Ο Έλον Μασκ ο καινοτόμος ιδρυτής ουκ ολίγων εταιρειών βρίσκεται για μια ακόμα φορά στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης.
Είναι ίσως η πιο αμφιλεγόμενη προσωπικότητα του καιρού μας. Προκλητικός, παρορμητικός και αυθάδης για πολλούς. Ιδιοφυής, ονειροπόλος, οραματιστής, για άλλους. Όλα αυτά για τον Έλον Μασκ ιδρυτή εταιρειών όπως η Tesla, Space X, Starlink, Neuralink, ο οποίος είναι -τελευταία- επίδοξος αγοραστής του «μεγαφώνου» της πολιτικής που λέγεται Twitter. Φαίνεται όμως ότι ο γεννημένος στη Νότια Αφρική επιχειρηματίας δημιουργεί περισσότερα ερωτήματα από όσα μπορεί να απαντήσει.
Αρχικά, οι Financial Times επέλεξαν τον Μασκ ως πρόσωπο της χρονιάς για το 2021 «επειδή έδωσε το έναυσμα για την ιστορική στροφή» της παγκόσμιας αυτοκινητοβιομηχανίας προς τα ηλεκτρικά οχήματα. Αναμφισβήτητα ο Μασκ έχει παίξει σημαντικό ρόλο στην πορεία προς την ηλεκτροκίνηση. Παρόλα αυτά υπάρχουν φωνές που κάνουν σημαντικές παρατηρήσεις.
Ο Τζαρόντ Κέλι για παράδειγμα, κύριος αναλυτής ενεργειακών συστημάτων στο Ινστιτούτο Argonne, τόνισε ότι κατά την κατασκευή των ηλεκτρικών αυτοκινήτων χρησιμοποιείται περισσότερος άνθρακας σε σχέση με την παραγωγή οχημάτων που είναι εξοπλισμένα με κινητήρα εσωτερικής καύσης, κυρίως λόγω της ανάγκης εξόρυξης και επεξεργασίας ορυκτών που χρησιμοποιούνται στις μπαταρίες τους και την παραγωγή κυψελών καυσίμου.
Την ίδια ώρα, ο Άκιο Τογιόντα απόγονος του ιδρυτή της αυτοκινητοβιομηχανίας Toyota και πρόεδρος της, έχει υποστηρίξει την άποψη ότι η Tesla δεν έχει ανάλογο αντίκρισμα στον πραγματικό κόσμο των επιχειρήσεων. Για παράδειγμα χρησιμοποίησε τις πωλήσεις των δυο εταιρειών. Η Tesla με πολλαπλάσια χρηματιστηριακή αποτίμηση από την Toyota πούλησε το 2020, 368.000 οχήματα, έναντι περίπου 9 εκατ. οχημάτων που πούλησε η Toyota. Όπως χαρακτηριστικά έλεγε ο Τογιόντα «Η Tesla είναι ο σεφ που διαφημίζει τις συνταγές του και λέει ότι τις συνταγές του θα προτιμάει όλος ο κόσμος. Εμείς έχουμε εστιατόριο, σεφ, παίρνουμε παραγγελίες και φτιάχνουμε φαγητά με βάση τις επιθυμίες του κόσμου. Οι πελάτες μας τρώνε από τα φαγητά μας».
Ο δεύτερος που πιστεύει ότι η Tesla δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα είναι o Μάικλ Μπέρι. Ο Μπέρι δεν είναι ένας τυχαίος επενδυτής. Είναι ένας από τους λίγους επαγγελματίες της Wall Street που «μυρίστηκε» έγκαιρα την κατάρρευση της αμερικανικής αγοράς στεγαστικής πίστης και των δομημένων σε αυτήν ομολόγων που οδήγησαν στο κραχ του 2008. Ο Μπέρι λοιπόν, ο οποίος έγινε ευρύτερα γνωστός από την ταινία «Βig Short», έχει ποντάρει πάνω από μισό δισ. δολάρια στην πτώση της Tesla λόγω της εκτίμησης του ότι είναι μια «φούσκα».
Φταίει λοιπόν ο Μάσκ για το γεγονός ότι η Tesla του είναι ενδεχομένως υπερτιμημένη; Όχι, αλλά κανείς δεν μπορεί να παραβλέψει το «hype» που δημιουργεί ο ίδιος για τις εταιρείες του, όπως το 2018 όταν με ένα tweet έλεγε ότι θα βγάλει την αυτοκινητοβιομηχανία του από το χρηματιστήριο.
Παρ' όλα αυτά, οι φιλοδοξίες του δεν σταματούν εδώ, μιας και το όνειρό του όπως έχει δηλώσει ο ίδιος, είναι να καταφέρει να γίνει ο Άρης κατοικήσιμος από το ανθρώπινο είδος πλανήτης μέσα στις επόμενες δεκαετίες. Οι ειδικοί όμως έχουν διαφορετική άποψη από τον Μασκ. Χαρακτηριστική είναι η πρόσφατη συζήτηση του ΑΠΕ-ΜΠΕ με τον κύριο ερευνητή της NASA Σταμάτης Κριμιζή. Ο επίτιμος διευθυντής του Τµήµατος Διαστηµικής στο Εργαστήριο Εφαρµοσµένης Φυσικής του Πανεπιστηµίου Johns Hopkins, εκτιμά ως εκ τούτου ότι ο εποικισμός του Άρη είναι όνειρο θερινής νυκτός.
Την ίδια ώρα λοιπόν που ο Μασκ ονειρεύεται διαστημικά projects, ο πλανήτης δεν έχει λύσει τα δικά του προβλήματα, γεγονός για το οποίο οι billionaires σαν αυτόν κατακρίνονται έντονα.
Πριν λίγο καιρό, ο επικεφαλής του World Food Programme (WFP) του ΟΗΕ, Ντέιβιντ Μπίσλεϊ κάλεσε ανθρώπους με μεγάλη οικονομική επιφάνεια, σαν τον ιδρυτή της Tesla και τον Τζεφ Μπέζος, να συνεισφέρουν στην προσπάθεια για την εξάλειψη της πείνας με μία εφάπαξ δωρεά. Ο Μασκ «αποδέχθηκε την πρόκληση», θέτοντας όμως ως όρο «να αποδείξουν ότι μπορούν» όπως ο ίδιος έγραφε στο Τwitter. Ύστερα από μερικές μέρες ο ΟΗΕ επανήλθε με συγκεκριμένο σχέδιό για την εξάλειψη της πείνας. Βάση αυτού «με 6,6 δισ. δολάρια μπορούν να σωθούν από την πείνα 42 εκατ. άτομα σε 43 χώρες», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο οργανισμός. Όμως ο Μασκ δεν επανήλθε ποτέ.
Ένα ακόμα παράδειγμα της επιφανειακής του προσέγγισης των πραγμάτων είναι η εταιρεία του Neuralink. Ο Μασκ στοχεύει, όπως λέει στην «ειρηνική» συνύπαρξη ανθρώπου και τεχνητής νοημοσύνης. Ισχυρίζεται ότι θέλει να βοηθήσει ανθρώπους με σοβαρές αναπηρίες ή ακόμη και αναπτυξιακές διαταραχές, όπως ο αυτισμός την ώρα που αρκετοί νευρολόγοι θεωρούν πως το τελευταίο είναι μάλλον αδύνατο. Επί παραδείγματι, ο αγγλικός εθνικός φορέας που ασχολείται με τον αυτισμό αναφέρει ότι δεν μπορεί να θεραπευτεί αφού δεν πρόκειται για ασθένεια. Επίσης ο Mασκ έχει αναφέρει ακόμη πως η τεχνολογία αυτή θα μπορούσε να θεραπεύσει παθήσεις νευρολογικής φύσεως όπως το Alzheimer και το Parkinson’s. Παρά τις ευγενείς προθέσεις του δισεκατομμυριούχου, πολλοί θέτουν το εξής ερώτημα: η Neuralink θα απευθύνεται σε όποιον επιθυμεί τη βελτίωση των δυνατοτήτων του ή σε όποιον θα μπορεί να πληρώσει;
Στα παραπάνω ανοικτά ερωτήματα για τον πλουσιότερο άνθρωπο του πλανήτη ήρθε να προστεθεί η πρόθεση του να εξαγοράσει το Twitter το οποίο όπως αναφέρθηκε παραπάνω έχει χρησιμοποιήσει ουκ ολίγες φορές για να προωθήσει διάφορα projects του. Μην ξεχνάμε ότι ο Μασκ έχει καταβαραθρώσει το Bitcoin, με εξαιρετική αποτελεσματικότητα -μέσω Twitter-, ενώ το έχει επίσης χρησιμοποιήσει (ως χρήστης) για να διαφημίσει εναλλακτικά κρυπτονομίσματα όπως το Dogecoin και το Shiba Inu. Όλα αυτά ενώ ταυτόχρονα προειδοποιούσε τους ακολούθους του: «Μην στοιχηματίζετε την περιουσία σας στα κρυπτονομίσματα!».
Mε φόντο τα παραπάνω, η θέση του υπερ-δισεκατομμυριούχου είναι ότι ο έλεγχος του Twitter και γενικώς των social media θα πρέπει να περάσει απευθείας στα χέρια των χρηστών. Παράλληλα, ο Μασκ ο οποίος καθορίζει εαυτόν του ως «υπερασπιστή της απόλυτης ελευθερίας του λόγου χωρίς όρια», ασκώντας κριτική στο Twitter για το ότι περιορίζει ή απαγορεύει fake news, έχει στο παρελθόν αναρτήσει meme το οποίο συνέκρινε τον Καναδό πρωθυπουργό Τζάστιν Τριντό με τον Χίτλερ, ενώ έχει παρουσιάσει έναν Βρετανό εξερευνητή σπηλαίων ως «παιδόφιλο». Όλα αυτά σημαίνουν πολλή και μεγάλη ελευθερία λόγου και το Twitter δεν έχει κάνει και πολλά για να την περιορίσει.
Ύστερα ουκ ολίγοι αναλυτές θέτουν και άλλα ερωτήματα για την πρόθεση εξαγοράς του Twiiter. Αν ο Μασκ εξαγοράσει το Twitter θα επιτρέψει να επανέλθει ο Ντόναλντ Τραμπ του οποίου o ίδιος είναι υποστηρικτής; Θα μπορούν να ανεβαίνουν ελεύθερα αντιεμβολιαστικά μηνύματα ή αναλόγως θέσεις που βάζουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία; Θα μπορεί ο ίδιος να γράφει ελεύθερα για τις εταιρείες και τα projects του με τον σαφή κίνδυνο σπέκουλας;
Ηλεκτροκίνηση, εποικισμός του Άρη και διάστημα, τεχνητή νοημοσύνη, social media, ο Έλον Μασκ είναι παντού είναι όμως αυτό απαραίτητα καλό για τον πλανήτη;
12°
