Οι διαδηλώσεις για την απαγόρευση των αμβλώσεων, o νευρωτικός ακτιβισμός και πώς υπονομεύει τα κεκτημένα δικαιώματα.
Σχετικά με τις διαδηλώσεις που έγιναν σε διάφορες γαλλικές πόλεις με σύνθημα «Κάτω τα χέρια σας από το σώμα μας» και «Να γίνει συνταγματικό το δικαίωμα στην άμβλωση» έχω τις παρακάτω αντιρρήσεις: η πρώτη είναι οι ίδιες οι διαδηλώσεις. Το να διαδηλώνουμε για κεκτημένα δικαιώματα σημαίνει ότι τα θέτουμε υπό αμφισβήτηση εμείς οι ίδιοι. Στη Γαλλία, η διακοπή της κύησης είναι ελεύθερη και δωρεάν από το 1975: «ελεύθερη» όχι μόνο νομικά, αλλά αποδεσμευμένη από θρησκευτικές και κοινωνικές προκαταλήψεις ― μόνο οι μουσουλμάνοι και οι εκκλησιαζόμενοι Καθολικοί τη θεωρούν ηθικά επιλήψιμη. Από αυτούς, οι ακτιβιστές εναντίον του δικαιώματος είναι αμελητέα ποσότητα• όσοι αντιτίθενται στην άμβλωση απλούστατα δεν καταφεύγουν σε αυτή. Δεν υπάρχει κανενός είδους κίνημα εναντίον του εν λόγω δικαιώματος. Κι όμως, μόλις το Ανώτατο Δικαστήριο στις ΗΠΑ πήρε την απόφαση που πήρε, οι Γαλλίδες φεμινίστριες θεώρησαν καλό να βγουν στους δρόμους αλαλάζοντας, συχνά με συνθήματα γραμμένα στα αγγλικά. Το να νιώθουμε ότι οι πολιτική των ΗΠΑ θα διαχυθεί στην Ευρώπη μού φαίνεται άκρως ταπεινωτικό για τους Ευρωπαίους ―αλλά βεβαίως, στον χώρο των Ευρωπαίων φεμινιστριών υπάρχουν ομάδες που αντιγράφουν τα χειρότερα αντανακλαστικά της αμερικανικής αριστεράς προβάλλοντας συμπλεγματικά, διχαστικά και αναχρονιστικά αιτήματα. Άρα, ίσως έχουν κάποιο δίκιο εκ πείρας.
Δεύτερο θέμα: τα συνθήματα των διαδηλώσεων. Βρίσκω μάλλον αντιπαθητικό το σύνθημα «Είμαστε υπερήφανες, ριζοσπαστικές και εξοργισμένες» που είδα σε συγκέντρωση στην Τουλούζη. Η διακοπή της κύησης δεν έχει καμία σχέση με τον ριζοσπαστισμό: είναι θεμελιώδες δικαίωμα όλων των γυναικών και σώζει ζωές• δεν απευθύνεται στις «φεμινίστριες». (Τα εισαγωγικά τα βάζω διότι η λέξη έρχεται από τα βάθη των αιώνων: μου φαίνεται κάπως passé, όχι;). Οι φεμινίστριες, που ζουν συχνά σε έναν φανταστικό κόσμο άγριας πατριαρχίας και καταπίεσης, διαχωρίζουν τον εαυτό τους από τις άλλες γυναίκες, όσες δεν είναι και τόσο υπερήφανες, ριζοσπαστικές και εξοργισμένες: έτσι, αποξενώνουν τη μεγάλη μάζα των γυναικών, δημιουργούν ένα περίκλειστο σύμπαν με ιδιότητες και διεκδικήσεις μειονότητας και θέτουν σε κίνδυνο το νομικό σύστημα και την κοινωνική συνοχή.
Τρίτο θέμα: για να τονιστεί ο εύθραυστος χαρακτήρας του δικαιώματος στην άμβλωση ―και να δικαιολογηθεί ο μαινόμενος ακτιβισμός― χρησιμοποιείται ως επιχείρημα το ότι στη Γαλλία έκλεισαν 130 ιατρικά κέντρα διακοπής κύησης μέσα σε δεκαπέντε χρόνια. Μα, βεβαίως έκλεισαν: οι γυναίκες έμαθαν άλλους, λιγότερο επεμβατικούς τρόπους αντισύλληψης. Το ότι μειώνονται οι αμβλώσεις είναι θετικό: σημαίνει, με λίγα λόγια, ότι ο πληθυσμός ―γυναικείος και ανδρικός― αποκτά συνείδηση του σώματός του, ότι κάνει λιγότερα λάθη κι ότι είναι επιρρεπής σε λιγότερα ατυχήματα.
Τέλος, ένα σύνθημα που είδα σε διαδήλωση στο Παρίσι μού έκανε άριστη εντύπωση: «Αφήστε μας επιτέλους στην ησυχία μας». Αυτό και μόνο λέει όσα πρέπει να ειπωθούν.
11°
