Ισπανία: Νόμος το «μόνο ναι, σημαίνει ναι»

Λίγους μήνες αφότου η ισπανική Βουλή ενέκρινε το νομοσχέδιο –με 201 ψήφους υπέρ, 140 κατά και τρεις αποχές– που χαρακτηρίζει βιασμό οποιαδήποτε σεξουαλική πράξη χωρίς σαφή συναίνεση, απελευθερώνοντας τα θύματα από το βάρος της απόδειξης ότι χρησιμοποιήθηκε βία ή εκφοβισμός εναντίον τους, γνωστό και ως «Μόνο το ναι σημαίνει ναι», το νομοθέτημα αναμένεται να γίνει και επίσημα νόμος του κράτους. 

Παράλληλα, η νομοθεσία περί Διασφάλισης της Σεξουαλικής Ελευθερίας ορίζει τη συναίνεση ως ρητή έκφραση της βούλησης ενός ατόμου, καθιστώντας σαφές, μάλιστα, ότι η σιωπή ή η παθητικότητα δεν ισοδυναμούν με συναίνεση. Οι παραβάτες του νέου νόμου θα αντιμετωπίζουν ποινές φυλάκισης έως και 15 ετών, σύμφωνα με τον Guardian.

Η υπουργός Ισότητας, Ειρήνη Μοντέρο, χαιρέτισε την υπερψήφιση του νομοσχεδίου λέγοντας: «Από σήμερα, η Ισπανία είναι μία πιο ελεύθερη, πιο ασφαλής χώρα για όλες τις γυναίκες». 

Το νομοσχέδιο, το οποίο περιλαμβάνει και άλλες διατάξεις, όπως η υποχρέωση των ανηλίκων που διαπράττουν σεξουαλικά εγκλήματα να υποβάλλονται σε σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, η εισαγωγή θεματικής για την ισότητα των φύλων στην εκπαιδευτική διαδικασία και η δημιουργία ενός δικτύου 24ωρων κέντρων κρίσης για τα θύματα σεξουαλικών επιθέσεων και τα μέλη των οικογενειών τους, υποστηρίζεται ένθερμα από τον κυβερνητικό συνασπισμό ενώ καταψήφισαν μόνο το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα και το ακροδεξιό Vox. 

Η αντιμετώπιση της έμφυλης βίας ήταν ψηλά στις προτεραιότητες της κυβέρνησης του πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ λόγω της υπόθεσης της «Αγέλης των Λύκων», όπως αυταποκαλούνταν οι πέντε άνδρες που το 2018 καταδικάστηκαν για το αδίκημα της σεξουαλικής κακοποίησης και μόνο, παρά το γεγονός ότι είχαν βιάσει ομαδικά μια νεαρή γυναίκα στη διάρκεια του φεστιβάλ ταυρομαχιών της Παμπλόνα το 2016.

Το δικαστήριο είχε θεωρήσει ότι δεν ασκήθηκε βία στην καταγγέλλουσα και ότι δεν είχε αντισταθεί. Οι μαζικές διαδηλώσεις αγανάκτησης που πραγματοποιήθηκαν μετά την ανακοίνωση της απόφασης του δικαστηρίου για την υπόθεση αυτή τράβηξαν την προσοχή της διεθνούς κοινής γνώμης και οδήγησαν τις ισπανικές Αρχές να ασκήσουν έφεση το 2019, με το Ανώτατο Δικαστήριο να καταδικάζει τους πέντε άνδρες για βιασμό και τελικά να τους επιβάλει ποινή 15ετούς κάθειρξης.

Σημειώνεται ότι το 2021 στην Ισπανία κατατέθηκαν 2.143 καταγγελίες για βιασμό, 14% περισσότερες σε σχέση με το 2020 – πρόκειται για τον μεγαλύτερο αριθμό αντίστοιχων καταγγελιών που έχει καταγραφεί ποτέ.