«Αδελφοί της Ιταλίας» και Ισπανοί Vox: una faccia, una razza

Τις τελευταίες ημέρες, επιβεβαιώθηκε κάτι που όλοι ξέραμε: οι σχέσεις μεταξύ του εθνικιστικού κόμματος Αδελφοί της Ιταλίας και του νεοφασιστικού και νεοναζιστικού περιθωρίου. Αλλά οι Αδελφοί δεν είναι μόνοι: η επικεφαλής τους, Giorgia Meloni, πήγε προχθές στη Μαδρίτη για να συμμετάσχει στην εθνική γιορτή του συγγενικού κόμματος Vox του οποίου ηγείται ο Santiago Abascal. Αμφότερα τα κόμματα είναι μέλη της ευρωπαϊκής ομάδας Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών που, με ένα φαινομενικά μετριοπαθές όνομα, συγκεντρώνει ακροδεξιούς σχηματισμούς, όπως το πολωνικό κόμμα του Δικαίου, το οποίο μιμείται το αυταρχικό μοντέλο που καθιέρωσε ο Βίκτορ Όρμπαν στην Ουγγαρία. To κόμμα του Ματέο Σαλβίνι και το κόμμα της Λεπέν δεν ανήκουν στην ίδια ομάδα, αλλά σε μια άλλη με τον τίτλο «Ταυτότητα και Δημοκρατία». 

Οι Fratelli d’Italia και το Vox αυτοχαρακτηρίζονται συντηρητική δημοκρατική δεξιά, αλλά η αριστερά θεωρεί το Vox «φρανκιστές» και τους Αδελφούς «φασίστες»: ωστόσο, αυτοί οι δύο σχηματισμοί διαφέρουν από τον φασισμό του Μεσοπολέμου όπως και από τον νεοφασισμό του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα. Η Meloni, ο Abascal και η Λεπέν δεν διαθέτουν παραστρατιωτικές πολιτοφυλακές όπως ο ιστορικός φασισμός, ούτε σκοπεύουν να δημιουργήσουν μονοκομματικό δικτατορικό καθεστώς· στόχος τους είναι να περιορίσουν τα δικαιώματα των φιλελεύθερων δημοκρατιών μετατρέποντάς τα στο ουγγρικό μοντέλο, δηλαδή σε αυταρχικές δημοκρατίες. Μιλούν συχνά για την ελευθερία, αλλά αφαιρούν από τη λέξη τη σημασία της χειραφέτησης· χρησιμοποιούν τη γλώσσα των «απλών ανθρώπων» οι οποίοι δεν πολυενδιαφέρονται για «δικαιώματα». Οι Fratelli d’Italia και το Vox δεν αναφέρονται πια στον βιολογικό ρατσισμό: δεν λένε ανοιχτά ότι μερικές φυλές είναι κατώτερες από άλλες, πλην όμως εκφράζουν τον φόβο της δημογραφικής αντικατάστασης και μάλιστα όχι με τον φυσικό τρόπο του ταχύτερου ρυθμού αναπαραγωγής αλλά μέσω μια συνωμοσίας. Τα κόμματα αυτά είναι πεπεισμένα ότι η αθρόα εισβολή των μεταναστών στην Ευρώπη συντονίζεται από υποτιθέμενες παγκόσμιες ελίτ που έχουν στόχο την αντικατάσταση του ευρωπαϊκού πληθυσμού με αφρο-ασιατικό. Η Meloni, ο Abascal και η παρέα τους δεν κυκλοφορούν με ξυρισμένο κεφάλι και χέρια γεμάτα τατουάζ με σβάστικες ή φασιστικά σύμβολα, ούτε κάνουν τον ρωμαϊκό χαιρετισμό σε λίγο-πολύ αυτοσχεδιαστικές εκδηλώσεις: είναι ευπρεπείς και ευπαρουσίαστοι.

Τούτου λεχθέντος, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι όλοι αυτοί οι σχηματισμοί κλείνουν το μάτι στον νεοφασιστικό κόσμο, επανακτούν κάποιο μέρος της ρητορικής του και των πολιτικών του προτάσεων, ενώ, όπως έδειξαν οι πρόσφατες ιταλικές έρευνες, διατηρούν στενούς δεσμούς με αυτούς τους κύκλους. Ο επικεφαλής του Vox στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Jorge Buxadé, είναι ένα είδος ιβηρικού Carlo Fidanza των Fratelli d’Italia: o Buxadé ήταν υποψήφιος στη δεκαετία του 1990, σε δύο περιστάσεις μάλιστα, με τη Falange Española, μια ομάδα που διατηρεί το όνομα του κόμματος που υπήρχε κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Φράνκο. Δεν θέλει φιλοσοφία: το Vox νοσταλγεί τη δικτατορία του Φράνκο· ο δε Javier Ortega Smith, ο γενικός του γραμματέας, έγραφε στα τέλη της δεκαετίας του 1980 άρθρα σε φαλαγγιστική εφημερίδα.

Πράγματι, μπορεί να πει κανείς ότι τότε όλοι αυτοί άνθρωποι ήταν θερμοκέφαλοι νεαροί κι ότι από τότε ωρίμασαν. Αλλά το 2018, ο Ortega Smith εθεάθη σε δείπνο με μέλη του Ιδρύματος Φρανθίσκο Φράνκο. Και σήμερα, στο Vox έχουν εγγραφεί άτομα που ανήκαν στην ομάδα «Αριανή Αδελφότητα»: κάθε φορά που τα ΜΜΕ αποκαλύπτουν αυτές τις υποχθόνιες σχέσεις, τα ακροδεξιά κόμματα δηλώνουν ότι έχουν αποστασιοποιηθεί από το παρελθόν ―πράγματι, αυτό έκανε  η Λέγκα του Σαλβίνι με σκοπό να επιζήσει στο ιταλικό πολιτικό mainstream και να μην μπλέξει με τις νομικές περιπέτειες του κόμματος Forza Nuova το οποίο  κατηγορείται σήμερα για τρομοκρατία.

Στο Vox και στους Fratelli υπάρχει μια υπερσυντηρητική νεοφιλελεύθερη πτέρυγα που σχετίζεται με τον Καθολικό φονταμενταλισμό και απορρίπτει δικαιώματα όπως η άμβλωση και ο γάμος των ομοφυλοφίλων, αλλά υπάρχει και μια εξίσου υπερσυντηρητική πτέρυγα που περιλαμβάνει λαϊκιστικά, σοσιαλεθνικιστικά στοιχεία. Έτσι κι αλλιώς, αυτοί οι σχηματισμοί δεν μπορούν να κόψουν τον ομφάλιο λώρο από τον ολοκληρωτισμό.

Αυτές τις μέρες, στη Νάπολη ερευνώνται 26 άτομα για συμμετοχή σε νεοφασιστικές και νεοναζιστικές ομάδες. Οι έρευνες έχουν επεκταθεί στην Καζέρτα, στο Αβελίνο, στη Σιένα, στη Ρώμη, στο Τορίνο, στη Ραγκούσα, στο Λέτσε και στη Φεράρα με σκοπό την εξάρθρωση των ακροδεξιών οργανώσεων. Δεν είναι εύκολο: οι Αδελφοί της Ιταλίας έχουν 37 βουλευτές, 21 γερουσιαστές και 8 ευρωβουλευτές, ενώ τους στηρίζει υπόρρητα η Λέγκα του Σαλβίνι η οποία αποτελεί το δεύτερο σε ισχύ ιταλικό κόμμα. Εξάλλου, πολλοί από το κόμμα του Μπερλουσκόνι Forza Italia δείχνουν συμπάθεια τους Αδελφούς.

Ομοίως, στην Ισπανία, το Vox, με 52 έδρες στο Κογκρέσο και 4 ευρωβουλευτές, έχει την ανοχή της δεξιάς του Λαϊκού Κόμματος και ένα ευρωπαϊκό δίκτυο στο οποίο ανήκουν οι Φλαμανδοί, Πολωνοί, Κροάτες κτλ εθνικιστές, καθώς και ο εκπρόσωπος της Ελληνικής Λύσης.