Κοσμος

Μήπως αυτοκτονεί η Δύση;

Oι ανησυχίες για το τέλος του δυτικού πολιτισμού κυριαρχούν στον πολιτικό λόγο των συντηρητικών σε όλο τον κόσμο.

portrait-322469_1920_2.jpg
Τριαντάφυλλος Δελησταμάτης
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Νεαρή κοπέλα κρατάει μια υδρόγειο σφαίρα
© Ben White / Unsplash

Από τον Ερίκ Ζεμούρ στη Γαλλία μέχρι τους Ρεπουμπλικανούς πολιτειολόγους στις ΗΠΑ γίνεται λόγος για την οπισθοδρόμηση της φιλελεύθερης δημοκρατίας.

Θεωρητικοί, κυρίως συντηρητικοί και νεοσυντηρητικοί προειδοποιούν για την άνοδο της ταυτοτικής πολιτικής, του εθνικισμού και του λαϊκισμού που, κατά τη γνώμη τους, οξύνουν τον κίνδυνο της παρακμής. Συγγραφείς όπως ο Jonah Goldberg υποστηρίζουν ότι στη σύγχρονη κουλτούρα οι «αρετές» των Ηνωμένων Πολιτειών έχουν γίνει «κακίες»: οι ΗΠΑ θεωρούνται πια μια δύναμη που σκορπάει το σκοτάδι στον κόσμο, ενώ η φιλελεύθερη δημοκρατία φαίνεται να χάνει τη μάχη της παγκόσμιας ιδεολογικής και πολιτιστικής υπεροχής. Αν και πολλοί άνθρωποι θεωρούν τη φιλελεύθερη δημοκρατία το καλύτερο σύστημα για τη διασφάλιση της πολιτικής ελευθερίας, για τους Αμερικανούς συντηρητικούς η υπονόμευση του μύθου των ΗΠΑ έχει καταστροφικές συνέπειες όχι μόνο για τις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά για ολόκληρο τον δημοκρατικό κόσμο. Οι ίδιοι οι Αμερικανοί, αντί να τονίζουν την αξία του Συντάγματος των ΗΠΑ και του Κράτους Δικαίου, βλέπουν όλο και περισσότερο το παρελθόν και τις παραδόσεις τους σαν σύστημα καταπίεσης, εκμετάλλευσης και προνομίων των λευκών».

Οι Ευρωπαίοι και Αμερικανοί συντηρητικοί θεωρούν την επινόηση του καπιταλισμού και της φιλελεύθερης δημοκρατίας «θαύμα», πιστώνοντας αυτό το οικονομικό και πολιτικό σύστημα για την ταχεία ανθρώπινη τεχνολογική ανάπτυξη, τον πλούτο και μια πιο δίκαιη και ειρηνική κοινωνία. Προειδοποιούν ωστόσο ότι αυτός ο τρόπος ανάπτυξης παρουσιάζει κύματα αστάθειας και ότι υπάρχει πάντοτε η πιθανότητα ηθικής και δημοκρατικής παρακμής σε κάθε έθνος ή ομάδα ανθρώπων, ανεξάρτητα από το πόσο ισχυρά είναι εδραιωμένο από θεωρητική άποψη.

Douglas Murray «Η Ευρώπη αυτοκτονεί», εκδόσεις Liberal Books
Η ουσία είναι ότι οι ΗΠΑ γίνονται ολοένα και πιο επιρρεπείς στη δημοκρατική οπισθοδρόμηση λόγω του κομματισμού, της πόλωσης και της έξαρσης της προπαγάνδας από όλες τις πλευρές: όπως γράφει το αμερικανικό συντηρητικό περιοδικό National Review, που αναφέρει μεταξύ άλλων και το βιβλίο του Βρετανού Douglas Murray «Η Ευρώπη αυτοκτονεί» (κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Liberal Books) αν και το ελεύθερο εμπόριο –κατά τη γνώμη του παράγοντας δημοκρατίας– δεν απειλείται προς το παρόν, η θρησκευτική και ηθική παρακμή πρέπει να θεωρούνται δεδομένες. Αν και περί αυτοκτονίας της Δύσης μίλησε για πρώτη φορά το 1964 ο Τζέιμς Μπέρνχαμ στο ομώνυμο βιβλίο του, σήμερα η διατύπωση ακούγεται καθημερινά: άλλοτε μοιρολατρικά υπό την έννοια πως όλοι οι πολιτισμοί έχουν ημερομηνία λήξεως, άλλοτε με μορφή Αποκάλυψης υπό την έννοια ότι, έτσι κι αλλιώς, θα καταστραφεί ολόκληρος ο πλανήτης από την περιβαλλοντική κρίση, άλλοτε ως προειδοποίηση μπροστά στις προκλήσεις που οι ανεπτυγμένες δυτικές χώρες αρνούνται να αντιμετωπίσουν. Παρατηρούμε σίγουρα κάποια υπερβολή: το 2011, ο «παλαιοσυντηρητικός» Patrick Buchanan στο βιβλίο του «The Suicide of a Superpower» αναρωτιόταν αν οι Ηνωμένες Πολιτείες θα επιζούσαν μέχρι το 2025.

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.