Το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στην Ευρώπη και η νίκη επί του Εθνικοσοσιαλισμού γιορτάζουν στις 8 και 9 Μαΐου.
Ημέρα απελευθέρωσης, ημέρα νίκης. Το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στην Ευρώπη και η νίκη επί του Εθνικοσοσιαλισμού έχει πολλούς ορισμούς. Σε ορισμένες χώρες όπως η Γαλλία και η Σλοβακία είναι εθνική εορτή, στη Γερμανία είναι ημέρα μνήμης. Μετά από δώδεκα χρόνια βάρβαρης ναζιστικής κυριαρχίας, σχεδόν έξι χρόνια πολέμου, 60 εκατομμύρια νεκρούς και έξι εκατομμύρια Εβραίους συστηματικά δολοφονημένους, η ναζιστική Γερμανία συνθηκολόγησε στις 8 Μαΐου και ο πόλεμος τελείωσε.
Οι δράστες προχώρησαν σε διαφορετικές συμφωνίες συνθηκολόγησης και αυτός είναι ο λόγος που το τέλος του πολέμου εορτάζεται σε διαφορετικές ημέρες. Ο στρατηγός Άλφρεντ Γιοντλ, αρχηγός των δυνάμεων της Βέρμαχτ, υπέγραψε σύμφωνο συνθηκολόγησης με τις δυτικές δυνάμεις στη Ρεμς της Γαλλίας τη νύχτα της 6ης προς την 7η Μαΐου 1945. Τέθηκε σε ισχύ στις 8 Μαΐου 1945 στις 11:01 το βράδυ.
Ο Σοβιετικός δικτάτορας Γιόζεφ Στάλιν ήθελε να κάνει το ίδιο στη δική του σφαίρα επιρροής. Το βράδυ της 9ης Μαΐου ο Στρατάρχης Βίλχελμ Κάιτελ υπέγραψε τη σχετική συμφωνία συνθηκολόγησης στον σοβιετικό τομέα του Βερολίνου. Για το λόγο αυτό, η Ρωσία γιορτάζει παραδοσιακά την επέτειο στις 9 Μαΐου. Στην Ολλανδία, το τέλος της γερμανικής Κατοχής γιορτάζεται μέχρι σήμερα στις 5 Μαΐου.
Ήττα και απελευθέρωση ταυτόχρονα
Η Γερμανία, η χώρα που έσπειρε την καταστροφή, άργησε να συμβιβαστεί με την 8η Μαΐου. Στην αρχή κανείς δεν ήθελε να κοιτάξει πίσω. Η μέρα συμβόλιζε την ήττα και την απελευθέρωση ταυτόχρονα. Η νεοϊδρυθείσα μετά τον πόλεμο Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας ακολούθησε το σοβιετικό μονοπάτι και είδε τον εαυτό της ως αντιφασιστικό διάδοχο κράτος, το οποίο δεν ευθυνόταν για τη ναζιστική Γερμανία. Για μερικά χρόνια, η 8η Μαΐου ήταν ακόμη και επίσημη αργία.
Στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, η Ημέρα της Απελευθέρωσης ήταν ξένη στον κόσμο. Ο Κόνραντ Αντενάουερ, ο πρώτος ομοσπονδιακός Καγκελάριος, λέγεται ότι άσκησε πιέσεις για να ψηφιστεί το νέο Σύνταγμα της χώρας, το βράδυ της 8ης Μαΐου 1949. Το 2020, η 8η Μαΐου καθιερώθηκε ως επίσημη αργία.
Στη Ρωσία, η «Ημέρα της Νίκης», όπως ήταν γνωστή για δεκαετίες, ήταν ημέρα πένθους. Η Σοβιετική Ένωση έχασε εκατομμύρια πολίτες στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και η μέρα είχε στόχο να το υπενθυμίζει, αλλά αυτό έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια. Ο Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν χρησιμοποιεί όλο και περισσότερο αυτή την ημέρα για εσωτερικούς πολιτικούς σκοπούς. Για παράδειγμα οι πομπώδεις στρατιωτικές παρελάσεις επαναλήφθηκαν υπό τον Πούτιν στις 9 Μαΐου.
Η 9η Μαΐου για τη σημερινή Ρωσία
Εδώ και εβδομάδες υπάρχουν εκτιμήσεις ότι ο Πούτιν θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τη φετινή 9η Μαΐου για να ενισχύσει την προπαγάνδα στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας. Ο Χριστιανοδημοκράτης Ρόντεριχ Κιζεβέτερ, ειδικός σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, φοβάται μια γενικευμένη κινητοποίηση, με την οποία ο Πούτιν θα μπορούσε να στρατολογήσει δεκάδες χιλιάδες νέους στρατιώτες. Οι ουκρανικές μυστικές υπηρεσίες προειδοποιούν ότι η Ρωσία μπορεί να σχεδιάζει στρατιωτική παρέλαση στην κατεχόμενη Μαριούπολη.
Με αυτόν τον τρόπο η 9η Μαΐου θα μπορούσε να γίνει στη Ρωσία εργαλείο προπαγάνδας αντί ημέρας μνήμης. Ουκρανοί αλλά και Ρώσοι, τουλάχιστον στις δυτικές χώρες, προσπαθούν να το αντιμετωπίσουν διαφορετικά. Μια κοινή ένωση κάλεσε σε εκδηλώσεις και συγκεντρώσεις στο Βερολίνο με σκοπό να εορταστεί η ημέρα κατά τρόπο υπεύθυνο.
Το Μουσείο Καρλσχόρστ σχεδιάζει επίσης εκδηλώσεις μνήμης. Είναι το μέρος όπου, τις τελευταίες ώρες της 8ης Μαΐου 1945, υπογράφηκε η συμφωνία συνθηκολόγησης. Το μουσείο αποφάσισε πριν από λίγες μέρες να εγκαταλείψει το προηγούμενο όνομά του που ήταν Γερμανορωσικό Μουσείο. Τώρα μόνο η ουκρανική σημαία κυματίζει μπροστά από την είσοδο.
19°
