Το τηλεοπτικό debate είναι μια σημαντική στιγμή στις γαλλικές προεδρικές εκλογές, καθώς θεωρείται παραδοσιακά ότι επηρεάζει αναποφάσιστους ψηφοφόρους.
Με την τηλεμαχία του Εμανουέλ Μακρόν και Μαρίν Λεπέν να ανήκει πια στο παρελθόν ενόψει του δεύτερου γύρου των εκλογών, η Guardian κάνει αναδρομή σε μία παράδοση που έχει τη δύναμη να αλλάξει το αποτέλεσμα.
1974: Φρανσουά Μιτεράν εναντίον Βαλερί Ζισκάρ ντ’Εστέν.
Στο πρώτο ζωντανό προεδρικό ντιμπέιτ της Γαλλίας αναμετρήθηκαν ο πρώτος γραμματέας του Σοσιαλιστικού Κόμματος με τον κεντρώο υπουργό Οικονομικών.
Το ντιμπέιτ έμεινε περισσότερο στην ιστορία για την αιχμηρή αντεπίθεση που εξαπέλυσε ο νικητής Ζισκάρ στον αντίπαλό του, ο οποίος είχε υποστηρίξει ότι η αναδιανομή του πλούτου πρέπει να είναι «θέμα καρδιάς και όχι μόνο νοημοσύνης». Ο Ζισκάρ απάντησε: «Δεν έχετε το μονοπώλιο της καρδιάς, κ. Μιτεράν».
Οι δύο τους συναντήθηκαν ξανά επτά χρόνια αργότερα, με τον Μιτεράν να θέλει να πάρει τη ρεβάνς. Ο Ζισκάρ προσπάθησε να κάνει διάλεξη στον αντίπαλό του, απαιτώντας από εκείνον να αναφέρει την ισοτιμία μεταξύ του γαλλικού φράγκου και του γερμανικού μάρκου, προκαλώντας τον Μιτεράν να ξεσπάσει: «Δεν είμαι μαθητής σου!».
Αλλά ήταν ο σοσιαλιστής που κατάφερε το χτύπημα νοκ-άουτ: «Δεν θέλετε να μιλήσετε για το παρελθόν, το καταλαβαίνω φυσικά αυτό», είπε στον απερχόμενο πρόεδρο – πριν χαρακτηρίσει σκόπιμα τον απόμακρο, πατρίκιο (σ.σ. αριστοκράτη, ευγενή) Ζισκάρ ως «τον άνθρωπο του παρελθόντος».
Ο ίδιος ο εν ενεργεία πρόεδρος Μιτεράν, το 1988, αντιμετώπισε τον κεντροδεξιό πρωθυπουργό του, Ζακ Σιράκ. Το debate περιελάμβανε μία αξιομνημόνευτη υποτίμηση από τον πρώτο σοσιαλιστή επικεφαλής του γαλλικού κράτους, αφού ο Σιράκ τον αποκάλεσε επανειλημμένα «κύριε Μιτεράν», με την όχι αδικαιολόγητη αιτιολογία ότι «απόψε δεν είμαι ο πρωθυπουργός και εσείς δεν είστε ο πρόεδρος της Δημοκρατίας… Είμαστε δύο ισότιμοι υποψήφιοι». Ο Μιτεράν ανταπέδωσε ψύχραιμα: «Έχετε απόλυτο δίκιο – κύριε πρωθυπουργέ».
1995: Σιράκ εναντίον Λιονέλ Ζοσπέν
Αυτή τη φορά, ο Σιράκ κέρδισε έναν νέο σοσιαλιστή αντίπαλο, αλλά η υπερβολικά ευγενής τηλεοπτική τους αναμέτρηση έχει ξεχαστεί σε μεγάλο βαθμό, εκτός από μια παρατήρηση του Ζοσπέν – ο οποίος έκανε εκστρατεία για τη μείωση της προεδρικής θητείας από επτά σε πέντε χρόνια – ότι η χώρα θα προτιμούσε σίγουρα «πέντε χρόνια Ζοσπέν παρά επτά χρόνια Σιράκ».
2002: Καμία συζήτηση
Στον απόηχο του πολιτικού σεισμού που προκάλεσε η πρόκριση του ακροδεξιού Ζαν-Μαρί Λεπέν στον δεύτερο γύρο, ο Σιράκ αρνήθηκε να συζητήσει με τον ηγέτη του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου (και πατέρα της Μαρίν), δηλώνοντας: «Απέναντι στη μισαλλοδοξία και το μίσος, δεν είναι δυνατός κανένας συμβιβασμός, καμία συζήτηση. Πρέπει κανείς να έχει το θάρρος των πεποιθήσεών του και τη σταθερότητα των δεσμεύσεών του». Συνέχισε να νικά τον πρώην αλεξιπτωτιστή με συντριπτική διαφορά, παρά το γεγονός ότι ο τελευταίος τον κατηγόρησε ότι «υποχωρεί».
2007: Σεγκολέν Ρουαγιάλ εναντίον Νικολά Σαρκοζί
Η υποψήφια των Σοσιαλιστών ήταν η πρώτη γυναίκα που έφτασε στο δεύτερο γύρο των γαλλικών προεδρικών εκλογών και δεν θα ανεχόταν αυτό που θεωρούσε ως συγκατάβαση του κεντροδεξιού υπουργού Εσωτερικών Σαρκοζί, σε μια ανταλλαγή απόψεων για την εκπαίδευση των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες. Αφού ο Σαρκοζί της είπε να «ηρεμήσει και να σταματήσει να με δείχνει με το δάχτυλο», η Ρουαγιάλ απάντησε: «Όχι, δεν θα ηρεμήσω!». Ο Σαρκοζί επέμεινε: «Για να είσαι πρόεδρος της Δημοκρατίας, πρέπει να είσαι ήρεμη». Η Ρουαγιάλ αντεπιτέθηκε: «Όχι, όχι όταν υπάρχει αδικία! Ένας υγιής θυμός αντιστοιχεί στον πόνο των ανθρώπων. Αυτός είναι ο θυμός που θα είχα ως πρόεδρος».
2012: Σαρκοζί εναντίον Φρανσουά Ολάντ
Επιδιώκοντας την επανεκλογή του, ο σκληροτράχηλος Σαρκοζί χλεύασε ανελέητα τον υποψήφιο των Σοσιαλιστών, αποκαλώντας τον κάποια στιγμή «μικρό συκοφάντη» και κατηγορώντας τον ευθέως για ψέματα. Ο Ολάντ, ωστόσο, ο οποίος είχε κάνει προεκλογική εκστρατεία με την υπόσχεση ότι θα ήταν ένας «κανονικός πρόεδρος», σε αντίθεση με τον «μπλινγκ μπλινγκ» (σ.σ. παρατσούκλι που δόθηκε στον Σαρκοζί για τον χλιδάτο τρόπο ζωής του) ενοικιαστή των Ηλυσίων Σαρκοζί, βγήκε στην αντεπίθεση, με μια αυτοσχέδια τρίλεπτη σειρά δηλώσεων, που άρχιζαν όλες: «Ως πρόεδρος της Δημοκρατίας, εγώ…».
Το debate του 2017 μεταξύ του κεντρώου και της ακροδεξιάς, λαϊκίστριας αντιπάλου του θεωρείται ευρέως ότι μείωσε κατά έξι ολόκληρες μονάδες το τελικό σκορ της Λεπέν στον δεύτερο γύρο – τόσο… «βάναυσα» την διέλυσε ο πρώην σοσιαλιστής υπουργός Οικονομίας.
Υπερβολικά επιθετική από την αρχή, η επικεφαλής του Rassemblement National (Εθνικός Συναγερμός) φαινόταν όλο και πιο μπερδεμένη, ξεφυλλίζοντας τις σημειώσεις της, ενώ ο Μακρόν επισήμαινε με ψυχραιμία τις παρανοήσεις και τις ελλείψεις της πολιτικής της.
Στον ισχυρισμό της ότι εκείνος ήταν «ο υποψήφιος της ανεξέλεγκτης παγκοσμιοποίησης και της κοινωνικής επισφάλειας», ενώ εκείνη ήταν «η υποψήφια του λαού», ο Μακρόν ανταπάντησε: «Έχετε, εν πάση περιπτώσει, αποδείξει επαρκώς ότι δύσκολα είστε η υποψήφια της φινέτσας».
5°
