Abimael Guzman: Ένας ιδεολόγος φονιάς

O Abimael Guzman, που πέθανε την περασμένη εβδομάδα 86 ετών στις φυλακές μάξιμουμ ασφάλειας στη Λίμα εκτίοντας ποινή ισόβιας κάθειρξης, ήταν ένας καθαρός ιδεολόγος. Ιδρυτής της αντάρτικης ομάδας «Sendero Luminoso» (Φωτεινό Μονοπάτι), ο «σύντροφος Gonzalo», oπως τον αποκαλούσαν οι συναγωνιστές του, βύθισε το Περού στο αίμα κατά την περίοδο 1980-2000. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, η οργάνωση φέρεται να δολοφόνησε 60 χιλ. άτομα, για τα 30 χιλ. εκ των οποίων φέρει την προσωπική ευθύνη. 

To εξώγαμο τέκνο ενός φεουδάρχη και μιας πλανόδιας πωλήτριας είχε την τύχη να τον δεχθεί ο πατέρας του στην hacienda όπου επίσης ζούσαν άλλα 10 εξώγαμα τέκνα, αποτέλεσμα των σχέσεων που είχε συνάψει κατά καιρούς με διάφορες απόκληρες γυναίκες, όπως άλλωστε έκαναν οι περισσότεροι τσιφλικάδες.

Τα πρώτα γράμματα τα έμαθε σε ένα θρησκευτικό σχολείο και μετά σπούδασε στο τοπικό πανεπιστήμιο Δίκαιο και Φιλοσοφία. Ήταν εσωστρεφής και λιγομίλητος και πάντοτε έπαιρνε τους καλύτερους βαθμούς: «Ήταν ένα παιδί που το ονειρεύεται κάθε μητέρα και κάθε πατέρας» - αυτό ήταν το πιο συνηθισμένο σχόλιο με το οποίο περιέγραφαν τον νεαρό Guzman οι συμμαθητές και δάσκαλοί του. Επίσης όλους εντυπωσίαζε η αγάπη του για τη θεωρητική σκέψη. Μετά άρχισε να διδάσκει ο ίδιος στο πανεπιστήμιο όπου ασπάσθηκε τον μαοϊσμό και έφτιαξε έναν κύκλο μαθητών οπαδών του που, όταν τέλειωναν τις σπουδές τους, τους έστελνε σε διάφορα χωριά για να εμποτίσουν τους αγρότες με τις ιδέες τους.

Ο ίδιος ήταν ένας απόλυτος ιδεολόγος που πίστευε ακράδαντα ότι η πολιτικο-ιδεολογική πάλη προηγείται της ένοπλης. Αργότερα, ως αρχηγός της αντάρτικης ομάδας, δεν έφερε  ποτέ του όπλο και θεωρούσε την συζήτηση για την απόκτηση μοντέρνων όπλων «ρεβιζιονισμό». Την αντιπάθεια για τα όπλα την είχε μεταφέρει και στους άλλους μαχητές που προτιμούσαν να σκοτώνουν τους αντιπάλους τους με τα χέρια, με τα δόντια, με πέτρες, με σουγιάδες και φυσικά με ματσέτες – δηλαδή, όπως θα λέγαμε σήμερα, με «οικολογικά βιώσιμες μεθόδους». Εξαίρεση αποτελούσαν ο δυναμίτης και άλλες εκρηκτικές ύλες στις οποίες είχε ιδιαίτερη αδυναμία και τις οποίες χρησιμοποιούσε η ομάδα για να παγιδεύει αυτοκίνητα στην Λίμα και σε άλλες μεγαλουπόλεις του Περού, προκαλώντας χιλιάδες θύματα. «Ο ταπεινός δυναμίτης», έλεγε, «είναι ένα ταξικό όπλο».

Όμως όσοι έφερναν αντίσταση στις περιοχές που έλεγχε ο Guzman (χωρικοί, τοπικοί ηγέτες κ.λπ.) είχαν τις ημέρες τους μετρημένες. Τον Μάρτιο του 1983 το Φωτεινό Μονοπάτι δολοφόνησε 69 χωρικούς -εκ των οποίων 19 ήταν παιδιά- του χωριού Lucanamarca το οποίο είχε εξεγερθεί εναντίον τους. Οι φόνοι έγιναν με ματσέτες και πέτρες. Πολλοί από τους χωρικούς άργησαν να πεθάνουν. Πολλά πτώματα έφεραν και 50 μαχαιριές. Ο Guzman ανέλαβε την προσωπική ευθύνη της σφαγής τονίζοντας ότι η αλλαγή της ροής της ιστορίας απαιτεί ένα «φόρο αίματος».

Πάντως η βιαιότητα των φόνων ήταν και μέρος της στρατηγικής της τρομοκρατικής ομάδας. Προσπαθούσαν να κάνουν τις αρχές ασφαλείας να αντιδρούν με ακόμη μεγαλύτερη βιαιότητα εναντίον όσων πίστευαν ότι συνεργάζονταν με τους αντάρτες - συνήθως ανυποψίαστους αγρότες. Και συνήθως πετύχαιναν τον στόxo τους. Υπολογίζεται ότι κατά την εικοσαετία 1980-2000 τα σώματα ασφαλείας δολοφόνησαν περίπου 20 χιλ. «κομμουνιστές» χωρικούς για αντίποινα.

Στις 12 Σεπτεμβρίου 1992 ο Guzman συνελήφθη σε ένα σπίτι σε ένα προάστιο της Λίμα. Με την σύλληψή του ένας ακόμα ιδεολογικός κύκλος αίματος είχε ολοκληρωθεί στο Περού και στην Λατινική Αμερική. Άφησε πίσω του νεκρούς χωρικούς, συνδικαλιστές, τοπικούς ηγέτες, αστυνομικούς, δασκάλους.