Άστεγοι στην Καλιφόρνια: Χρηματοδότηση ύψους 12 δισ. δολαρίων

Δρόμοι με σκηνές και σκουπίδια διάσπαρτα παντού. Άνθρωποι με μολυσμένα τραύματα. Μερικοί δεν έχουν πλυθεί για πάνω από μια δεκαετία. Υπέργηροι που δεν μπορούν να αυτοεξυπηρετηθούν. Άνθρωποι που διανυκτερεύουν στο μετρό επειδή είναι ασφαλέστερο μέρος από τους δρόμους. Το πρόβλημα των αστέγων της Καλιφόρνιας ήταν εκτός ελέγχου για δεκαετίες. Ύστερα ήρθε η πανδημία COVID-19.

Το αποτέλεσμα είναι ένας θανατηφόρος συνδυασμός υγειονομικής κρίσης, ανθρώπινης απελπισίας και γραφειοκρατίας, καθώς η πολιτεία της Καλιφόρνιας, προσπαθεί να εφαρμόσει ένα σχέδιο για τους 160.000 άστεγους που να μην αποβεί αναποτελεσματικό όπως τα προηγούμενα. Η πλουσιότερη πολιτεία των ΗΠΑ έχει σοβαρό έλλειμμα στέγασης και κοινωνικών υπηρεσιών, παρά τις οργανώσεις όπως η People Concern, που προσπαθεί να βοηθήσει τους εξαθλιωμένους. Από την πλευρά του, ο κυβερνήτης Gavin Newsom ανήγγειλε κονδύλια ύψους 12 δισεκατομμύρια δολάρια, αλλά, ενώ τα μέτρα για το COVID-19 πλησιάζουν στο τέλος τους, σύντομα θα επιτραπούν οι εξώσεις και το πρόβλημα θα επιδεινωθεί – ένα πρόβλημα που προσπάθησαν να λύσουν πολλοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής ρίχνοντας χρήματα και νέες ιδέες. Κι όμως, όλο περισσότεροι άνθρωποι καταλήγουν να ζουν στους δρόμους. Τι είναι αυτοί οι άνθρωποι; Ποια είναι η ιστορία τους;

Σύμφωνα με την Karen Barnes, που εργάζεται επί 30 χρόνια βοηθώντας αστέγους, οι περισσότεροι υποφέρουν από ακραίες ψυχικές ασθένειες στις οποίες προστίθενται κι άλλες ασθένειες όπως ο διαβήτης, η γονόρροια, το τύφος και το AIDS. Άλλοι φέρουν πληγές και αποστήματα που δεν θεραπεύτηκαν για μεγάλο χρονικό διάστημα και έχουν επιμολυνθεί. «Το γεγονός ότι επιβιώνουν για καιρό είναι καταπληκτικό», δηλώνει η Barnes, η οποία διευθύνει την ομάδα αλληλεγγύης PATH (People Assisting The Homeless) στο Λος Άντζελες. «Δεν μπορούμε και δεν πρέπει να ξεχάσουμε αυτούς τους ανθρώπους». Σε ερώτηση αν ορισμένοι από τους αστέγους καταφέρνουν να βγουν από την εξαθλίωση, η Barnes απαντά ότι «χρειάζονται χρόνια για να τακτοποιηθεί κάποιος σε σταθερή στέγη. Οι ίδιοι δυσπιστούν μπροστά στην προσφερόμενη βοήθεια και αποφεύγουν τα προσωρινά καταφύγια προτιμώντας να διανυκτερεύουν σε μέρη που γνωρίζουν, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι κοιμούνται έξω, χωρίς κρεβάτι, σε ένα αντίσκηνο , μαζί με τους αρουραίους […] Το κλίμα της Καλιφόρνιας ευνοεί τέτοιες αποφάσεις, αλλά, εντέλει, η διαμονή στον δρόμο επιφέρει χειρότερες συμφορές»

Αν και η Νέα Υόρκη έχει μεγάλο αριθμό ατόμων που αντιμετωπίζουν έλλειψη στέγης, η πολιτεία προσφέρει καταφύγιο στο 95% εξ αυτών. Αντιθέτως, περίπου το 70% εκείνων που βιώνουν έλλειψη στέγης στην Καλιφόρνια ζουν στον δρόμο ή σε οχήματα. Το υψηλό κόστος ζωής στην Καλιφόρνια και η σπανιότητα των λαϊκών πολυκατοικιών οι οποίες στεγάζουν μόνο 1,3 εκατομμύριο και η αργή κατασκευή νέων κατοικιών χαμηλού ενοικίου είναι μερικοί από τους παράγοντες του φαινομένου αλλά το σημαντικότερο παραμένει η ακριβή ιατροφαρμακευτική περίθαλψη η έλλειψη της οποίας επιταχύνει την εξαθλίωση.

Στο Skid Row, που βρίσκεται στο κεντρικό Λος Άντζελες, αυτή η κατάσταση είναι χρόνια και έχει πολλές ανθρώπινες απώλειες: περισσότεροι από 1.300 άστεγοι πέθαναν πέρυσι μόνο στην κομητεία του Λος Άντζελες, από τους οποίους οι περισσότεροι πεθαίνουν στο Skid Row από υπερβολική δόση ναρκωτικών, αυτοκτονίες, βία ή ασθένειες που δεν έχουν αντιμετωπιστεί και επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου. Επίσης, έχουν σημειωθεί θάνατοι από μονοξείδιο μέσα σε βαν.

Στην περίοδο της πανδημίας, η πολιτεία στέγασε προσωρινά όσους μπορούσε σε φτηνά μοτέλ για να τους κρατήσουν ασφαλείς, αλλά, την ίδια στιγμή, σε πολλές περιοχές, όπως στο κέντρο του Λος Άντζελες και στο Σαν Φρανσίσκο, τα στρατόπεδα σκηνών αυξήθηκαν κατά 70% και σύμφωνα με την εφημερίδα San Francisco Chronicle, «έγιναν πιο ορατά». Η πρόταση του κυβερνήτη για την αντιμετώπιση του προβλήματος περιλαμβάνει 8,75 δισεκατομμύρια δολάρια για τη δημιουργία περίπου 46.000 κατοικιών, επεκτείνοντας σε ένα πρόγραμμα που ξεκίνησε κατά τη διάρκεια της πανδημίας για τη μετατροπή μοτέλ και άλλων ακινήτων σε κατοικίες. Περιλαμβάνει επίσης 3,5 δισεκατομμύρια δολάρια για επιδοτήσεις ενοικίων: στον προϋπολογισμό προστίθενται κονδύλια της δημαρχίας του Λος Άντζελες, ύψους ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων. Στο μεταξύ, μετά από μήνυση πολιτών κατά της πόλης του Λος Άντζελες, ο ομοσπονδιακός δικαστής David Carter έβγαλε απόφαση τον περασμένο Απρίλιο σύμφωνα με την οποία η πόλη και η κομητεία πρέπει να προσφέρουν καταφύγιο σε 5.000 ανθρώπους. Αν και στην απόφαση υποβλήθηκε έφεση, παρόμοια απόφαση έχει συμβάλει στην επίλυση του προβλήματος στη Νέα Υόρκη.

«Τα λόγια, οι υποσχέσεις, τα σχέδια και οι προϋπολογισμοί δεν μπορούν να κρύψουν την επαίσχυντη πραγματικότητα αυτής της κρίσης: κάθε χρόνο, όλο και περισσότεροι άστεγοι πεθαίνουν στους δρόμους», έγραψε ο δικαστής σε απόφαση 110 σελίδων όπου κάνει λόγο για «συστημικό ρατσισμό» μιας και οι Αφροαμερικανοί αποτελούν το 6% του πληθυσμού της πολιτείας, αλλά περίπου το 31% των αστέγων. Η μήνυση των πολιτών και η σχετική απόφαση του δικαστή Carter αναμένεται να αποτελέσει προηγούμενο το οποίο θα αναγκάσει, εκτός από την Καλιφόρνια, και άλλες δυτικές πολιτείες να αναλάβουν ευθύνες έναντι του προβλήματος της στέγης.