Γιατί οι εργαζόμενοι δεν θέλουν να επιστρέψουν στο γραφείο;

Η σχετική συζήτηση έχει ξεκινήσει εδώ και κάποιους μήνες τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και στην Ελλάδα σε όλες τις εταιρείες με πρωταγωνίστριες βέβαια τις πολυεθνικές ή τις μεγάλες επιχειρήσεις με περισσότερους από 200 εργαζόμενους. Οι εργοδότες, τα Διοικητικά Συμβούλια και οι Διευθύνοντες Σύμβουλοι έχουν ξεκάθαρα θορυβηθεί και ενίοτε ενοχληθεί.

Ποια είναι η τάση; Οι εργαζόμενοι διεκδικούν διακαώς την επιλογή να συνεχίσουν να εργάζονται από το σπίτι τουλάχιστον δυο με τρεις φορές την εβδομάδα. Το ενδιαφέρον είναι ότι οι millennialsκαι η GenZ είναι εκείνοι που δεν θέλουν με τίποτα να επιστρέψουν στο γραφείο. Το ποσοστό τους φτάνει, σύμφωνα με έρευνα του Bloomberg σε 1.000 εργαζόμενους, το 49% έναντι του 39% για τους εργαζόμενους μεγαλύτερης ηλικίας.

Σε αυτό το σημείο, ξεκαθαρίζει το τοπίο για τους εργοδότες που μέχρι πρότινος θεωρούσαν ότι την τηλεργασία διεκδικούν κυρίως οι γονείς παιδιών ηλικίας 0 έως 12 ετών για να συνδυάζουν τη φροντίδα τους με τη δουλειά και άρα δεν είναι τόσο παραγωγικοί. Το επιχείρημα αυτό ενδεχομένως να είχε μια βάση τα προηγούμενα χρόνια αλλά τον τελευταίο 1,5 χρόνο οπότε οι γονείς (θέλοντας και μη) δούλεψαν ενώ τα παιδιά δεν είχαν καν σχολείο αποδεικνύει ότι όσοι έχουν κίνητρο για εργασία και δουλειά να κάνουν, θα την κάνουν. Αυτό φαίνεται άλλωστε από τα αποτελέσματα επί τω έργω και όχι από το 9-5 και το κοστούμι.

Φυσικά, δεν έχουν όλοι την ευελιξία να επιλέξουν. Υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι που φροντίζουν τους ασθενείς σε νοσοκομεία, που δουλεύουν στα σουπερμαρκετ, στα μαγαζιά λιανικής, κάνουν παραδόσεις ή εργάζονται με συγκεκριμένες ιδιότητες και ειδικότητες και έχουν ελάχιστες εναλλακτικές επιλογές από τη φυσική παρουσία.

Αλλά μεταξύ εκείνων που μπορούν, πολλοί ζυγίζουν πλέον σοβαρά τις επιλογές τους, φτάνοντας σε σημείο ακόμα και να παραιτηθούν από το να επιστρέψουν. Ο λόγος για τον οποίο οι εργαζόμενοι είναι τόσο παθιασμένοι με τη δυνατότητα για ευελιξία είναι γιατί επιτέλους ή για πρώτη φορά, έζησαν με τα παιδιά τους, με το σύντροφό ή το κατοικίδιό τους. Γιατί για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια έφαγαν σε πιάτο και όχι σε τάπερ. Γιατί, απίστευτο και όμως αληθινό, «μπήκαν ξυπόλητοι» σε ένα meeting αλλά ήταν το ίδιο χρήσιμοι σε αυτό, κι ας μην φορούσαν γραβάτα ή τακούνια. Διότι δεν χρειάστηκε να ξυπνούν τουλάχιστον δυο ώρες νωρίτερα και να οδηγούν δυο ώρες προς και από το γραφείο. Όσοι ανεβοκατεβαίναν καθημερινά την Κηφισίας, την Εθνική, τη Συγγρού ή το Ποτάμι, όσοι στοιβάζονταν στο 550 ή στο 11 τρόλεϊ ή στη γραμμή 4 του μετρό, φρικάρουν στην ιδέα ότι θα πρέπει να το ξανακάνουν αυτό πέντε μέρες την εβδομάδα. Είναι τέτοια η άρνησή τους που ενίοτε επιλέγουν να παραιτηθούν και να αναζητήσουν δουλειά σε εταιρείες που εφαρμόζουν το work-from-home.

Όλα τα παραπάνω και πολλές μικρές λεπτομέρειες στην καθημερινότητα, έκαναν μεν τον εγκλεισμό και το lockdownλίγο πιο υποφερτά, ανέδειξαν δε, έναν νέο τρόπο εργασίας ο οποίος βγήκε για πρώτη φορά απ’ το «κουτί».

Όταν λοιπόν, πριν από λίγο καιρό, λόγω των εμβολιασμών και της σχετικής ανοσίας οι εργοδότες ξεκίνησαν να ζητούν από τους εργαζόμενους να επιστρέψουν στα γραφεία, οι αντιδράσεις ήταν και παραμένουν έντονες. Οι περισσότεροι εργοδότες αναφέρουν ότι η επιστροφή γίνεται για να μπορέσουν να ξανασυστηθούν οι ομάδες και να επαναπροσδιοριστούν οι ρόλοι, για να προαχθεί η κοινωνικότητα εντός του εργασιακού περιβάλλοντος και να δοθεί ο χώρος για ανταλλαγή ιδεών, για την καινοτομία και για την εξέλιξη του ατόμου.

Από την άλλη πλευρά, οι εργαζόμενοι προχωρούν σε διαπραγματεύσεις με τα τμήματα Ανθρώπινου Δυναμικού (όπου υπάρχουν) ή τους μάνατζερ, διεκδικώντας έστω κάποιες μέρες από το σπίτι, καθώς τίποτα από τα ανωτέρω δεν παρακωλύεται ή δεν σχετίζεται, όπως υπογραμμίζουν, με το αν κάποιος είναι στο γραφείο, στο σπίτι, στο εξοχικό ή στο νησί Παλαουάν κάτω από έναν φοίνικα.

Επίσης, δεν είναι λίγοι εκείνοι που υπερασπίζονται την αύξηση της παραγωγικότητας και της συγκέντρωσης εκτός γραφείου. Όπως αναφέρουν, μερικοί από τους λόγους που συμβαίνει αυτό είναι ότι στο σπίτι διαμορφώνουν οι ίδιοι τον χώρο που δουλεύουν, θρέφονται πιο υγιεινά και μαγειρεύουν αντί να παραγγέλνουν, πίνουν περισσότερο νερό, κοιμούνται πιο πολύ, έχουν περισσότερο χρόνο για γυμναστική, περπατούν για να πάρουν έναν καφέ αντί να πάνε με το αυτοκίνητο, έχουν περισσότερη ησυχία και βέβαια καπνίζουν λιγότερο.

Σύμφωνα με έρευνες που τρέχουν τους τελευταίους μήνες, οι εργοδότες, παρά τις συνεχείς κρούσεις των εργαζομένων, διατηρούν συχνά ανελαστική στάση ακόμα και όταν βλέπουν ότι το ανθρώπινο δυναμικό τους είναι έτοιμο να αφήσει το γραφείο για… πάντα. Μέλλει να δούμε πώς θα εξελιχθεί όλο το ζήτημα από νομικής πλευράς με το νέο πολυνομοσχέδιο, πόσο έτοιμες είναι οι εταιρείες στην Ελλάδα να υιοθετήσουν υβριδικές εργασιακές σχέσεις και να προσλάβουν εργαζόμενους-νομάδες και βέβαια, αν τελικά θα είναι αμφότερα επικερδή αυτά τα μοντέλα εργασίας που πέφτουν στο τραπέζι.