Οργή για αντισημιτικά εκθέματα στη Documenta 15 - Παραιτήθηκε η διευθύντρια

Ο γενικός διευθυντής της Documenta, μιας από τις μεγαλύτερες εκθέσεις τέχνης στον κόσμο, αναγκάστηκε να παραιτηθεί μετά την οργή για αντισημιτικά εκθέματα κατά τα εγκαίνια στη Γερμανία τον περασμένο μήνα.

Η Documenta, η οποία κάθε πέντε χρόνια μετατρέπει τη γερμανική πόλη του Κάσελ στο κέντρο του κόσμου της τέχνης, περιλαμβάνει περισσότερους από 1.500 εκθέτες και – για πρώτη φορά από την κυκλοφορία της το 1955 – είχε την επιμέλεια της Ινδονησιακής Ruangrupa.

Ωστόσο, το Σάββατο το εποπτικό συμβούλιο εξέφρασε «βαθιά απογοήτευση» για το «σαφώς αντισημιτικό» περιεχόμενο μετά την έναρξη της έκθεσης τον Ιούνιο, σημειώνοντας, μάλιστα, ότι είχε επιτευχθεί συμφωνία με τη Sabine Schormann, τη γενική διευθύντρια, για «τερματισμό του συμβολαίου της». «Θα διοριστεί προσωρινός διευθυντής», προστίθεται ανακοίνωση.

Δύο ημέρες αφότου η παράσταση άνοιξε για το κοινό, ένα από τα έργα που εκτίθενται από την ινδονησιακή ομάδα τέχνης Taring Padi δέχθηκε πυρά λόγω απεικονίσεων που τόσο η γερμανική κυβέρνηση όσο και οι εβραϊκές ομάδες λένε ότι «το τράβηξαν πολύ».

Στην προσβλητική τοιχογραφία απεικονίζεται ένα γουρούνι που φορά ένα κράνος με το όνομα «Μοσάντ». Στο ίδιο έργο, ένας άνδρας απεικονίζεται με πλευρικές κλειδαριές που συνδέονται συχνά με Ορθόδοξους Εβραίους, κυνόδοντες και ματωμένα μάτια και φορώντας ένα μαύρο καπέλο με τα διακριτικά των SS.

Το έργο απομακρύνθηκε όταν οι Εβραίοι ηγέτες και η πρεσβεία του Ισραήλ στη Γερμανία εξέφρασαν «αηδία», αλλά η διαμάχη σκίασε μια εκδήλωση που βρίσκεται τώρα στην 15η διεξαγωγή της. Η υπουργός Πολιτισμού της Γερμανίας, Claudia Roth, υποστήριξε την αποχώρηση του Schormann και ζήτησε να διερευνηθεί ο τρόπος με τον οποίο έγινε αποδεκτό το αντισημιτικό έργο.

«Πρέπει να εξαχθούν τα απαραίτητα συμπεράσματα», είπε ο Ροθ σύμφωνα με την εφημερίδα Frankfurter Rundschau. Το εποπτικό συμβούλιο της Documenta υποσχέθηκε πλήρη έρευνα, παραδεχόμενο ότι «δυστυχώς έχει χαθεί μεγάλη εμπιστοσύνη» και δεσμεύτηκε να αποτρέψει άλλα «αντισημιτικά περιστατικά».

Όμως ο Ρέμκο Λέεμχουις, διευθυντής της Αμερικανοεβραϊκής Επιτροπής Βερολίνου, κατηγόρησε την Documenta ότι δεν προχώρησε αρκετά και ότι «ακόμα δεν έχει κατανοήσει το πρόβλημα». Η εκδήλωση σύγχρονης τέχνης είχε γίνει ξανά αντικείμενο διαμάχης για μήνες σχετικά με τη συμπερίληψη μιας ομάδας Παλαιστινίων καλλιτεχνών που επικρίνει έντονα την ισραηλινή κατοχή.

Η Ruangrupa δέχθηκε πυρά επειδή συμπεριέλαβε τη συλλογική The Question of Funding σχετικά με τους δεσμούς της με το κίνημα BDS που μποϊκοτάρει το Ισραήλ. Το BDS χαρακτηρίστηκε αντισημιτικό από το γερμανικό κοινοβούλιο το 2019 και του απαγορεύτηκε η λήψη ομοσπονδιακών κεφαλαίων. Περίπου το μισό του προϋπολογισμού της Documenta, ύψους 42 εκατομμυρίων ευρώ (42,4 εκατομμύρια δολάρια) προέρχεται από δημόσιους πόρους.

Η έκθεση, η οποία θα διαρκέσει έως τις 25 Σεπτεμβρίου, κατατάσσεται πλέον με την Μπιενάλε στη Βενετία μεταξύ των κορυφαίων εκθέσεων σύγχρονης τέχνης στον κόσμο.