Guardian: «Η Ελλάδα θα πρέπει να αντιμετωπίσει περισσότερους ελέγχους για τη μεταχείριση των αιτούντων άσυλο»

Ο αξιωματούχος της Frontex για τα ανθρώπινα δικαιώματα λέει ότι η Ελλάδα «χρειάζεται ενισχυμένη παρακολούθηση» μετά από ισχυρισμούς ότι οι αιτούντες άσυλο απελαύνονται παράνομα.

Οι ελληνικές αρχές θα πρέπει να αντιμετωπίσουν περισσότερους ελέγχους σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζονται τους αιτούντες άσυλο που προσπαθούν να φτάσουν στην Ευρώπη, δήλωσε ο επικεφαλής αξιωματούχος που είναι υπεύθυνος για τα ανθρώπινα δικαιώματα στον οργανισμό συνόρων της ΕΕ.

Ο Jonas Grimheden, υπεύθυνος θεμελιωδών δικαιωμάτων στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, γνωστό ως Frontex, μίλησε σε μια σπάνια συνέντευξη μετά από πολυάριθμους ισχυρισμούς ότι αιτούντες άσυλο απελαύνονται παράνομα από την Ελλάδα.

«Μου έχει γίνει σαφές ότι η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες που χρειάζονται ενισχυμένη παρακολούθηση», δήλωσε στον Guardian. «Νομίζω ότι αυτό που λείπει τώρα από την πλευρά μου, είναι η αύξηση της πίεσης, η αύξηση της συγκεκριμενοποίησης του τι πιστεύω ότι πρέπει να γίνει για να αποτραπούν οι παραβιάσεις».

Δεν θέλησε να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες, αλλά πρότεινε ότι ο Frontex «θα μπορούσε να είναι παρών σε περισσότερες τοποθεσίες, να συμμετέχει σε περισσότερες δραστηριότητες» στα εξωτερικά σύνορα της Ελλάδας.

«Στις χώρες που δεν λειτουργούν σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ θα ήταν πιο λογικό να έχουμε περισσότερο Frontex παρά λιγότερο», είπε προσθέτοντας ότι η παρουσία του οργανισμού θέτει «σαφείς υποχρεώσεις αναφοράς» στα κράτη μέλη.

Ενώ οι ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι οποίες εδώ και καιρό αναφέρουν υποτιθέμενες απωθήσεις από τις ελληνικές αρχές, είναι πιθανό να χαιρετίσουν την αυξημένη προσοχή στα νοτιοανατολικά σύνορα της ΕΕ, η ίδια η Frontex έχει κατηγορηθεί για συνενοχή σε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

«Νομίζω ότι η προηγούμενη πρακτική της Frontex να είναι αρκετά αδιαφανής, να μην έχει τον υπεύθυνο για τα θεμελιώδη δικαιώματα και τους παρατηρητές, αυξάνει τον κίνδυνο να ερμηνευτεί ως κάτι που δεν είναι», είπε.

Οι ισχυρισμοί για βίαιες και παράνομες απωθήσεις στα ελληνικά σύνορα έχουν πολλαπλασιαστεί από την άνοιξη του 2020, όταν χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες επιχείρησαν να διασχίσουν τα χερσαία και θαλάσσια σύνορα της Ελλάδας, ενθαρρυνόμενοι από την κυβέρνηση της Τουρκίας.

Η παρέμβαση της Frontex, που διατυπώθηκε με διπλωματικούς όρους, αποκαλύπτει τις ανησυχίες της ΕΕ για την ελληνική πολιτική ασύλου. Τον Ιούνιο, η κορυφαία αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη μετανάστευση, Ylva Johansson, είπε στην ελληνική κυβέρνηση ότι "οι βίαιες και παράνομες απελάσεις μεταναστών πρέπει να σταματήσουν", προειδοποιώντας την Αθήνα ότι κινδυνεύει να χάσει τα κονδύλια της ΕΕ.

Τους πρώτους έξι μήνες του έτους 5.567 πρόσφυγες και μετανάστες έφτασαν στην Ελλάδα μέσω θαλάσσιων οδών, σύμφωνα με την υπηρεσία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες. Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες ανέφερε επίσης ότι η Τουρκία διέσωσε ή αναχαίτισε 4.700 άτομα μόνο τον Μάιο - αύξηση 47% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα.

Η ελληνική κυβέρνηση έχει απορρίψει σταθερά τους ισχυρισμούς για παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μιλώντας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον περασμένο μήνα [5 Ιουλίου], ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, απέρριψε τις κατηγορίες για απωθήσεις στα σύνορα της χώρας του. «Είναι δικαίωμα κάθε ευρωπαϊκού κράτους μέλους να προστατεύει τα σύνορά του με πλήρη σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Αυτό ακριβώς κάνει η Ελλάδα τα τελευταία τρία χρόνια», δήλωσε στους ευρωβουλευτές. Πρόσθεσε ότι η ανεξάρτητη υπηρεσία καταπολέμησης της διαφθοράς της Ελλάδας εξετάζει ορισμένες «ανησυχητικές» καταγγελίες που πρέπει να «διερευνηθούν περαιτέρω».

Και κατηγόρησε την Τουρκία ότι δεν τηρεί τη συμφωνία του 2016 με την ΕΕ για να σταματήσουν οι άνθρωποι να επιβιβάζονται σε βάρκες με προορισμό την Ευρώπη: «Ας μην επαναλάβουμε την τουρκική προπαγάνδα, ότι δεν έχουν κανένα ρόλο σε αυτό που συμβαίνει και ότι είναι οι Έλληνες που συμπεριφέρονται απάνθρωπα όσον αφορά τη μη προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων».

Ο Grimheden μπορεί να συστήσει στη Frontex να εγκαταλείψει ένα κράτος μέλος της ΕΕ εάν υπάρχουν επίμονες παραβιάσεις δικαιωμάτων, αλλά προειδοποίησε να μην χρησιμοποιήσει αυτό το "μοχλό πίεσης" στην Ελλάδα. «Δεν θα μπορούσα να παρακολουθώ στην Ελλάδα, αν δεν είμαστε ενεργοί στην Ελλάδα... ο μηχανισμός καταγγελιών δεν θα ήταν λειτουργικός για την Ελλάδα. Επομένως, νομίζω ότι υπό αυτή την έννοια, είναι απαραίτητο να είναι παρούσα η Frontex».