Η enset, «συγγενής» της μπανάνας, μπορεί να αποτελέσει τη νέα υπερτροφή που θα σώσει εκατομμύρια ζωές στην εποχή της κλιματικής αλλαγής.
Το enset, που στην Αιθιοπία χρησιμοποιείται για την παρασκευή χυλού και ψωμιού, αλλά μπορεί να καλλιεργηθεί σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα στην Αφρική, θα μπορούσε να θρέψει πάνω από 100 εκατ. άτομα, σύμφωνα με μία νέα έρευνα.
Το 1769, ο διάσημος Σκωτσέζος ταξιδιώτης Τζέιμς Μπρους έστειλε για πρώτη φορά μια περιγραφή και αρκετά ακριβή σχέδια ενός φυτού κοινού στα έλη γύρω από το Γκοντάρ στην Αβησσυνία, δηλώνοντας με βεβαιότητα ότι «δεν πρόκειται για κάποιο είδος Musa» και έγραψε ότι το τοπικό του όνομα ήταν «enset». Το 1853 ο Βρετανός πρόξενος στη Μασάουα της Ερυθραίας έστειλε μερικούς σπόρους στο Βοτανικό Κήπο Kew Gardens στο Λονδίνο, αναφέροντας ότι το ντόπιο όνομά τους ήταν «ansett». Το Kew δεν έκανε άμεσα τη σύνδεση, καθώς ποτέ δεν είχαν δει τέτοιους σπόρους. Ωστόσο, όταν οι σπόροι βλάστησαν και τα φυτά απόκτήσαν γρήγορα μέγεθος, η σχέση τους με την πραγματική μπανάνα έγινε προφανής.
Ο Bruce εξέτασε επίσης τη θέση του φυτού στη μυθολογία της Αιγύπτου και επεσήμανε ότι κάποια αιγυπτιακά γλυπτά αγάλματα απεικονίζουν τη θεά Isis να κάθεται ανάμεσα στα φύλλα αυτού που εθεωρείτο ότι είναι φυτό μπανανιάς, ένα φυτό ενδημικό στη νοτιοανατολική Ασία που ήταν άγνωστο στην Αρχαία Αίγυπτο.
«Αυτό είναι ένα είδος που μπορεί να παίξει πραγματικά σημαντικά ρόλο στα θέματα της ασφάλειας της τροφής και της βιώσιμης ανάπτυξης», σημειώνει ο δρ Wendawek Abebe του Hawassa University της Αιθιοπίας.
Εκτός από την κηπευτική αξία του, το φυτό αυτό έχει πολλές παραδοσιακές χρήσεις. Ανήκει στην ίδια οικογένεια με την βρώσιμη μπανάνα, αλλά οι καρποί του δεν είναι βρώσιμοι (ή καταναλώνονται μόνο σε περιόδους έλλειψης τροφής). Ωστόσο, οι νεαρές ταξιανθίες είναι εύγευστες και τρώγονται μαγειρεμένες. Οι σπόροι, σε μέγεθος μπιζελιού, λέγεται ότι είναι τρόφιμο λιμού σε κάποιες χώρες, όπως η Αιθιοπία. Επίσης τρώγεται ο πολφός από τον ψευδοκορμό και το ρίζωμα. Οι σπόροι χρησιμοποιούνται ως χάντρες και για να κάνουν ροζάρια ή κουδουνίστρες στην ανατολική Αφρική. Τα φύλλα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για καλαμοσκεπές και ο μίσχος για να φτιάξουν ίνες για σχοινιά και σάκους. Μια καφέ χρωστική λαμβάνεται από το στέλεχος.
Σύμφωνα με τον ερευνητή δρ James Borrell, του Royal Botanic Gardens, που συμμετείχε στην έρευνα, η καλλιέργεια του enset μπορεί να εξασφαλίσει τροφή σε δύσκολες εποχές στην Αφρική. «Έχει μερικά πολύ ασυνήθιστα χαρακτηριστικά, που το καθιστούν μοναδικό ως είδος. Μπορείς να το φυτέψεις οποιαδήποτε στιγμή, να κάνεις τη συγκομιδή οποιαδήποτε στιγμή και είναι αιωνόβιο. Για αυτό το αποκαλούν και δέντρο κατά της πείνας», λέει.
Η Αιθιοπία είναι πιο γνωστή για τις καλλιέργειες καφέ, όμως σε όλο τον κόσμο, υπάρχει τώρα μία στροφή προς νέα φυτά, που μπορούν να θρέψουν τους λαούς στον καιρό της κλιματικής αλλαγής.
Σήμερα, σχεδόν οι μισές από τις θερμίδες που καταναλώνουμε προέρχονται από τρία είδη: Το ρύζι, το σιτάρι και τον αραβόσιτο.
