Κοσμος

Πληθωρισμός στις ΗΠΑ - Όλα ακριβαίνουν

Σύμφωνα με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ, οι τιμές τον φετινό χειμώνα είναι υψηλότερες από ό,τι είχαν προβλέψει οι ειδικοί — και υψηλότερες από οποιαδήποτε φάση από το 1982

62224-137655.jpg
Newsroom
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Η 5η λεωφόρος της Νέας Υόρκης
© Rémi Thorel / Unsplash

ΗΠΑ: Στο 6,8% ο πληθωρισμός - Η μεγαλύτερη αύξηση από το 1982. Η πολιτική του Τζο Μπάιντεν και τα βοηθήματα απευθείας σε πολίτες και επιχειρήσεις.

Η τιμή του φυσικού αερίου αυξήθηκε κατά 58% από πέρυσι. Του βοδινού κρέατος κατά 21%. Το κόστος οικιακής θέρμανσης με μαζούτ είναι φέτος κατά 59% μεγαλύτερο από την περσινή εορταστική περίοδο. Κατά μέσον όρο, οι τιμές στις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 6,8% από πέρυσι. Πράγματι, η ισχυρή αγορά εργασίας αμβλύνει το πλήγμα για πολλούς, αλλά όχι για όλους: η αμερικανική οικονομία βρίσκεται σε μια περίεργη θέση με τη Wall Street να πιστεύει ότι τα πράγματα πάνε καλά καθώς ο πληθωρισμός —αν και όχι σε τόσο υψηλό επίπεδο— είναι αναπόφευκτος σε μια δυναμική οικονομία. Στη δεκαετία του 1970, η προεδρία του Τζίμι Κάρτερ υπέφερε από τον καλπάζοντα τότε πληθωρισμό ο οποίος ευνόησε την άνοδο των συντηρητικών και του Ρέιγκαν. Σήμερα, ο Τζο Μπάιντεν μαζί με τον πρόεδρο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας Τζερόμ Πάουελ πασχίζουν να συγκρατήσουν τη ροή χρήματος, μια ριψοκίνδυνη κίνηση με σκοπό να τιθασευτεί η ζήτηση: αν κυκλοφορεί λιγότερο χρήμα, οι άνθρωποι δεν θα αγοράζουν τα πράγματα που γίνονται όλο και ακριβότερα μήνα με τον μήνα. Ωστόσο, το μειονέκτημα αυτής της τακτικής είναι ότι θα μπορούσε να οδηγήσει σε πτώση των χρηματοπιστωτικών αγορών, όπως συνέβη στα τέλη του 2018.

Στην πραγματικότητα είναι τόσοι οι παράγοντες της εξίσωσης ώστε γίνεται ανεξέλεγκτη: η συμπεριφορά των καταναλωτών στις ΗΠΑ, η πολιτική των Ρώσων ολιγαρχών πετρελαίου και η στάση των εργαζομένων στα ασιατικά εργοστάσια της Ασίας –όλοι αυτοί oι παράγοντες δημιουργούν μια προβληματική αλυσίδα εφοδιασμού στον κόσμο. Ο διασυνδεδεμένος παγκόσμιος ιστό κατασκευαστών, πλοίων, λιμανιών, φορτηγών και διαδικασιών παραδόσεων αγαθών έχει διαταραχθεί: αν και γενικά τα πράγματα κυλούν αρκετά ομαλά, τα κύματα λοιμώξεων από τον COVID σε μέρη όπως το Βιετνάμ –ο έκτος μεγαλύτερος προμηθευτής αγαθών για τις ΗΠΑ–έχουν αναβάλει την παραγωγή, οδηγώντας σε ένα φαινόμενο ντόμινο στην αλυσίδα εφοδιασμού.

Σύμφωνα με τη Wall Street Journal, το περασμένο καλοκαίρι και το φθινόπωρο, ήταν τέτοια η συσσώρευση εμπορευματοκιβωτίων στα μεγάλα λιμάνια ώστε ένα πλοίο περίμενε σχεδόν οκτώ εβδομάδες προτού μπορέσει να ελλιμενίσει και να ξεφορτώσει το φορτίο του. Μπροστά στα άδεια ράφια και στις καθυστερήσεις, τα καταστήματα άρχισαν να αυξάνουν τις τιμές στα αγαθά που διέθεταν. Τον Μάρτιο, προτού αρχίσουν να αυξάνονται οι τιμές, χρειάζονταν περίπου 20 ώρες για να εκφορτωθούν τα εμπορεύματα που παραδίνονταν στη Λιμενική Αρχή της Νέας Υόρκης και του Νιου Τζέρζι, ενώ αυτές τις μέρες χρειάζονται 32 ώρες. Με λίγα λόγια, αν ακόμα κι ένας μόνο κρίκος χαλαρώσει στην αλυσίδα εφοδιασμού, ας πούμε η έλλειψη φορτηγατζήδων, επιβαρύνει πολύ τη διαδικασία.

Τον Νοέμβριο οι Αμερικανοί άρχισαν να παραπονιούνται για την άνοδο των τιμών στην ενοικίαση αυτοκινήτων λόγω της χρεοκοπίας της Hertz τους πρώτους μήνες της πανδημίας –στη συνέχεια αυτές οι τιμές αυξήθηκαν λόγω της απότομης αύξησης της τιμής του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Καθόσον αυτά τα προϊόντα είναι η πηγή ζωής της οικονομίας, ο τρόπος με τον οποίο οι περισσότεροι άνθρωποι ζεσταίνουν το σπίτι τους και πηγαίνουν στη δουλειά τους, η κυβέρνηση Μπάιντεν απελευθέρωσε 50 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου από τα στρατηγικά της αποθέματα, προκειμένου να καλύψει μερικές ενεργειακές ανάγκες –αλλά, η ανοδική πορεία συνεχίστηκε και τον περασμένο μήνα, ένα βαρέλι πετρελαίου έφτασε τα 85 δολάρια, υπερδιπλάσια σε σύγκριση με πέρυσι. Από τότε, μειώθηκε στα 72 δολάρια αλλά παραμένει πρόβλημα.

Τα τελευταία δύο χρόνια έχουν δοθεί άνευ προηγουμένου βοηθήματα –ύψους 5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων– απευθείας σε πολίτες και επιχειρήσεις των ΗΠΑ, προκειμένου να μην λιμοκτονήσουν οι οικογένειες και να μην κλείσουν οι επιχειρήσεις. Ταυτοχρόνως, η Fed διατήρησε τα επιτόκια σχεδόν στο μηδέν, καθιστώντας φτηνότερο και ευκολότερο τον δανεισμό για αγορά κατοικίας ή αυτοκινήτου. Χάρη σε πρόσθετα κοινωνικά προγράμματα, δημιουργήθηκαν οικονομικά μαξιλάρια με αποτέλεσμα να υπάρχουν περισσότερα χρήματα στο σύστημα και οι καταναλωτές να αγοράζουν πράγματα ακόμα κι αν είναι ακριβότερα από το «κανονικό». Η Αμερική των επιχειρήσεων έχει επίσης ρόλο στην αύξηση των τιμών: το περασμένο τρίμηνο οι δημόσιες εταιρείες είχαν μια από τις καλύτερες σεζόν κερδών, ενισχυμένες από τις επιδοτήσεις και, όπως είπαμε, την κατανάλωση, κάτι που τους έδωσε το περιθώριο να αυξήσουν τις τιμές ακόμη και σε προϊόντα που δεν αντιμετώπιζαν προβλήματα εφοδιαστικής αλυσίδας. Αλλά, για να μειωθεί ο πληθωρισμός πρέπει να μειωθεί η ζήτηση: ίσως η κεντρική τράπεζα αυξήσει τα επιτόκια, καθιστώντας πιο δαπανηρή τον δανεισμό χρημάτων για ένα σπίτι ή ένα αυτοκίνητο ή ακόμα και απλώς τη μεταφορά υπολοίπου σε μια πιστωτική κάρτα. Αυτό, λογικά, θα μειώσει τη ζήτηση και τον πληθωρισμό. Όμως, αν οι καταναλωτές πιστεύουν ότι οι τιμές θα αυξηθούν ακόμα περισσότερο, τότε θα σπεύσουν να κάνουν αγορές τώρα – κι αυτό θα αυξήσει, προσωρινά τουλάχιστον, τον πληθωρισμό.

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.