FT: Στην Τουρκία του Ερντογάν τα φρούτα είναι αγαθό πολυτελείας

Ένα παλιό ρητό που αποδίδεται σε έναν πρώην πρόεδρο της Τουρκίας αναφέρει πως «δεν υπάρχει κυβέρνηση που να μην μπορεί να ανατραπεί από μια άδεια κατσαρόλα». Το ρητό έχει γίνει ξανά δημοφιλές στην Τουρκία καθώς οι πολίτες έρχονται αντιμέτωποι με αστρονομικές αυξήσεις τιμών τους τελευταίους μήνες, παρατηρούν οι Financial Times.

Ως οξυδερκής πολιτικός, ο οποίος ετοιμάζεται για την προεκλογική περίοδο, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα έπρεπε να λάβει υπόψη του τα όσα «βασανίζουν» τον τουρκικό λαό αντιμετωπίζοντας τον πληθωρισμό που έχει φτάσει σε επίσημο ποσοστό σχεδόν 80%. Αντίθετα, ο πρόεδρος συνεχίζει να ακολουθεί πολιτικές που οι ειδικοί έχουν περιγράψει ως «τεράστιο οικονομικό πείραμα». Ο Ερντογάν, ο οποίος απορρίπτει την ευρέως αποδεκτή οικονομική σοφία ότι το υψηλότερο κόστος δανεισμού συμβάλλει στον περιορισμό του πληθωρισμού, απέλυσε τρεις διοικητές κεντρικών τραπεζών τα τελευταία τρία χρόνια και διέταξε μια διαδοχική επιθετική μείωση των επιτοκίων.

Η προσέγγισή του έχει πυροδοτήσει τόσο ισχυρό πληθωρισμό που το ΔΝΤ προβλέπει ότι ο ρυθμός ανόδου των τιμών στη χώρα φέτος θα ξεπεραστεί μόνο από τη Βενεζουέλα, το Σουδάν και τη Ζιμπάμπουε. Πολλές οικογένειες αγωνίζονται να τα βγάλουν πέρα ​​εν μέσω της χειρότερης οικονομικής κρίσης των τελευταίων δεκαετιών. «Δεν τολμάω να πλησιάσω στα φρούτα», είπε ένας 52χρονος δημόσιος υπάλληλος που ψώνιζε σε μια υπαίθρια αγορά τροφίμων στην εργατική συνοικία Keçiören της Άγκυρας. «Παλιά ήταν μια βασική ανάγκη, γεμάτη βιταμίνες για τα παιδιά. Αλλά τώρα είναι πολυτέλεια», είπε μία άλλη κάτοικος της χώρας. Το ερώτημα στο μυαλό των Τούρκων πολιτών και πολλών ξένων παρατηρητών είναι εάν οι ολοένα και μεγαλύτερες δυσκολίες θα προαναγγέλλουν την αρχή του τέλους για τον άνθρωπο που κυριαρχεί στην πολιτική της χώρας για σχεδόν δύο δεκαετίες. Οι προεδρικές και βουλευτικές εκλογές έχουν προγραμματιστεί για τον Ιούνιο του 2023, αλλά θα μπορούσαν να διεξαχθούν νωρίτερα, εάν ο Ερντογάν αισθάνεται ότι οι πιθανότητές του θα βελτιωθούν με την προκήρυξη πρόωρων εκλογών.

Το συνδυασμένο ποσοστό ψήφων του κόμματος Δικαιοσύνη και Ανάπτυξη (AKP) του Ερντογάν και των συμμάχων του ήταν μόλις 32 τοις εκατό τον Ιούνιο, εξαιρουμένων των αναποφάσιστων ψηφοφόρων και των ψήφων διαμαρτυρίας, σύμφωνα με έρευνα της τουρκικής δημοσκόπησης Metropoll. Ο συνδυασμένος απολογισμός έξι κομμάτων της αντιπολίτευσης που ένωσαν τις δυνάμεις τους κατά του προέδρου ήταν περίπου 37 τοις εκατό — αυξάνοντας στο 48 τοις εκατό εάν συμπεριληφθούν οι ψήφοι ενός κουρδικού κόμματος που επίσης αντιτίθεται στον Ερντογάν. Η απότομη πτώση της ευημερίας σημαίνει ότι ο Ερντογάν θα χάσει τόσο τις βουλευτικές όσο και τις προεδρικές εκλογές. Ενώ η εξαιρετικά χαλαρή νομισματική πολιτική της κυβέρνησης βοήθησε στην ισχυρή ανάπτυξη του ΑΕΠ, προκάλεσε βουτιά της λίρας κατά 50% έναντι του δολαρίου τους τελευταίους 12 μήνες και εγκαινίασε τον υψηλότερο επίσημο ρυθμό πληθωρισμού από τη δεκαετία του 1990 - μια εποχή που Ο Ερντογάν αρέσκεται να θεωρείται ως παράδειγμα του χάους που επικρατούσε πριν το AKP πάρει την εξουσία το 2002.

Δυτικοί διπλωμάτες ανησυχούν ότι ο Τούρκος πρόεδρος μπορεί να διαλέξει μάχες με τη Δύση σε μια προσπάθεια να αντισταθμίσει τα οικονομικά προβλήματα πυροδοτώντας το εθνικιστικό αίσθημα. Αλλά οι πολιτικοί αναλυτές είπαν ότι τέτοιες τακτικές είχαν φθίνουσες αποδόσεις. «Ποθείς ζάχαρη και έχεις ένα κομμάτι μπακλαβά», λένε. «Αλλά το δεύτερο δεν έχει τόσο καλή γεύση».