Στην Κωνσταντινούπολη η Γενική Συνέλευση της Ιντερπόλ, την ώρα που οι πολιτικές διώξεις και η παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων συνεχιζονται στην Τουρκία.
Πέρασαν 25 χρόνια από την τελευταία φορά που η Γενική Συνέλευση της Interpol πραγματοποιήθηκε στην Τουρκία. Η φετινή συνέλευση θα γίνει στις 23 - 25 Νοεμβρίου 2021 στην Κωνσταντινούπολη και έρχεται σε μια χρονική συγκυρία κατά την οποία η Τουρκία βρίσκεται εκ νέου στο επίκεντρο σφοδρής κριτικής για τη στάση της απέναντι στις πολιτικές ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Ήδη πολιτικοί αντιφρονούντες και ακτιβιστικές οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, με αφορμή τη Γενική Συνέλευση στην Τουρκία, δεν σταματούν να παρουσιάζουν στοιχεία για το πώς το καθεστώς Ερντογάν χρησιμοποιεί καταχρηστικά πρακτικές της Ιντερπόλ για να προχωρήσει σε διώξεις με πολιτικά κίνητρα εκτός των συνόρων της. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν:
Η κατάχρηση των καταλόγων ερυθρών αγγελιών (red notices)
Η αυθαίρετη ακύρωση διαβατηρίων και η άρνηση προξενικών υπηρεσιών με ψευδείς καταχωρίσεις στο σύστημα SLTD της Ιντερπόλ.
Οι καταχρηστικές πρακτικές των τουρκικών αρχών δεν αφορούν μόνο την Ιντερπόλ. Μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα στην Τουρκία (Ιούλιος 2016), χιλιάδες στρατιωτικοί και δικαστικοί βρέθηκαν στο επίκεντρο διώξεων, την ώρα που δεν σταματά το «κυνήγι» μαγισσών του Ερντογάν στο δίκτυο Γκιουλέν.
Οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τουρκία απευθύνουν έκκληση τόσο στην Ιντερπόλ όσο και στα κράτη - μέλη της να επιδεικνύουν ιδιαίτερη προσοχή κάθε φορά που υπάρχει σχετικό τουρκικό αίτημα. Δίνουν, μάλιστα, ιδιαίτερη έμφαση στο ανησυχητικό ιστορικό της Τουρκίας στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των αυθαίρετων συλλήψεων, των βασανιστηρίων και των εξαφανίσεων αντιφρονούντων, καθώς και των άδικων δικών προσώπων που απήχθησαν ή μεταφέρθηκαν παράνομα στην Τουρκία από άλλες χώρες.
Ως εκ τούτου, εντείνεται η ανησυχία ότι τα ύποπτα μέλη του κινήματος Γκιουλέν και άλλες ομάδες της αντιπολίτευσης, για τα οποία η Ιντερπόλ έχει εκδώσει «κόκκινη ειδοποίηση», κινδυνεύουν από βασανιστήρια, κακομεταχείριση ή ακόμη και θάνατο σε περίπτωση έκδοσης ή άλλης μεταφοράς τους στην Τουρκία.
Για τους πολιτικούς ακτιβιστές και τις ομάδες που υφίστανται συνεχείς διώξεις και περιορισμό των ελευθεριών τους στην Τουρκία, η 89η Γενική Συνέλευση της Ιντερπόλ αποτελεί μια ευκαιρία -όπως δηλώνουν- να υπενθυμίσει στην Άγκυρα την ανάγκη σεβασμού των αρχών που προστατεύουν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Παράλληλα, λειτουργεί και ως αφορμή για να θυμούνται τα κράτη - μέλη να είναι πιο προσεκτικά κατά την εκτέλεση καταχωρίσεων ή διαδόσεων από την Τουρκία.
Από τη μεριά του, πάντως, ο Ερντογάν θεωρεί ότι η 89η Γενική Συνέλευση της Ιντερπόλ στην Κωνσταντινούπολη αποτελεί ιδανική ευκαιρία για να επαναλάβει η Άγκυρα πόσο απειλείται «από τρομοκρατικές δραστηριότητες ομάδων, συμπεριλαμβανομένου του κινήματος Γκιουλέν». Αυτό επισημαίνεται μεταξύ άλλων σε έγγραφο που διαβίβασε ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις 28 Απριλίου 2021 στο τουρκικό Κοινοβούλιο, ζητώντας την έγκριση μιας συμφωνίας μεταξύ Τουρκίας και Ιντερπόλ σχετικά με τα προνόμια και τις ασυλίες για τους προσκεκλημένους αντιπροσώπους και τις οικογένειές τους κατά τη διάρκεια της Γενικής Συνέλευσης της Ιντερπόλ στην Κωνσταντινούπολη -μια υποχρέωση ρουτίνας που απαιτείται από τη χώρα υποδοχής.
Πώς το καθεστώς Ερντογάν χρησιμοποιεί την Ιντερπόλ για να κυνηγήσει πολιτικούς της αντιπάλους
Μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα τον Ιούλιο του 2016, οι τουρκικές αρχές υπέβαλαν αρκετές αιτήσεις για «ερυθρά αγγελία» στη Γενική Γραμματεία της Ιντερπόλ (IPSG) με βάση αβάσιμους ισχυρισμούς εναντίον στελεχών της πολιτικής αντιπολίτευσης ή συμπαθούντων.
Η «ερυθρά αγγελία» είναι ένα αίτημα προς τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου σε όλο τον κόσμο να εντοπίσουν και να κρατήσουν προσωρινά ένα πρόσωπο μέχρι να εκδοθεί ή να παραδοθεί. Μια «ερυθρά αγγελία» δημοσιεύεται από την Ιντερπόλ κατόπιν αιτήματος μιας χώρας - μέλους. Κάθε τέτοια αγγελία πρέπει να συμμορφώνεται με το καταστατικό και τους κανόνες της Ιντερπόλ. Η «ερυθρά αγγελία» δεν είναι διεθνές ένταλμα σύλληψης -κάτι που σύμφωνα με ακτιβιστικές οργανώσεις στην Τουρκία- δεν απασχολεί το καθεστώς Ερντογάν, το οποίο συνεχίζει να χρησιμοποιεί το συγκεκριμένο μέσο για να ασκεί πολιτικές διώξεις.
Πολιτικοί ακτιβιστές και οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα ζητούν να σταματήσει αυτή η καταχρηστική πρακτική, η οποία έχει σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα και περιορίζουν το δικαίωμα σε μια δίκαιη δίκη.
Και προσθέτουν ότι οι κατάλογοι «ερυθρών αγγελιών» θα πρέπει επομένως να ζητούνται από τα εθνικά κεντρικά γραφεία (ΕθνΚΤ) και να διαδίδονται από την Ιντερπόλ μόνο εάν υπάρχουν σοβαρές υποψίες κατά του στόχου. Οι λόγοι αυτοί θα πρέπει να επαληθεύονται σύμφωνα με ειδική διαδικασία που ελαχιστοποιεί την πιθανότητα κατάχρησης χωρίς να παρεμποδίζει όμως τη διεθνή αστυνομική συνεργασία σε νόμιμες περιπτώσεις.
Η Τουρκία ακυρώνει διαβατήρια, πατώντας πάνω σε «παραθυράκια» της Ιντερπόλ
Μια άλλη τακτική που χρησιμοποιείται από την τουρκική κυβέρνηση για την καταστολή των πολιτικών διωκόμενων στο εξωτερικό είναι η αυθαίρετη ακύρωση διαβατηρίων και η άρνηση προξενικών υπηρεσιών, εμποδίζοντας το στοχοποιημένο άτομο να ταξιδέψει ή/και φυλακίζοντάς το.
Μετά το 2016, οι τουρκικές αρχές επανειλημμένα και εν γνώσει τους ανέβαζαν ψευδείς καταχωρίσεις στο σύστημα SLTD της Ιντερπόλ με σκοπό να εντοπίσουν την τύχη των κατόχων αυτών των διαβατηρίων στις συνοριακές διαβάσεις, παρόλο που τα εν λόγω διαβατήρια δεν είχαν χαθεί ή κλαπεί.
Για παράδειγμα ο υπουργός Εσωτερικών στην Τουρκία Σουλειμάν Σοϊλού δημοσίευσε ότι 234.419 διαβατήρια ακυρώθηκαν μετά την απόπειρα πραξικοπήματος το 2016.
Οι απαγωγές Τούρκων υπηκόων στο εξωτερικό
Ένα άλλο σημείο ανησυχίας για τις οργανώσεις και τους ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία είναι οι αυθαίρετες και έκτακτες απελάσεις και απαγωγές Τούρκων υπηκόων που ζουν στο εξωτερικό.
Περισσότεροι από 100 Τούρκοι υπήκοοι έχουν μεταφερθεί παράνομα στην Τουρκία μέσω επιχειρήσεων πληροφοριών και εν μέρει μέσω διακυβερνητικής συνεργασίας. Η επιδείνωση αυτή επιταχύνθηκε μετά τα γεγονότα της 15ης Ιουλίου 2016, μετά τα οποία η τουρκική κυβέρνηση κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, εξουσιοδοτώντας την κυβέρνηση να εκδίδει νόμους με διατάγματα, χωρίς νομοθετικό ή δικαστικό έλεγχο.
Απολύοντας περισσότερους από 4.560 δικαστές και εισαγγελείς και προσλαμβάνοντας περισσότερους από 9.000 νέους δικαστές εντός της διετούς κατάστασης έκτακτης ανάγκης, η τουρκική κυβέρνηση απέκτησε πλήρη έλεγχο του δικαστικού σώματος. Παρόλο που η κατάσταση έκτακτης ανάγκης έληξε στις 18 Ιουλίου 2018, όλα τα μέτρα που θεσπίστηκαν στο πλαίσιο της κατάστασης έκτακτης ανάγκης ενσωματώθηκαν στη μόνιμη νομοθεσία.
Γενική Συνέλευση της INTERPOL - Ποιοι συμμετέχουν και ποιες αποφάσεις λαμβάνουν - Πότε ξανάγινε στην Τουρκία
Η Τουρκία έχει φιλοξενήσει τη Γενική Συνέλευση της Ιντερπόλ δύο φορές στο παρελθόν, το 1955 (Κωνσταντινούπολη) και το 1996 (Αττάλεια). Σημειώνεται ότι το 1955 ήταν η χρονιά που πραγματοποιήθηκε το τουρκικό πογκρόμ με τη βίαιη απομάκρυνση Ελλήνων από την Κωνσταντινούπολη.
Η Γενική Συνέλευση είναι το ανώτατο διοικητικό όργανο της INTERPOL και αποτελείται από εκπροσώπους όλων των κρατών - μελών. Κάθε χώρα μέλος μπορεί να εκπροσωπείται από έναν ή περισσότερους αντιπροσώπους, οι οποίοι είναι συνήθως αρχηγοί αστυνομίας και ανώτεροι υπάλληλοι υπουργείων.
Έργο της είναι να διασφαλίζει ότι οι δραστηριότητες της INTERPOL ανταποκρίνονται στις ανάγκες των κρατών - μελών. Για τον σκοπό αυτό, καθορίζει τις αρχές και τα μέτρα με τα οποία ο οργανισμός μπορεί να επιτύχει τους στόχους του και εξετάζει και εγκρίνει το πρόγραμμα δραστηριοτήτων και την οικονομική πολιτική για το επόμενο έτος. Επιπλέον, η Γενική Συνέλευση εκλέγει τα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής, του διοικητικού οργάνου που παρέχει καθοδήγηση και ηγεσία μεταξύ των συνόδων της Συνέλευσης.
Ως εκ τούτου, η 89η Γενική Συνέλευση της Ιντερπόλ αποτελεί μια ευκαιρία- δηλώνουν οι υποστηρικτές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων- να επαναδιατυπωθεί στην Κωνσταντινούπολη η σημασία της διασφάλισης, από τα αρμόδια όργανα της Ιντερπόλ, της τακτικής επανεξέτασης των κόκκινων ειδοποιήσεων, καθώς και της ιδιαίτερα προσεκτικής εξέτασης των επανειλημμένων αιτημάτων για κόκκινη ειδοποίηση που προέρχονται από το ίδιο Εθνικό Κεντρικό Γραφείο (ΕΚΒ) και έχουν ως στόχο το ίδιο πρόσωπο. Επιπλέον, είναι επιτακτική ανάγκη να συνεχιστεί η διασφάλιση της πλήρους ανεξαρτησίας της CCF (Επιτροπή για τον έλεγχο των αρχείων της INTERPOL) από την Interpol.
15°
