H Γαλλία θεματοφύλακας των δυτικών αξιών της Ευρώπης

Σε συνέδριο που διοργανώθηκε πριν από λίγες εβδομάδες στο Παρίσι, με τίτλο «Ευρώπη και αρχαίες γλώσσες: Πρώτο Ευρωπαϊκό Συνέδριο για τις Γλώσσες και τους Πολιτισμούς της Αρχαιότητας», οι Υπουργοί Παιδείας της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Κύπρου και της Ελλάδας συναντήθηκαν στο ιστορικό γαλλικό Λύκειο Louis-le-Grand προκειμένου να υπογράψουν τον καταστατικό χάρτη που θα προωθήσει τα Αρχαία Ελληνικά και τα Λατινικά. Στόχος είναι η χάραξη μίας διεθνούς στρατηγικής με ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών, με την οποία θα διευρυνθεί η διάδοση των Αρχαίων Ελληνικών και των Λατινικών σε παγκόσμιο επίπεδο, ως κληρονομιά που αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο του Ευρωπαϊκού και Μεσογειακού πολιτισμού. Η εξαίρετη αυτή πρωτοβουλία συνέπεσε χρονικά με την δήλωση του Υπουργού Παιδείας της Γαλλίας, Jean-Michel Blanquer, ο οποίος ανακοίνωσε πως σύντομα τα Αρχαία Ελληνικά θα ενταχθούν στο πρόγραμμα σπουδών των Επαγγελματικών Λυκείων της χώρας, ώστε οι μαθητές να μπορέσουν να αναπτύξουν την κουλτούρα τους μέσα από την επαφή με έργα Ελλήνων κλασικών, όπως π.χ. του Σοφοκλή.

Ο Blanquer, γνωστός πολέμιος του Woke κινήματος και των συναφών αριστερών  προοδευτικών σχολών σκέψης που εκκολάπτονται στα αμερικάνικα πανεπιστήμια, έχει δηλώσει στο παρελθόν πως η Γαλλία έχει καθήκον να πρωτοστατήσει στην υπεράσπιση των δυτικών ευρωπαϊκών αξιών από τα εν λόγω εισαγόμενα θεωρητικά προϊόντα σαθρούς τεκμηρίωσης και συγκεκριμένης πολιτικής κατεύθυνσης. Ο ίδιος μάλιστα είναι επικεφαλής του think tank «Le Laboratoire de la République», το οποίο βασική αποστολή έχει να αντιμάχεται και να καταρρίπτει τα ακαδημαϊκά συμπεράσματα και τις ετυμηγορίες των συγκεκριμένων σχολών σκέψης εξ Αμερικής. Πεποίθησή του Blanquer είναι πως τα Αρχαία Ελληνικά και τα Λατινικά αποτελούν το αμοιβαίο γλωσσικό κεφάλαιο που συνέχει τις ευρωπαϊκές αξίες του σήμερα, για αυτό και η διδασκαλία τους πρέπει να διατηρηθεί στο ακέραιο. Ευθεία και αποφασιστική απάντηση προς ακαδημαϊκά ιδρύματα όπως το Princeton,  τα οποία έχουν ήδη προχωρήσει στην διακοπή της διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών και Λατινικών, υποκύπτοντας στην κινηματική πίεση ακραίων στοιχείων.

Την πρωτοβουλία και το σκεπτικό του Γάλλου Υπουργού Παιδείας έρχεται να συμπληρώσει μία σειρά τοποθετήσεων ανάλογου ύφους και τόνου της Γαλλικής Κυβέρνησης και του ίδιου του Προέδρου Macron, σε υποθέσεις σχετιζόμενες με την απόπειρα επιβολής Woke καπρίτσιων στο ευρωπαϊκό έδαφος. Η πρόσφατη καμπάνια που Συμβουλίου της Ευρώπης με τίτλο «Η Ελευθερία στη Χιτζάμπ», όπου γυναίκες πόζαραν φορώντας Χιτζάμπ και η μουσουλμανική μαντίλα πλαισιωνόταν στο επικοινωνιακό αφήγημα της καμπάνιας ως σύμβολο αυτοδιάθεσης και ατομικής επιλογής, και όχι ως απότοκο των καταδυναστευτικών πατριαρχικών επιταγών του Ισλάμ, προκάλεσε την οργή σύσσωμης της γαλλικής πολιτικής σκηνής, γεγονός που τελικά συνέβαλε στην απόσυρσή της.  

Προ ολίγων ημερών, ο Γάλλος Πρόεδρος επεφύλαξε και μία ηχηρά σκληρή απάντηση προς την Επίτροπο Ισότητας της Ε.Ε., Helena Dhalli, μετά την διαρροή υλικού από το προσχέδιό της για τον «Ευρωπαϊκό Οδηγό Συμπεριληπτικής Επικοινωνίας». Στον οδηγό αναγραφόταν πως η φράση «Καλά Χριστούγεννα» θα πρέπει να αποφεύγεται και να αντικατασταθεί από φράσεις όπως «Καλές Γιορτές», καθώς η πρώτη μπορεί να θεωρηθεί προσβλητική για τους μη Χριστιανούς πολίτες των κρατών-μελών. Με ομιλία του στο Ίδρυμα Jacques Delors στο Παρίσι, ο Πρόεδρος Macron χαρακτήρισε ως «woke ανοησίες» τις σκοπιμότητες της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας, υπογραμμίζοντας πως «μία Ευρώπη που θέλει να λέει στους πολίτες της τι λέξεις πρέπει ή δεν πρέπει να λένε, δεν είναι μία Ευρώπη την οποία μπορώ να ακολουθήσω». Όπως συμπλήρωσε, πρωταρχικός στόχος της Ένωσης στην παρούσα φάση πρέπει να είναι η «ανάκαμψη, η ισχυροποίηση και το αίσθημα του ανήκειν», φράσεις με ιδιαιτέρως βαρύνουσα νοηματοδότηση, από τη στιγμή που η Γαλλία ετοιμάζεται να αναλάβει την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, μέσα στο πρώτο μισό του ’22.

Τα παραπάνω περιστατικά αποτελούν μία ευχάριστη έκπληξη. Κατά πρώτον, αψηφούν την κυρίαρχη ρητορική των mainstream μέσων, που συνήθως αναδεικνύουν και επικροτούν κάθε απόπειρα μειωτικής προβολής του δυτικού τρόπου ζωής. Ιδιαίτερα στα αμερικανικά μίντια, οποιοδήποτε δυτικό παράγωγο της ιστορίας επιβάλλεται να αντιμετωπίζεται με καχυποψία και ειρωνική συγκατάβαση, ως υπερεκτιμημένο και αποκλειστικά υπεύθυνο για το σύνολο των κοινωνικών πληγών, που συνεχίζουν να αιμορραγούν και στην εποχή μας. Βεβαίως, αυτό συμβαίνει χωρίς να αναγνωρίζεται πουθενά ότι η σπουδαία πρόοδος που ομολογουμένως έχει συντελεστεί στα ζητήματα αυτά είναι απόρροια των διεργασιών που έλαβαν χώρα μέσα στο ίδιο το δυτικό οικοσύστημα αξιών και στοχεύσεων.

Κατά δεύτερον, οι εξελίξεις αυτές διακρίνουν την Γαλλία ως μία ξεχωριστή δύναμη στην Ευρωπαϊκή ήπειρο, προσδίδοντάς της την δυναμική ενός θεματοφύλακα των δυτικών αξιών, και του πολιτισμού της Δύσης εν γένει. Λίγα είναι τα δημόσια πρόσωπα και οι φορείς που αντιστέκονται στο ενοχικό σύνδρομο που μαστίζει πλέον τις δυτικές κοινωνίες. Σήμερα, οποιοσδήποτε εκπροσωπεί τoν δυτικό κόσμο δημοσίως, είναι υποχρεωμένος να στρέφεται με ζηλωτική μονομανία στα λάθη του παρελθόντος και να απολογείται εκ μέρους των προηγούμενων γενεών, για εγκλήματα που δεν διέπραξε και ιστορικά γεγονότα που δεν βίωσε. Το ειδικό βάρος του δυτικού πολιτισμικού αποτυπώματος φθίνει αβοήθητο, μέσω της σχετικοποίησης και της εξίσωσής του με πνευματικά κληροδοτήματα άλλων πολιτισμών. Όλοι οι πολιτισμοί επιβάλλεται να θεωρούνται ίσης αξίας, χωρίς να επιτρέπεται από τις φανατικές και εκκωφαντικές φωνές να διερευνηθεί περαιτέρω εάν κάτι τέτοιο όντως ισχύει, έστω σε επιμέρους θεματικές. Είναι βέβαιον πως οποιοσδήποτε εκφράσει τις ενστάσεις του σχετικά με την πολιτισμική ισοπέδωση που επιχειρείται σε κάθε φάσμα του δημόσιου βίου, από τα ακαδημαϊκά αμφιθέατρα μέχρι τα μιντιακά προϊόντα ευρείας κατανάλωσης, θα θεωρηθεί στην καλύτερη περίπτωση ένας γραφικός σωβινιστής.

Ο συντηρητικός φιλόσοφος Roger Scruton είχε κάνει αίσθηση όταν πριν από μερικά χρόνια χρησιμοποίησε τον όρο «οικοφοβία» (“oikophobia”), ως αντίθετο του όρου «ξενοφοβία», προκειμένου να περιγράψει την αποκήρυξη και περιφρόνηση της οικίας πολιτισμικής κληρονομιάς, φαινόμενο που γίνεται πράξη στις δυτικές κοινωνίες από τους ίδιους τους πολίτες. Τον χαρακτηρισμό αυτόν επιστράτευσε o Scruton και για την ερμηνεία του έργου των θεωρητικών πρωτεργατών των σύγχρονων μεταμοντέρνων κινημάτων, όπως αυτό του Michel Foucault. Η Γαλλία του Προέδρου Macron, παραμένοντας στο ύψος των περιστάσεων και χωρίς να δειλιάζει μπροστά στο εκβιαστικό δίλημμα που όλο και συχνότερα παρουσιάζεται στα ευρωπαϊκά έθνη για καταναγκαστική συμμόρφωση με τα μετανεωτερικά αφηγήματα, αποδεικνύει πως ίσως τελικά η ισχύς των αφηγημάτων αυτών να φτάνει έως εκεί που εμείς επιτρέπουμε: ότι η «οικοφοβία» μας είναι στην πραγματικότητα, όχι αναπόφευκτη συνέπεια συμβιβασμού, αλλά συνειδητή επιλογή υποχώρησης.