Πράσινο φως για τον «κόφτη» στο φυσικό αέριο από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Τι περιλαμβάνει η συμφωνία.
To Συμβούλιο της ΕΕ ανακοίνωσε ότι ενέκρινε τον κανονισμό για την εθελοντική μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου κατά 15% αυτόν τον χειμώνα, προκειμένου να αυξηθεί η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της ΕΕ.
«Ο κανονισμός προβλέπει τη δυνατότητα για το Συμβούλιο να ενεργοποιήσει «ενωσιακό συναγερμό» σχετικά με την ασφάλεια του εφοδιασμού και σε αυτή την περίπτωση η μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου θα καταστεί υποχρεωτική», επισημαίνεται στην ανακοίνωση.
Υπενθυμίζεται, επίσης ότι σκοπός της μείωσης της ζήτησης φυσικού αερίου είναι η εξοικονόμηση πόρων για τον φετινό χειμώνα, προκειμένου να υπάρχει προετοιμασία για πιθανές διακοπές της παροχής φυσικού αερίου από τη Ρωσία, η οποία συνεχίζει να χρησιμοποιεί τον ενεργειακό εφοδιασμό ως όπλο. Τα κράτη μέλη συμφώνησαν να μειώσουν τη ζήτηση φυσικού αερίου κατά 15% σε σύγκριση με τη μέση κατανάλωσή τους την τελευταία πενταετία, μεταξύ 1ης Αυγούστου 2022 και 31ης Μαρτίου 2023, με μέτρα δικής τους επιλογής. Ενώ όλα τα κράτη μέλη θα καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να ανταποκριθούν στις μειώσεις, το Συμβούλιο διευκρίνισε ορισμένες εξαιρέσεις και δυνατότητες εφαρμογής μερικής ή σε ορισμένες περιπτώσεις πλήρους παρέκκλισης από τον υποχρεωτικό στόχο μείωσης, προκειμένου να αντικατοπτρίζονται οι ιδιαίτερες καταστάσεις των κρατών μελών και να διασφαλίσει ότι οι μειώσεις φυσικού αερίου είναι αποτελεσματικές για την αύξηση της ασφάλειας του εφοδιασμού στην ΕΕ.
Το Συμβούλιο συμφώνησε ότι τα κράτη μέλη που δεν είναι διασυνδεδεμένα με δίκτυα φυσικού αερίου άλλων κρατών μελών εξαιρούνται από τις υποχρεωτικές μειώσεις φυσικού αερίου καθώς δεν θα μπορούν να απελευθερώσουν σημαντικές ποσότητες φυσικού αερίου προς όφελος άλλων κρατών μελών. Τα κράτη μέλη των οποίων τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας δεν είναι συγχρονισμένα με το ευρωπαϊκό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας και εξαρτώνται περισσότερο από το φυσικό αέριο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας θα εξαιρούνται επίσης σε περίπτωση που αποσυγχρονιστούν από το δίκτυο τρίτης χώρας, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος κρίσης εφοδιασμού ηλεκτρικής ενέργειας.
Τα κράτη μέλη μπορούν να περιορίσουν τον στόχο μείωσης για να προσαρμόσουν τις υποχρεώσεις μείωσης της ζήτησης εάν έχουν περιορισμένες διασυνδέσεις με άλλα κράτη μέλη και μπορούν να δείξουν ότι οι εξαγωγικές τους ικανότητες και η εγχώρια υποδομή τους χρησιμοποιούνται για την ανακατεύθυνση φυσικού αερίου σε άλλα κράτη μέλη στο μέγιστο.
Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να περιορίσουν τον στόχο μείωσης εάν έχουν υπερβεί τους στόχους πλήρωσης αποθήκευσης αερίου, εάν εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το αέριο ως πρώτη ύλη για κρίσιμες βιομηχανίες ή μπορούν να χρησιμοποιήσουν διαφορετική μέθοδο υπολογισμού εάν η κατανάλωση αερίου τους έχει αυξηθεί τουλάχιστον κατά 8% το προηγούμενο έτος σε σύγκριση με τον μέσο όρο των τελευταίων πέντε ετών.
Τα κράτη μέλη συμφώνησαν να ενισχύσουν τον ρόλο του Συμβουλίου στην ενεργοποίηση του «συναγερμού της Ένωσης». Η ειδοποίηση θα ενεργοποιηθεί με εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου, κατόπιν πρότασης της Επιτροπής. Η Επιτροπή υποβάλλει πρόταση για την ενεργοποίηση «συναγερμού της Ένωσης» σε περίπτωση σημαντικού κινδύνου σοβαρής έλλειψης αερίου ή εξαιρετικά υψηλής ζήτησης αερίου ή εάν πέντε ή περισσότερα κράτη μέλη που έχουν κηρύξει συναγερμό σε εθνικό επίπεδο ζητήσουν από την Επιτροπή να το κάνει.
Κατά την επιλογή μέτρων μείωσης της ζήτησης, τα κράτη μέλη συμφώνησαν ότι θα εξετάσουν κατά προτεραιότητα μέτρα που δεν επηρεάζουν προστατευμένους πελάτες, όπως νοικοκυριά και βασικές υπηρεσίες για τη λειτουργία της κοινωνίας, όπως κρίσιμες οντότητες, υγειονομική περίθαλψη και άμυνα. Πιθανά μέτρα περιλαμβάνουν τη μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, μέτρα για την ενθάρρυνση της αλλαγής καυσίμου στη βιομηχανία, εθνικές εκστρατείες ευαισθητοποίησης, στοχευμένες υποχρεώσεις για μείωση της θέρμανσης και ψύξης και μέτρα που βασίζονται στην αγορά, όπως οι πλειστηριασμοί μεταξύ εταιρειών.
Τα κράτη μέλη θα επικαιροποιήσουν τα εθνικά τους σχέδια έκτακτης ανάγκης που καθορίζουν τα μέτρα μείωσης της ζήτησης που σχεδιάζουν και θα αναφέρουν τακτικά στην Επιτροπή την πρόοδο των σχεδίων τους.
Ο κανονισμός εγκρίθηκε επίσημα μέσω γραπτής διαδικασίας. Η υιοθέτηση ακολουθεί πολιτική συμφωνία που επετεύχθη από τους υπουργούς στο Έκτακτο Συμβούλιο Ενέργειας στις 26 Ιουλίου. Ο κανονισμός θα δημοσιευθεί πλέον στην Επίσημη Εφημερίδα και θα τεθεί σε ισχύ την επόμενη ημέρα.
Η ρύθμιση είναι ένα εξαιρετικό και έκτακτο μέτρο, που προβλέπεται για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Θα ισχύει για ένα έτος και η Επιτροπή θα προβεί σε επανεξέταση για να εξετάσει την παράτασή του υπό το φως της γενικής κατάστασης του εφοδιασμού με φυσικό αέριο στην ΕΕ, έως τον Μάιο του 2023.
16°
