έχει σημασία»,γράφει η δημοσιογράφος. 

Σε άλλο σημείο επισημαίνει ότι οι Ουκρανοί στρατιώτες μπορεί να έχουν καλύτερα κίνητρα, αλλά οι Ρώσοι εξακολουθούν να έχουν πολύ μεγαλύτερα αποθέματα όπλων και πυρομαχικών. «Το πυρηνικό εργοστάσιο στη Ζαπορίζια παραμένει εντός της ζώνης μάχης. Αν και τα ρωσικά στρατεύματα δεν πολεμούν στο βορρά, εξακολουθούν να αντιστέκονται στην ουκρανική επίθεση στο νότο». Η Αν Άπλμπαουμ κάνει λόγο για μια νέα πραγματικότητα: «Οι Ουκρανοί θα μπορούσαν να κερδίσουν αυτόν τον πόλεμο. Είμαστε πραγματικά προετοιμασμένοι στη Δύση για μια ουκρανική νίκη; Ξέρουμε τι άλλες αλλαγές θα μπορούσε να φέρει;

Τον Μάρτιο, έγραψα ότι ήταν καιρός να φανταστώ την πιθανότητα νίκης και όρισα τη νίκη πολύ στενά: «Σημαίνει ότι η Ουκρανία παραμένει κυρίαρχη δημοκρατία, με το δικαίωμα να επιλέγει τους ηγέτες της και να συνάπτει τις δικές της συνθήκες». 

Ουκρανία: Δεν είναι απλώς ένας πόλεμος για εδάφη, αλλά μάλλον εκστρατεία γενοκτονίας

Η δημοσιογράφος επισημαίνει ότι «αυτό δεν ήταν ποτέ απλώς ένας πόλεμος για εδάφη, τελικά, αλλά μάλλον μια εκστρατεία που διεξήχθη με πρόθεση γενοκτονίας. Οι ρωσικές δυνάμεις στα κατεχόμενα εδάφη έχουν βασανίσει και δολοφονήσει πολίτες, έχουν συλλάβει και εκτοπίσει εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους, έχουν καταστρέψει θέατρα, μουσεία, σχολεία, νοσοκομεία. Οι βομβαρδισμοί σε πόλεις της Ουκρανίας μακριά από την πρώτη γραμμή άφησαν πίσω τους νεκρούς αμάχους και στοίχισαν στην Ουκρανία δισεκατομμύρια σε υλικές ζημιές. Η επιστροφή της γης από μόνη της δεν θα αποζημιώσει τους Ουκρανούς για αυτήν την καταστροφική εισβολή».

Η Αν Άπλμπαουμ σημειώνει σε άλλο σημείο του άρθρου της στο «The Atlantic» ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει θέσει την καταστροφή της Ουκρανίας στο επίκεντρο της εξωτερικής και εσωτερικής πολιτικής του και στο επίκεντρο αυτού που θέλει να είναι η κληρονομιά του. Οι προθέσεις του Πούτιν, όπως σημειώνει, είναι η ανασύσταση της Σοβιετικής Ένωσης, κάτι που δεν μπορεί να αναβιώσει και να ορίσει τη νέα εποχή μετά την εισβολή στην Ουκρανία. «Όταν οι ρωσικές ελίτ συνειδητοποιήσουν επιτέλους ότι το αυτοκρατορικό σχέδιο του Πούτιν δεν ήταν απλώς μια αποτυχία για τον Πούτιν προσωπικά, αλλά και μια ηθική, πολιτική και οικονομική καταστροφή για ολόκληρη τη χώρα, συμπεριλαμβανομένων των ίδιων, τότε ο ισχυρισμός του ότι είναι ο νόμιμος κυβερνήτης της Ρωσίας εξαφανίζεται. Μια ουκρανική νίκη θα επιφέρει επίσης το τέλος του καθεστώτος του Πούτιν». 

Ουκρανία: Ποιο το μέλλον του Πούτιν μετά από μία ουκρανική νίκη

Η δημοσιογράφος αναφέρεται και στην έλλειψη μηχανισμού διαδοχής του Πούτιν. «Όχι μόνο δεν έχουμε ιδέα ποιος θα μπορούσε να αντικαταστήσει τον Πούτιν, αλλά δεν έχουμε ιδέα ποιος θα επέλεγε ή θα μπορούσε να επιλέξει αυτό το άτομο. Στη Σοβιετική Ένωση υπήρχε ένα Πολιτικό Γραφείο, μια ομάδα ανθρώπων που μπορούσε θεωρητικά να πάρει μια τέτοια απόφαση. Αντίθετα, στη Ρωσία δεν υπάρχει μηχανισμός μετάβασης. Η προετοιμασία για την έξοδο του Πούτιν δεν σημαίνει ότι οι Αμερικανοί, οι Ευρωπαίοι ή οποιοιδήποτε ξένοι παρεμβαίνουν άμεσα στην πολιτική της Μόσχας. Δεν διαθέτουμε εργαλεία που να μπορούν να επηρεάσουν την εξέλιξη των γεγονότων στο Κρεμλίνο και οποιαδήποτε προσπάθεια ανάμειξης θα επέστρεφε μπούμερανγκ. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να τον βοηθήσουμε να παραμείνει στην εξουσία. Καθώς οι δυτικοί αρχηγοί κρατών, υπουργοί Εξωτερικών και στρατηγοί σκέφτονται πώς να τερματίσουν αυτόν τον πόλεμο, δεν πρέπει να προσπαθήσουν να διατηρήσουν την άποψη του Πούτιν για τον εαυτό του ή για τον κόσμο, τον οπισθοδρομικό ορισμό του για το ρωσικό μεγαλείο. Δεν πρέπει να σχεδιάζουν καθόλου να διαπραγματευτούν με τους όρους του, γιατί μπορεί να έχουν να κάνουν με κάποιον άλλο». 

Σύμφωνα με την ανάλυση της δημοσιογράφου, τα γεγονότα των τελευταίων ημερών αλλάζουν τη φύση του πολέμου στην Ουκρανία. Ακόμη, κι αν ο πόλεμος τελειώσει άμεσα, ο δρόμος για τη σταθερότητα στην Ουκρανία θα είναι μακρύς και δύσκολος, αφήνοντας παράθυρα για επανεφοδιασμό των ρωσικών δυνάμεων. «Οποιαδήποτε κατάπαυση του πυρός επιβληθεί πολύ νωρίς θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί, από τη Μόσχα, ως ευκαιρία επανεξοπλισμού. Οποιαδήποτε προσφορά για διαπραγμάτευση θα μπορούσε να γίνει κατανοητή, στη Μόσχα, ως ένδειξη αδυναμίας. Αλλά τώρα είναι η ώρα να ρωτήσουμε για τη σταθερότητα της ίδιας της Ρωσίας και να συμπεριλάβουμε αυτό το ερώτημα στα σχέδιά μας. Οι Ρώσοι στρατιώτες τρέχουν μακριά, αφήνουν τον εξοπλισμό τους, ζητώντας να παραδοθούν. Πόσο καιρό πρέπει να περιμένουμε μέχρι να κάνουν το ίδιο οι άνδρες του στενού κύκλου του Πούτιν; Η πιθανότητα αστάθειας στη Ρωσία τρομάζει πολλούς. Αλλά μπορεί τώρα να είναι αναπόφευκτη». 

Η Αν Άπλμπαουμ είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας. Από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια κυκλοφορεί το βιβλίο της «το Λυκόφως της Δημοκρατίας».