Τι είναι η Σαρία και πώς την ερμηνεύουν οι Ταλιμπάν

Οι πρόσφατες εξελίξεις στο Αφγανιστάν έχουν σοκάρει και έχουν προκαλέσει μεγάλη ανησυχία στην παγκόσμια κοινότητα. Οι Αφγανοί προσπαθούν να βρουν τρόπο διαφύγης από τη χώρα, καθώς υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα για το πως θα είναι ο τρόπος ζωής υπό το καθεστώς των Ταλιμπάν. Στο επίκεντρο της ανησυχίας βρίσκονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και ιδιαίτερα αυτά των γυναικών.

Σε ερώτηση για το αν θα διατηρηθούν τα δικαιώματα των γυναικών, εκπρόσωπος των Ταλιμπάν, ο Zabihullah Mujahid είπε ότι δεν θα κάνουν διακρίσεις εις βάρος των γυναικών και θα τους δώσουν τα δικαιώματά τους «εντός των ορίων της Σαρία».

Φαινομενικά, οι δηλώσεις αυτές και τα μετριοπαθή μηνύματα από τους Ταλιμπάν επιδιώκουν να καθησυχάσουν τη διεθνή κοινότητα για τον τρόπο που επιθυμούν να διακυβερνήσουν το Αφγανιστάν. Αλλά, οι Αφγανοί είναι δύσπιστοι, λόγω του ιστορικό των Ταλιμπάν στη δεκαετία του 1990, την εξτρεμιστική ερμηνεία τους για το Ισλάμ και τον σκληρό τρόπο που είναι πιθανό να εφαρμόσουν τη Σαρία.

Τι είναι η Σαρία;

Ουσιαστικά η Σαρία σημαίνει στα αραβικά «ο καθαρός δρόμος προς την πηγή του ύδατος». Η Σαρία πρόκειται για το μοναδικό νομικό σύστημα βασισμένο στις πηγές του Ισλάμ. Είναι εμπνευσμένος από το Κοράνι, χρησιμοποιείται ως αναφορά στο ισλαμικό δίκαιο και τον ισλαμικό τρόπο ζωής. 

Ο Ισλαμικός Νόμος της Σαρία, αφορά έναν τρόπο ζωής που επιβάλλεται να τηρούν όλοι οι Μουσουλμάνοι. Συμπεριλαμβάνονται οι προσευχές, η νηστεία, οι δωρεές προς τους φτωχούς. Μέσω της Σαρία, υποτίθεται πως επιδιώκεται να δοθεί η δυνατότητα στους μουσουλμάνους να μαθουν να συμπεριφέρονται σε κάθε πτυχή της ζωής τους συμμορφωμένοι με τις επιθυμίες του Θεού.

Τον 14ο αιώνα, ο μουσουλμάνος νομικός Abu Ishaq al-Shatibi προσδιόρισε τον υψηλότερο στόχο του δικαίου ως: «να προωθήσει το καλό και να ωφελήσει τους ανθρώπους και να τους προστατεύσει από το διαβολικό, από το κακό και από τον επακόλουθο πόνο»

Οι μουσουλμάνοι νομικοί εισήγαγαν πέντε βασικά ανθρώπινα δικαιώματα που πρέπει να εγγυάται το ισλαμικό δίκαιο - το δικαίωμα στη ζωή, την ιδιοκτησία, την ελευθερία της θρησκείας, την ελευθερία του νου (συμπεριλαμβανομένου του λόγου) και τη δημιουργία οικογένειας.

Η Σαρία έγινε το πιο εξελιγμένο και αναπτυγμένο νομικό σύστημα στον κόσμο από τον 8ο έως τον 17ο αιώνα. Λειτούργησε ως ο κοινός νομικός κώδικας σε όλες τις μουσουλμανικές χώρες και πληθυσμούς που χαρακτηρίζονταν από φυλετική, πολιτιστική, θρησκευτική και γεωγραφική ποικιλομορφία.

Η σκληρή εφαρμογή της Σαρία από τους Ταλιμπάν

Είναι παράξενο λοιπόν, ενω η Σαρία φαινομενικά προβλέπει τη διαφύλαξη θεμελιωδών δικαιωμάτων, ο Ισλαμικός Νόμος έχει μεσαιωνικά χαρακτηριστικά όταν εφαρμόζεται στη σημερινή εποχή. 

Οι Ταλιμπάν πιστεύουν πως η κοινωνία, που έχει εξελιχθεί και δυτικοποιηθεί, οφείλει να αλλάξει για να συμβαδίσει με τη Σαρία. Αυτό σημαίνει να απομακρυνθούν από το φιλελευθερισμό. 

Μάλιστα, τη δεκαετία του 1990, με τη βοήθεια της Αλ-Κάιντα, οι Ταλιμπάν χρησιμοποιούσαν πολύ σκληρές τιμωρίες σε όσους δεν συμμορφώνοταν με τον Ισλαμικό Νόμο. 

Οι Ταλιμπάν καταδικάστηκαν διεθνώς για την επιβολή μιας αυστηρής και ακραίας εκδοχής του νόμου της Σαρία κατά τη διακυβέρνησή τους από το 1996 έως το 2001, η οποία περιελάμβανε τιμωρίες όπως δημόσιους λιθοβολισμούς, μαστιγώσεις και απαγχονισμούς.

Σε ότι αφορά τις γυναίκες, ουσιαστικά, τέθηκαν σε κατ’ οίκον περιορισμό. Δεν τους επιτρεπόταν να εργαστούν, ούτε να εκπαιδεύονται. Αν ήθελαν να βγουν από το σπίτι, συνοδευόνταν πάντα από έναν άντρα και οι γυναίκες άνω των οκτώ ετών έπρεπε να φορούν μπούρκα. 

Η εικόνα της γυναίκας επίσης απαγορευόνταν. Δεν επιτρεπόταν η φωτογράφιση και η προβολή γυναικών σε εφημερίδες, βιβλία και καταστήματα. Η παρουσία γυναικών σε δημόσιες εκδηλώσεις, συγκεντρώσεις και έθιμα απαγορευόταν. Οποιος παραβίαζε τους κανόνες μπορούσε να υποστεί ταπείνωση, δημόσιο ξυλοδαρμό από τη θρησκευτική αστυνομία των Ταλιμπάν ή να εκτελεστεί.

Υπό τη νέα κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν, οι Αφγανοί φοβούνται πως θα επαναληφθεί η σκληρή ερμηνεία και εφαρμογή της Σαρία. 

Οι Ταλιμπάν σήμερα ισχυρίζονται ότι θα είναι πιο ανεκτικοί σε ότι αφορά τα δικαιώματα των γυναίκων. Μπορεί να μην επιβληθεί η μπούρκα που φαινόταν μόνο τα μάτια, γυναίκες (αλλά και άνδρες) θα πρέπει να καλύπτουν το υπόλοιπο σώμα τους, όπως στο Ιράν.

Σε ότι αφορά την εκπαίδευση, τα κορίτσια θα μπορούν να πηγαίνουν σε σχολεία μόνο για κορίτσια, με γυναίκες δασκάλες και διευθύντριες. Οι γυναίκες θα μπορούσαν να εργαστούν σε μια πολύ περιορισμένη λίστα επαγγελμάτων, με ελάχιστη ή καθόλου ανάμειξη των δύο φύλων. Τα δικαιώματα των γυναικών δηλαδή, θα χειροτερέψουν σε σχέση με τις δυο τελευταίες δεκαετίες. 

Η Γιουσαφζάι, η οποία πυροβολήθηκε στο κεφάλι από τους Ταλιμπάν στο Πακιστάν το 2015, έγραψε σε ένα blog για τους New York Times: «Όπως πολλές γυναίκες, φοβάμαι για τις Αφγανές αδελφές μου». Δεδομένης της ιστορίας των Ταλιμπάν με τη «βίαιη καταστολή» των δικαιωμάτων των γυναικών, είπε ότι οι φόβοι των Αφγανών είναι «πραγματικοί».

Η Σόφι Γουόκερ, ιδρύτρια του Κόμματος Ισότητας των Γυναικών στη Μεγάλη Βρετανία, δήλωσε: «Είναι σαφές ότι τα δικαιώματα των γυναικών εξαλείφονται. Οι γυναίκες έχουν εξαφανιστεί από τη δημόσια ζωή και αυτό είναι πραγματικά πολύ ανησυχητικό».

Με πληροφορίες από skynews, BBC, the conversation