Γαλλικές εκλογές: Σε τι οφείλεται η αποχή;

Ένας στους τέσσερις Γάλλους δεν ψηφίζει ποτέ στις προεδρικές εκλογές. Από αυτούς, το 1/4 υπολογίζεται ότι δεν ασχολούνται καθόλου με τα κοινά ―δεν είναι ούτε ιδιαίτερα οργισμένοι, ούτε απογοητευμένοι: απλώς ζουν σε έναν κύκλο ανθρώπων που έχουν εξασφαλίσει σχετική άνεση και δεν ενδιαφέρονται για αλλαγές, διαμαρτυρίες ή επιβεβαιώσεις. Ένα άλλο μέρος αυτού του 25% προέρχεται από τη μετανάστευση: από τα 80.000 άτομα που παίρνουν ετησίως τη γαλλική υπηκοότητα, τα μισά περίπου ―κυρίως Ασιάτες― δεν εντάσσονται πλήρως στη γαλλική κοινωνία. Δεν εγγράφονται στους εκλογικούς καταλόγους, δεν χρησιμοποιούν την τεχνολογία που απαιτείται για τις συναλλαγές με το κράτος και δεν έχουν επάρκεια στη γαλλική γλώσσα (μολονότι απαιτείται για την πολιτογράφηση).

Και πάλι δεν σημαίνει ότι δεν είναι ευχαριστημένοι: για παράδειγμα, οι Κινέζοι και οι Κορεάτες ζουν σχετικά απομονωμένοι στις δικές τους κοινότητες ―εργάζονται σε οικογενειακές επιχειρήσεις, παντρεύονται μεταξύ τους, εξασκούν τα εθνοτικά τους έθιμα. Δεν ενοχλούν κανέναν αλλά δεν συμμετέχουν καθόλου στην πολιτική διαδικασία. Ανάμεσα σε όσους απέχουν από τις εκλογές είναι άνθρωποι που τοποθετούνται σε ακραίο πολιτικό χώρο: αναρχικοί, οικο-τρομοκράτες, φασίστες, φανατικοί ισλαμιστές και συνδυασμοί αυτών. Επίσης, σ’ αυτό το 25% των απεχόντων συγκαταλέγονται οι μπλαζέ του κοινοβουλευτισμού, οι όχι απαραιτήτως εξτρεμιστές, οι οποίοι θεωρούν όλους τους πολιτικούς ίδιους, να συναγωνίζονται ο ένας τον άλλον σε απατεωνιά και παραδοπιστία. Τέλος, η αποχή αυξάνεται επειδή πολλοί ψηφοφόροι έχουν εγγραφεί σε λανθασμένο εκλογικό κατάλογο: σύμφωνα με τα δεδομένα του 2017, 7,6 εκατομμύρια Γάλλοι πήγαν, ή δεν πήγαν, να ψηφίσουν σε λάθος εκλογικό τμήμα. Πού οφείλονται τόσες γκάφες;

Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Στατιστικής, στελέχη επιχειρήσεων και επαγγελματίες με μεγάλη κινητικότητα, που μετακομίζουν για παράδειγμα σε άλλη πόλη αμελούν να μεταφέρουν τα εκλογικά τους δικαιώματα. Το 2017, το 37% των ψηφοφόρων από 25 μέχρι 29 ετών παρουσιάστηκαν σε εκλογικό τμήμα όπου δεν ήταν γραμμένοι: μερικοί έτρεξαν αμέσως στο σωστό, άλλοι δεν έτρεξαν. Κι όμως, το να γραφτείς στους εκλογικούς καταλόγους είναι πολύ απλό· γίνεται σχεδόν αυτομάτως. Αν και για το 2022 δεν έχουμε ακόμα τις αντίστοιχες πληροφορίες, από τον πρώτο γύρο φαίνεται ότι το μεγαλύτερο ποσοστό αποχής παρατηρείται στην ηλιακική ομάδα κάτω των 35. Σύμφωνα με έρευνα του Ifop, το 30% των νέων κάτω από 35 ετών δεν ψήφισαν, ενώ το ποσοστό αποχής έφτασε το 41% στις ηλικίες 18-24. Παράλληλη κοινωνιολογική έρευνα του Κέντρου Ερευνών με δείγμα 8.000 νέους αποδίδει την αποχή στο επιχείρημα ότι «οι πολιτικοί δεν προσφέρουν τίποτα και δεν λαμβάνουν υπόψη τον λαό.» Το 55% των ερωτηθέντων νέων δεν υποστηρίζουν κανένα κόμμα, αλλά δηλώνουν ότι ενδιαφέρονται για την οικολογία, για τη βία εναντίον των γυναικών και για τις ανισότητες.      

Στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών της προσεχούς Κυριακής, το ποσοστό αποχής των νέων αναμένεται να παραμείνει γύρω στο 30% αλλά εκείνο των πάνω από 35 ετών αναμένεται να μειωθεί γύρω στο 20%.