Εκλογές στη Γερμανία: Όλαφ Σολτς, Άρμιν Λάσετ και Αναλένα Μπέρμποκ διεκδικούν την καγκελαρία - Ποια είναι η ευρωπαϊκή διάσταση των εκλογών
Eνώ έχουν αρχίσει να φαίνονται οι επιπτώσεις του Brexit με τη Βρετανία να προσεγγίζει περισσότερο τις ΗΠΑ παρά την ευρωπαϊκή ήπειρο, τα ευρωπαϊκά θέματα απουσιάζουν από την προεκλογική εκστρατεία στη Γερμανία: στις τρεις τηλεμαχίες οι τρεις βασικοί υποψήφιοι –ο Όλαφ Σολτς (SPD: Σοσιαλδημοκράτες), ο Άρμιν Λάσετ(CDU: Χριστιανοδημοκράτες) και η Αναλένα Μπέρμποκ (Πράσινοι)– δεν φάνηκαν να ενδιαφέρονται για τις ευρωπαϊκές υποθέσεις. Κι αυτό παρότι η Γερμανία φέρεται ως ηγέτιδα της ΕΕ η οποία επέδειξε σκανδαλώδη έλλειψη συντονισμού και αλληλεγγύης στη διάρκεια της πανδημίας. Πού οφείλεται αυτή η σιωπή;
Πιθανότατα στο ότι, για τη Γερμανία, η Ευρώπη είναι ένα πεδίο συναίνεσης, όχι διχασμού: οι υποψήφιοι δεν μπορούν να αξιοποιήσουν τα ευρωπαϊκά θέματα για να διαχωρίσουν τη θέση τους από τους πολιτικούς τους αντιπάλους. Τα μεγάλα κόμματα στη Γερμανία είναι φιλοευρωπαϊκά και δεν έχουν στο πρόγραμμά τους δραματικές αλλαγές σχετικά με την Ευρώπη· φαίνεται μάλιστα πως όποιος κι αν είναι ο κυβερνητικός συνασπισμός μετά την 26 Σεπτεμβρίου θα βρίσκεται πολύ κοντά στη γαλλική κυβέρνηση Μακρόν με την οποία και τα τρία γερμανικά κόμματα έχουν άριστες σχέσεις.
Οι επιμέρους διαφορές αυτών των τριών γερμανικών κομμάτων στα ευρωπαϊκά θέματα ίσως είναι ο ρυθμός και η ποσότητα της χρηματοδότησης για τη λεγόμενη «ευρωπαϊκή επανεκκίνηση» και προπάντων για το σχέδιο του μηδενισμού εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα το 2050. Όλοι συμφωνούν για το τελευταίο χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ξέρουν πώς θα το επιτύχουν.
Ένα μήλο της έριδος στο ευρωπαϊκό πλαίσιο είναι η πυρηνική ενέργεια: οι Γερμανοί αντιτίθενται στην επιθυμία των Γάλλων να εντάξουν την πυρηνική ενέργεια στο ευρωπαϊκό Green Deal και να την πρωθήσουν ως φτηνή λύση. Υπενθυμίζεται ότι η Γαλλία είναι η πρώτη χώρα παραγωγής ηλεκτρισμού από πυρηνική ενέργεια, ενώ οι Γερμανοί Πράσινοι την απορρίπτουν ως περιβαλλοντικά επικίνδυνη. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν περιοχές στη Γερμανία, όπως η Ρηνανία-Βόρεια Βεστφαλία, που υποφέρουν περιβαλλοντικά από τα ορυχεία του άνθρακα και λιγνίτη, χωρίς οι Πράσινοι να μπορούν να προτείνουν καθαρή οικολογική λύση.
Αυτό που διαφέρει μεταξύ των Γερμανών υποψηφίων είναι το λεξιλόγιο: ο Olaf Scholz κάνει λόγο για «ενίσχυση της κοινωνικής Ευρώπης», αλλά σε ό,τι αφορά τη Γερμανία είναι δύσκολο να τη φανταστεί κανείς πιο «κοινωνική» – η σοσιαλδημοκρατία δεν είναι αποτέλεσμα της πολιτικής των Σοσιαλδημοκρατών, είναι ένα παγιωμένο καθεστώς, ένας τρόπος διοίκησης και κατανομής του πλούτου. Ο Olaf Scholz συζητεί πάντως την αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 25% προτείνοντας σε όλους τους Ευρωπαίους να κάνουν το ίδιο, πράγμα που δεν αρέσει στους Σκανδιναβούς. Στο άκουσμα αυτής της πρότασης οι σκανδιναβικές χώρες άφησαν να εννοηθεί ότι το επίπεδο του εγγυημένου εισοδήματος στην κάθε ευρωπαϊκό κράτος δεν αποτελεί αρμοδιότητα της ΕΕ. Όσο για τους Πράσινους, εμφανίζονται πιο φεντεραλιστές από ποτέ: πιθανώς η πρόσφατη αμερικανική εμπειρία (Τραμπ, υπόθεση γαλλικών υποβρυχίων) έπεισε ακόμα περισσότερο τους ευρωπαϊστές να ενωθούν σε συνομοσπονδία μη έχοντας να περιμένουν τίποτα καλό από τις ΗΠΑ. Μένει βεβαίως να συζητηθεί κάποτε το μείζον θέμα που έθεσε ο Μακρόν για τον ευρωπαϊκό στρατό ο οποίος θα αχρήστευε οριστικά το ΝΑΤΟ. Οι Γερμανοί Πράσινοι έχουν συγκεκριμένο πρόγραμμα ευρωπαϊκής ομοσπονδοποίησης και θεωρούνται αυτή τη στιγμή, μαζί με τον Εμανουέλ Μακρόν, οι στυλοβάτες της Ένωσης.
Οι τελευταίες μέρες της προεκλογικής περιόδου στη Γερμανία εκτυλίσσονται πολιτισμένα: τα κόμματα αποκλίνουν σε χρηματική γενναιοδωρία και παροχές, με τους Χριστιανοδημοκράτες και το μικρό κόμμα των Φιλελευθέρων (FDP) να ταυτίζονται περισσότερο με τα κράτη της λιτότητας (Ολλανδία, Αυστρία) ενώ οι άλλοι πλησιάζουν περισσότερο τους Γάλλους και τους Μεσογειακούς. Οι Φιλελεύθεροι πιέζουν τους Χριστιανοδημοκράτες να μην ανεχθούν τις αυταρχικότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις οι οποίες καταπατούν δικαιώματα ΛΟΑΤ, ενώ ταυτοχρόνως ζητούν να ενισχυθεί ο ελεύθερος οικονομικός ανταγωνισμός.
Στις δημοσκοπήσεις πρώτο κόμμα έρχονται οι Πράσινοι αλλά οι διάφορες συσπειρώσεις θα αναδείξουν πιθανότατα καγκελάριο τον Olaf Scholz, πλην όμως το 30% των ψηφοφόρων δήλωνε μέχρι τις 6 Σεπτεμβρίου «αναποφάσιστο». Από την εκτεταμένη δημοσκόπηση της 6ης Σεπτεμβρίου, το χάσμα μεταξύ Χριστιανοδημοκρατών και Σοσιαλδημοκρατών έχει μειωθεί τόσο ώστε η έκβαση των εκλογών να είναι απρόβλεπτη. Αναφορικά με την Ευρώπη πάντως, για πρώτη φορά το Χριστιανοδημοκρατικό κόμμα είναι υπέρ της δημιουργίας ενός ευρωπαϊκού FBI που να καταπολεμά την τρομοκρατία, το ηλεκτρονικό έγκλημα και τις διασυνοριακές μαφίες, αλλά δεν έχει πεισθεί ακόμα για τη δημιουργία ευρωπαϊκού στρατού· φαίνεται προς το παρόν προσκολλημένος στο ΝΑΤΟ, παρότι οι φυγόκεντρες τάσεις από την Ατλαντική Συμμαχία είναι πια ολοφάνερες.
4°
