Φυσικό αέριο: Η Ρωσία έκοψε πάλι τις παραδόσεις προς Γερμανία μέσω Nord Stream 1

Στην προσωρινή αναστολή των παραδόσεων φυσικού αερίου από τη Ρωσία στη Γερμανία μέσω του Nord Stream 1 προχώρησε σήμερα το πρωί η Gazprom, όπως είχε προειδοποιήσει, επικαλούμενη εργασίες συντήρησης.

 Η είδηση για τη νέα αυτή αναστολή αναστολή των παραδόσεων φυσικού αερίου μέσω του Nord Stream ήταν γνωστή εδώ και μέρες, καθώς ο ρωσικός κρατικός ενεργειακός κολοσσός ισχυρίζεται ότι πρέπει να κάνει «απαραίτητες» εργασίες σε έναν σταθμό συμπίεσης του αγωγού που συνδέει τα κοιτάσματα αερίου στη Σιβηρία με τη βόρεια Γερμανία, από όπου εξάγεται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της ρωσικής εταιρείας, οι εργασίες συντήρησης είναι προγραμματισμένο να διαρκέσουν έως το Σάββατο το πρωί. Αρχικά, η Gazprom έκανε λόγο για τριήμερη διακοπή λειτουργίας (μέχρι τις 2 Σεπτεμβρίου), η οποία τελικά θα είναι τετραήμερη (μέχρι τις 3/9).

Ο επικεφαλής της γερμανικής ομοσπονδιακής ρυθμιστικής αρχής ενέργειας, Κλάους Μούλερ, δήλωσε ότι οι εργασίες που πρόκειται να γίνουν στον αγωγό «είναι ακατανόητες από τεχνική άποψη», με τον ίδιο να τις χαρακτηρίζει πρόφαση προκειμένου η Μόσχα να εντείνει την πίεση στους συμμάχους της Ουκρανίας.

 Μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, η ενέργεια βρίσκεται στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης, η οποία κατηγορεί συχνά τη Μόσχα ότι χρησιμοποιεί το φυσικό αέριο σαν «όπλο».

Η Gazprom έχει μειώσει κατά 80% τις παραδόσεις φυσικού αερίου μέσω του Nord Stream τους τελευταίους μήνες.

Κομισιόν: Σχέδιο έκτακτης ανάγκης για το ρεύμα

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζει «έκτακτη παρέμβαση και μια διαρθρωτική μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας», της οποίας η λειτουργία επικρίνεται έντονα από ένα μέρος των χωρών μελών της ΕΕ απέναντι στη δραματική αύξηση των τιμών, ανακοίνωσε σήμερα η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

«Η δραματική αύξηση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας δείχνει ξεκάθαρα τα όρια της υφιστάμενης λειτουργίας της αγοράς. Αυτή σχεδιάστηκε σε μια πολύ διαφορετική συγκυρία», εξήγησε η πρόεδρος της Κομισιόν κατά τη διάρκεια διάσκεψης στο Μπλεντ της Σλοβενίας, πριν από την έκτακτη συνεδρίαση των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ που θα διεξαχθεί στην Πράγα στις 9 Σεπτεμβρίου.

Η άνευ προηγουμένου άνοδος των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας, που έχουν εκτοξευθεί σχεδόν στο δεκαπλάσιο από το περασμένο έτος, τροφοδότησε τον πληθωρισμό και αύξησε δραματικά την οικονομική επιβάρυνση για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά που ανακάμπτουν από την πανδημία.

Όλο και περισσότερα κράτη μέλη ζητούν ανώτατο όριο τιμών και η Τσεχική Δημοκρατία, η οποία ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ, συγκάλεσε έκτακτη συνεδρίαση των υπουργών Ενέργειας στις 9 Σεπτεμβρίου.

Τρία νέα έγγραφα εργασίας του ΔΝΤ εξετάζουν αυτά τα σημαντικά ζητήματα. Εξετάζουν δηλαδή πώς οι κατακερματισμένες αγορές και η καθυστερημένη μετακύλιση τιμών μπορούν να επιδεινώσουν τις επιπτώσεις στην παγκόσμια αγορά υγροποιημένου φυσικού και πώς τέτοιοι παράγοντες θα μπορούσαν να εξελιχθούν στη Γερμανία, τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης.

Τι καθορίζει την έκθεση;

Η εξάρτηση από τη Ρωσία για φυσικό αέριο και άλλες πηγές ενέργειας ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό ανά χώρα.

Οι ευρωπαϊκές υποδομές και ο παγκόσμιος εφοδιασμός έχουν αντιμετωπίσει, μέχρι στιγμής, μείωση 60% στις παραδόσεις ρωσικού φυσικού αερίου από τον Ιούνιο του 2021. Η συνολική κατανάλωση φυσικού αερίου το πρώτο τρίμηνο μειώθηκε κατά 9% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, καθώς και οι εναλλακτικές προμήθειες, ειδικά το LNG από τις παγκόσμιες αγορές.

Η μελέτη μάς δείχνει ότι μια μείωση του ρωσικού φυσικού αερίου έως και 70% θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί βραχυπρόθεσμα με την πρόσβαση σε εναλλακτικές πηγές ενέργειας και προμήθειες με δεδομένη τη μειωμένη ζήτηση από προηγούμενες υψηλές τιμές.

Αυτό εξηγεί γιατί ορισμένες χώρες μπόρεσαν να σταματήσουν μονομερώς τις ρωσικές εισαγωγές. Ωστόσο, η διαφοροποίηση θα ήταν πολύ πιο δύσκολη σε μια πλήρη διακοπή.

Οικονομική επίδραση

Υπολογίζουμε τις επιπτώσεις με δύο τρόπους. Η μία είναι μια προσέγγιση ολοκληρωμένης αγοράς που θεωρεί ότι το φυσικό αέριο μπορεί να φτάσει εκεί όπου χρειάζεται και οι τιμές προσαρμόζονται ανάλογα.

Μια άλλη προσέγγιση είναι αυτή της κατακερματισμένης αγοράς που χρησιμοποιείται καλύτερα όταν το φυσικό αέριο δεν μπορεί να πάει όπου χρειάζεται, ανεξάρτητα από το πόσο αυξάνονται οι τιμές.

Ωστόσο, η εκτίμηση περιπλέκεται από το γεγονός ότι το πλήγμα στην ευρωπαϊκή οικονομία έχει ήδη συμβεί.

Εάν οι αγορές της ΕΕ παραμείνουν ενοποιημένες τόσο εσωτερικά όσο και με τον υπόλοιπο κόσμο, η προσέγγισή μας για την ολοκληρωμένη αγορά υποδηλώνει ότι η παγκόσμια αγορά LNG θα συμβάλει στην εξάλειψη των οικονομικών επιπτώσεων. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η μειωμένη κατανάλωση κατανέμεται σε όλες τις χώρες που συνδέονται με την παγκόσμια αγορά. Σε ακραία περίπτωση, αν υποτεθεί ότι δεν υπάρχει υποστήριξη LNG, η επίδραση μεγιστοποιείται: η άνοδος των τιμών του φυσικού αερίου θα έπρεπε να λειτουργήσει μειώνοντας την κατανάλωση μόνο στην ΕΕ.

Η έκθεση της Γερμανίας

Ερευνήσαμε βαθύτερα για να κατανοήσουμε τη γερμανική προοπτική και τις επιλογές πολιτικής σε περίπτωση μιας πλήρους διακοπής παροχής φυσικού αερίου. Ξεκινώντας με τη βασική προοπτική στη διαβούλευση για το άρθρο IV – η οποία ήδη ενσωματώνει την υπάρχουσα μερική διακοπή λειτουργίας – επεκτείναμε την αξιολόγηση έως το 2027 και ενσωματώσαμε πρόσθετες επιπτώσεις από την πλευρά της ζήτησης που προέρχονται από την αβεβαιότητα που αντιμετωπίζουν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις και που μειώνουν τη συνολική κατανάλωση και τις επενδύσεις.

Η άνοδος των τιμών χονδρικής του φυσικού αερίου θα μπορούσε να αυξήσει σημαντικά τον πληθωρισμό, κάτι που μελετάμε ρητά στην εργασία μας για τη Γερμανία.

Χαλάρωση της κατανάλωσης

Οι χώρες που ήδη ενθαρρύνουν τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις να εξοικονομούν ενέργεια περιλαμβάνουν την Ιταλία, όπου η κυβέρνηση ορίζει ελάχιστα και μέγιστα επίπεδα θέρμανσης και ψύξης.

Ωστόσο, υπάρχει ακόμη ένα χάσμα μεταξύ φιλοδοξίας και πραγματικότητας. Η επικείμενη έρευνα του ΔΝΤ δείχνει ότι πολλές χώρες έχουν επιλέξει πολιτικές που περιορίζουν έντονα τον τρόπο μετακύλισης των τιμών χονδρικής στους καταναλωτές.

Μια καλύτερη εναλλακτική θα ήταν να επιτραπεί μεγαλύτερη μετακύληση για την παροχή κινήτρων για τη διατήρηση της χρήσης, ενώ παράλληλα θα προσφερόταν στοχευμένη αποζημίωση σε νοικοκυριά που δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά υψηλότερες τιμές.

Αντιμετώπιση προκλήσεων

Η έρευνά μάς δείχνει ότι η οικονομική επίπτωση από τη διακοπή του ρωσικού αερίου μπορεί να μετριαστεί εν μέρει. Πέρα από τα μέτρα που έχουν ήδη ληφθεί, η περαιτέρω δράση θα πρέπει να επικεντρωθεί στον μετριασμό του κινδύνου και στην ετοιμότητα για κρίσεις.

Οι κυβερνήσεις πρέπει να ενισχύσουν τις προσπάθειες για εξασφάλιση προμηθειών από παγκόσμιες αγορές LNG και εναλλακτικές πηγές, να συνεχίσουν να μετριάζουν τα σημεία συμφόρησης στις υποδομές για την εισαγωγή και διανομή φυσικού αερίου, να σχεδιάσουν την κοινή χρήση των προμηθειών σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης σε ολόκληρη την ΕΕ, να ενεργήσουν αποφασιστικά για να ενθαρρύνουν την εξοικονόμηση ενέργειας προστατεύοντας τα ευάλωτα νοικοκυριά και να προετοιμάσουν έξυπνα προγράμματα δελτίων αερίου.

Αυτή είναι η στιγμή για την Ευρώπη να βασιστεί στην αποφασιστική δράση και την αλληλεγγύη που επιδείχθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας ώστε να αντιμετωπίσει τη τωρινή πρόκληση.