Λίβανος: Στη Βηρυτό φυσάει πάλι άνεμος πολέμου

Από το 1967 ο Λίβανος έζησε πολλές περιπέτειες και η κατάσταση δεν φαίνεται να εξομαλύνεται οριστικά. Στον αραβοϊσραηλινό πόλεμο του 1967 έγινε στόχος ισραηλινών επιθέσεων, επειδή ήταν τόπος συγκέντρωσης Παλαιστινίων, ενώ την άνοιξη του 1975 ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος μεταξύ φαλαγγιτών (δεξιών χριστιανών) και αριστερών μουσουλμάνων Παλαιστινίων που διήρκεσε μέχρι το φθινόπωρο του 1976, οπότε υπογράφτηκε μια εύθραυστη ανακωχή στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας. Στο μεταξύ, ο πόλεμος είχε κοστίσει 6.000 νεκρούς, χιλιάδες τραυματίες και καταστροφή πολλών πόλεων. Έξι χρόνια αργότερα εισέβαλαν στη χώρα Ισραηλινοί καταλαμβάνοντας το νότιο τμήμα της χώρας με σκοπό την εξόντωση των Παλαιστινίων: στην πραγματικότητα, οι ισραηλινές δυνάμεις παρέμειναν στο λιβανικό έδαφος μέχρι το 2000 μαζί με τις συριακές δυνάμεις οι οποίες αποχώρησαν το 2005. Τα πράγματα δεν ησύχασαν ποτέ: το 2006 η ισλαμιστική οργάνωση Χεζμπολάχ, που έχει μεγάλη δύναμη στον Λίβανο, απήγαγε δύο Ισραηλινούς στρατιώτες, προκαλώντας αναζωπύρωση των εχθροπραξιών.

Αυτές τις μέρες στη Βηρυτό φυσάει πάλι άνεμος πολέμου με ελεύθερους σκοπευτές να ανταλλάσσουν πυρά από τις στέγες της συνοικίας Ταγιουνέ. Απολογισμός, επτά νεκροί. Οι σιιτικές οργανώσεις Χεζμπολάχ και Αμάλ είναι πολύ κινητικές εξαιτίας της, κατά τη γνώμη τους, μεροληπτικής διαχείρισης της έρευνας για τη μεγάλη έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού που έγινε πέρυσι: η καταστροφή είχε ως αποτέλεσμα 214 νεκρούς και 6.500 τραυματίες, χώρια τις τρομερές υλικές ζημιές. Ο δικαστής Ταρέκ Μπιτάρ, που έχει αναλάβει την υπόθεση μετά την απομάκρυνση του προκατόχου του, είχε τη μάλλον ριψοκίνδυνη ιδέα να εκδώσει ένταλμα σύλληψης για τον πρώην υπουργό Οικονομικών Αλί Χασάν Χαλίλ, μέλος του κόμματος Αμάλ και σύμμαχο της Χεζμπολάχ: δηλαδή φαίνεται να θεωρεί ότι η έκρηξη οφειλόταν στην Ισλαμιστική οργάνωση. Η αντίδραση των σιιτών ήταν να κατεβούν στους δρόμους της σιιτικής συνοικίας Τσίγια, η οποία ωστόσο συνορεύει με τη χριστιανική Ανν ελ-Ρεμανέχ απ’ όπου σκοπευτές, μέλη των λιβανικών δυνάμεων, άνοιξαν πυρ στους σιίτες σκοτώνοντας πέντε άτομα. (Αργότερα, αναφέρθηκαν άλλοι δύο νεκροί). Όπως είναι γνωστό, ο λιβανικός στρατός διαθέτει παραστρατιωτικές ομάδες οι οποίες έχουν διατηρήσει τον οπλισμό τους από την εποχή του εμφυλίου και έχουν εξελιχθεί σε πολιτική οργάνωση με επικεφαλής τον Σαμίρ Τζάτζα, θανάσιμο εχθρό της Χεζμπολάχ. Το 2014, ο Τζάτζα είχε κατέβει υποψήφιος για την προεδρία με τον εθνικιστικό αντι-συριακό συνασπισμό κομμάτων «14 Μαρτίου». (Υπενθυμίζεται ότι ο συριακός στρατός είχε εισβάλει στον Λίβανο και ότι γενικά η Συρία επηρέαζε τη λιβανική πολιτική).

Σύμφωνα με το σύνταγμα, στον Λίβανο ο πρόεδρος της δημοκρατίας πρέπει να είναι χριστιανός, ο πρωθυπουργός σουνίτης και ο επικεφαλής της Βουλής σιίτης. Αλλά, στην πραγματικότητα, η εξουσία μοιράζεται ανάμεσα σε έξι πρόσωπα από διαφορετικές και εχθρικές μεταξύ τους εθνοθρησκευτικές κοινότητες: στον Χασάν Νασραλάχ (σιίτης, Χεζμπολάχ), στον Ναμπίχ Μπέρι (σιίτης, Αμάλ), στον Σαάντ Χαρίρι (σουνίτης του κόμματος «Ρεύμα του Μέλλοντος»), στον Μισέλ Αούν (χριστιανό του κόμματος «Ελεύθερο Πατριωτικό Ρεύμα»), στον Σαμίρ Τζάτζα (χριστιανό των «Λιβανικών Δυνάμεων») και τον Γουαλίντ Τζουμπλάτ (Δρούζο του Σοσιαλιστικού Προοδευτικού Κόμματος). Με λίγα λόγια, το κάθε κόμμα ενδιαφέρεται για την επικράτηση της κοινότητάς του και για τίποτ’ άλλο.

Η χώρα βρίσκεται σε κατάσταση πτώχευσης. Η περυσινή έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού έχει οξύνει τα πάθη: η Χεζμπολάχ φαίνεται να θέλει να συγκαλύψει τους υπευθύνους, ενώ, από την άλλη πλευρά, ο Σαμίρ Τζάτζα κατηγορείται ότι υποδαυλίζει τη βία των χριστιανών εναντίον των μουσουλμάνων. Ο ίδιος απάντησε μέσω Twitter ότι η βία στον Λίβανο οφείλεται στην παράνομη οπλοφορία: η Χεζμπολάχ έχει διατηρήσει βαρύ οπλισμό από την εποχή του εμφυλίου πολέμου, στο όνομα του αγώνα εναντίον του Ισραήλ. Πρόκειται για κράτος εν κράτει που διαθέτει οπλοστάσιο 100.000 ρουκετών, 50.000 μαχητές και 30.000 εφέδρους, ενώ, στο κοινοβούλιο εκπροσωπείται από 13 βουλευτές. Εκτός από τον παράλληλο στρατό, η Χεζμπολάχ έχει συμμαχήσει με το σιιτικό κόμμα Αμάλ αλλά, περιέργως, και με το χριστιανικό Ελεύθερο Πατριωτικό Ρεύμα που ίδρυσε ο σημερινός πρόεδρος Μισέλ Αούν.

Όπως φάνηκε από το κλίμα της περασμένης Παρασκευής, κατά τη διάρκεια της κηδείας των μελών της Χεζμπολάχ σε νότιο προάστιο της Βηρυτού, οι σιίτες θεωρούν πως οι χριστιανοί των λιβανικών δυνάμεων ωθούν τον Λίβανο σε καινούργιο εμφύλιο πόλεμο.