Κοσμος

Όταν τα κορίτσια τρέχουν να γλιτώσουν από την κλειτοριδεκτομή

Αληθινές ιστορίες από την Κένυα, όπου λειτουργεί ξενώνα φιλοξενίας η ActionAid

Τάκης Σκριβάνος
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Αληθινές μαρτυρίες για την κλειτοριδοεκτομή στην Κένυα, την βάρβαρη πρακτική ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων.

Είναι η στιγμή που κορίτσια όπως η Susan περίμεναν εδώ και χρόνια. Είναι η στιγμή που κερδήθηκε ένας αγώνας! Στις 17 Μαρτίου 2021, το ανώτατο δικαστήριο της Κένυας επικύρωσε την απαγόρευση του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων και κορίτσια όπως η Susan έχουν κάθε λόγο να χαμογελούν. Δεν έχουν περάσει και λίγα…

H Sysan...

ActionAid

Το 2013, η Abigail το έσκασε από το σπίτι της μες στη νύχτα. Ήταν μόλις 13 χρονών τότε. Έφυγε να γλιτώσει όταν οι γονείς της τής ανακοίνωσαν πως είχε έρθει η ώρα για κλειτοριδεκτομή. Φοβήθηκε, γιατί ήξερε καλά τι σημαίνει αυτό. Λίγο νωρίτερα, ένα άλλο κορίτσι στο χωριό της είχε πεθάνει από αιμορραγία εξαιτίας του ακρωτηριασμού. Η Abigail αναζήτησε καταφύγιο σ’ έναν ξενώνα της ActionAid, χιλιόμετρα μακριά. Εκεί τα κορίτσια μπορούσαν παράλληλα να συνεχίσουν τις σπουδές τους. «Έμαθα για τον ξενώνα με το που πέθανε το κορίτσι. Ήρθαν στο χωριό μας κάποιοι άνθρωποι και ρωτούσαν τι συνέβη. Ήθελαν να συλλάβουν τους δράστες και μας μίλησαν για ένα δίκτυο γυναικών που βοηθούν τα κορίτσια να συνεχίσουν το σχολείο. Έφυγα, λοιπόν, μες στη νύχτα και πήγα στον ξενώνα. Όταν έφτασα εκεί, έτρεμα. Φοβόμουν μήπως με είχαν ακολουθήσει οι δικοί μου και με βρουν. Γρήγορα, όμως, κατάλαβα ότι βρισκόμουν σε καλά χέρια…»

H Abigail...

ActionAid

Η κλειτοριδεκτομή για τα κορίτσια ήταν απλώς η αρχή. Στη συνέχεια θεωρούνταν έτοιμα για παντρειά και μάλιστα οι γονείς τους μπορούσαν να εξασφαλίσουν μια καλή προίκα. Τα κορίτσια που «δεν είχαν κοπεί», αντιθέτως, θεωρούνταν ακάθαρτα και συχνά παραγκωνίζονταν κοινωνικά.«Για εμένα, και να μην πέθαινα από αιμορραγία εκείνη την ώρα, το ίδιο ήταν. Η ζωή που θα ακολουθούσε ισοδυναμούσε με θάνατο», προσθέτει σήμερα η Abigail.

Φεύγοντας για τον ξενώνα, η Abigail ζήτησε από τη φίλη της την Purity να την ακολουθήσει, μα εκείνη αρνήθηκε. Ήταν λίγο μικρότερη σε ηλικία, δεν είχε έρθει ακόμα η ώρα να την «κόψουν» και δίστασε να φύγει. Τα δύο κορίτσια συναντήθηκαν τυχαία έναν χρόνο αργότερα σε μια υπαίθρια αγορά. Η Abigail ξαναείπε στη φίλη της για τον ξενώνα και ευτυχώς αυτή τη φορά την έπεισε να πάει μαζί της.

«Ο ξενώνας ήταν μίλια μακριά και η διαδρομή γεμάτη πέτρες και χώμα. Πήγαινα σε κάτι εντελώς άγνωστο, αλλά  ένιωθα πως δεν είχα άλλη επιλογή . Ήταν ζήτημα ζωής και θανάτου για εμένα. Δεν ήθελα να πεθάνω κι εγώ από αιμορραγία», αφηγείται η Purity. Τα δύο κορίτσια κατάγονται από το Kongelai, στο δυτικό τμήμα της Κένυας, όπου το ποσοστό κλειτοριδεκτομής φτάνει το ανατριχιαστικό 72%.

Η Purity...

ActionAid

Αξίζει να σημειωθεί, βέβαια, πως δεν είναι πρώτη φορά που γίνεται λόγος για απαγόρευση της κλειτοριδεκτομής στην Κένυα. Ήδη, το 2011 είχε ψηφιστεί νόμος που απαγόρευε τη συγκεκριμένη εθιμοτυπική πρακτική, επιβάλλοντας βαριά πρόστιμα στους παραβάτες. Η ιστορία της Abigail και της Purity, ωστόσο, δείχνει πως αν και το βίαιο έθιμο της κλειτοριδεκτομής ατόνησε τότε ελαφρώς, δεν σταμάτησε. Οι υπέρμαχοί του έγιναν πιο προσεκτικοί και συνέχιζαν ανενόχλητοι, ακρωτηριάζοντας το σώμα και την ψυχή χιλιάδων κοριτσιών. Αυτά μέχρι τον Μάρτιο του 2021. Τον Μάρτιο, η Κένυα κατέβασε οριστικά τις λεπίδες!

Στη νίκη αυτή συνέβαλαν και οργανώσεις όπως η ActionAid, που προσπαθούσαν εδώ και χρόνια να θέσουν τέλος στη συγκεκριμένη παραδοσιακή πρακτική. Ειδικότερα, στην Κένυα η ActionAid χρηματοδοτεί τον ξενώνα που ανέφεραν τα δύο κορίτσια και παράλληλα στηρίζει το Δίκτυο Γυναικών του Kongelai. Το Δίκτυο αυτό απαρτίζεται από 108 γυναίκες της περιοχής, οι οποίες μάχονται πραγματικά να γυρίσουν σελίδα. Δεν έπαψαν στιγμή να μιλούν στους κατοίκους για τους κινδύνους, αλλά και τις επιπτώσεις της κλειτοριδεκτομής στην υγεία των κοριτσιών, τόσο κατά τη διάρκεια του ακρωτηριασμού, όσο και στη γέννα. Δε σταμάτησαν ποτέ να εξηγούν στους γονείς πόσο αναγκαίο είναι να αφήσουν τα κορίτσια τους να μάθουν γράμματα, αντί να τα παντρέψουν σε μικρή ηλικία και να επιχειρηματολογούν λέγοντας ότι η εκπαίδευση θα τους αποφέρει χρήματα για μια ζωή, πολύ περισσότερα από τα βραχυπρόθεσμα οφέλη μιας καλής προίκας.

Στην Κένυα, οι λεπίδες κατέβηκαν, επειδή πλάι στα κορίτσια και τις γυναίκες που αιμορραγούσαν, στάθηκαν τα αγόρια και οι άντρες.«Εάν ένας άντρας προσπαθούσε να μιλήσει για την κλειτοριδεκτομή, κάποιοι του έλεγαν “αυτό είναι γυναικεία υπόθεση, μη μιλάς εσύ”. Εγώ, όμως, έχω τρεις κόρες και δε θα άφηνα ποτέ να τους συμβεί κάτι τέτοιο!», λέει ο 44χρονος Emmanuel, πάστορας στο Kongelai. «Όταν άρχισα πριν από 10 χρόνια να μιλάω στους πιστούς για το θέμα, δέχθηκα απειλές. Μου είπαν ότι έτσι είναι η παράδοση και να μην ανακατεύομαι».  Εκείνος, όμως, συνέχισε ακάθεκτος. Ευτυχώς. «Δεν πρέπει να δειλιάζουμε. Γιατί αν δειλιάσουμε εμείς, τότε τα κορίτσια θα χάσουν το δικαίωμα στο σώμα τους και άλλα δικαιώματά τους!»

Ο πάστορας Emmanuel...

ActionAid

Στην Κένυα, λοιπόν, κάποιοι άνθρωποι δεν δείλιασαν και τώρα τα κορίτσια και οι γυναίκες κέρδισαν έναν πραγματικά τεράστιο αγώνα! Η Susan, η Abigail, η Purity και χιλιάδες άλλα κορίτσια έχουν κάθε λόγο να χαμογελούν!

Με πληροφορίες από την ActionAid.

Η κλειτοριδεκτομή παγκοσμίως

Υπολογίζεται ότι περισσότερα από 200 εκατομμύρια κορίτσια και γυναίκες παγκοσμίως έχουν υποστεί τον βάρβαρο ακρωτηριασμό των γεννητικών τους οργάνων, σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν πρόσφατα, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Κλειτοριδεκτομής, στις 6 Φεβρουαρίου. Και κάθε χρόνο 4 εκατομμύρια κορίτσια βρίσκονται σε κίνδυνο.

Κατά την κλειτοριδεκτομή αφαιρούνται τα έξω χείλη των γυναικείων γεννητικών οργάνων και η κλειτορίδα από τα μικρά κορίτσια και ο ΟΗΕ, βάσει των Στόχων για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη που έχει θέσει, ζητεί την εξάλειψητου ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων μέχρι το 2030. «Ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων είναι μια απεχθής παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που πλήττει γυναίκες και κορίτσια σε όλο τον κόσμο. Τους αρνείται την αξιοπρέπειά τους, θέτει σε κίνδυνο την υγεία τους και προκαλεί περιττό πόνο, ακόμη και θάνατο», δήλωσε πρόσφατα ο επικεφαλής του οργανισμού, Αντόνιο Γκουτέρες.