Η τουρκική κοινότητα στη Γαλλία, η αφοσίωση στον Ερντογάν και το σχέδιο του Μακρόν να «μεταρρυθμίσει» το Ισλάμ.
«Η αφομοίωση των μεταναστών είναι έγκλημα κατά της ανθρωπότητας», έλεγε το 2008 ο πρόεδρος σε επίσκεψή του στη Γερμανία. Από τότε, το επανέλαβαν πολλές φορές οι εθνοτικοί και θρησκευτικοί ηγέτες σε γαλλικές πόλεις όπως η Ντιζόν, η Ντεσίν και η Βιέν μπροστά σε πλήθος Τούρκων που κράδαιναν τουρκικές σημαίες κραυγάζοντας «Αλλάχ Ακμπάρ». Αν και η αφομοίωση δεν συγκαταλέγεται στα σχέδια της Γαλλίας, αυτά τα επεισόδια έχουν γίνει μέρος των ισχυρών εντάσεων ανάμεσα στο Παρίσι και την Άγκυρα, που έφτασαν σε διπλωματική κρίση με τις γελοιογραφίες του Μωάμεθ, με τις συγκρούσεις στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και με την υποστήριξη του Εμανουέλ Μακρόν στην Ελλάδα.
Με ρυθμό γεννήσεων πολύ υψηλότερο του μέσου όρου, η τουρκική κοινότητα στη Γαλλία, που άρχισε να συγκροτείται σε κοινότητα το 1965 με την υπογραφή «συμφωνίας εργασίας» μεταξύ Γαλλίας και Τουρκίας, αριθμεί σήμερα 700.000 άτομα. Από το 1976, όταν θεσπίστηκε το δικαίωμα οικογενειακής επανένωσης, οι ροές από την Τουρκία είναι κυρίως συγγενείς ήδη υπαρχόντων μεταναστών, οι μισοί περίπου από τους οποίους έχουν αποκτήσει τη γαλλική υπηκοότητα. Στην τουρκική κοινότητα της Γαλλίας αντιστοιχούν κατά μέσον όρο 3,1 παιδιά ανά γυναίκα και υπάρχει ενθάρρυνση στο εσωτερικό της για να αποκτούν οι Τούρκοι περισσότερα παιδιά, σύμφωνα με το σχέδιο του Ερντογάν «θα κατακτήσουμε την Ευρώπη με τις κοιλιές των γυναικών μας».
Η δημογραφία είναι πράγματι το φόρτε της τουρκικής κοινότητας. Στην οικονομία παρατηρείται κάποια καθυστέρηση: το 47,6% των Τούρκων πάνω από 15 ετών που ζουν στη Γαλλία είναι ανενεργοί -άνεργοι ή συνταξιούχοι- ποσοστό τριπλάσιο του γενικού πληθυσμού (14,2% ). Μόνο το 39% των νέων ηλικίας 20-35 ετών φαίνεται να μην έχει απολυτήριο λυκείου, ενώ το ποσοστό στα παιδιά των άλλων μεταναστών είναι γύρω στο 68%. Μια άλλη τουρκική ιδιαιτερότητα στη Γαλλία είναι το ρεκόρ της ενδογαμίας το οποίο σχολιάζει ο Jérôme Fourquet στο βιβλίο του «Το γαλλικό αρχιπέλαγος»: το 93% των γυναικών και το 80% των ανδρών μεταναστών τουρκικής καταγωγής παντρεύονται άτομα τουρκικής καταγωγής, καθιστώντας αυτή την εθνοπολιτισμική ομάδα την εντονότερα ενδογαμική από όλες. Για σύγκριση, οι γυναίκες μαροκινής καταγωγής -δεύτερη πιο ενδογαμική ομάδα- παντρεύονται κατά 70% Μαροκινούς. Οι αιτίες της έντονης ενδογαμίας είναι τα συνοικέσια και ο γενικός προσανατολισμός της τουρκικής διασποράς προς την παλιά πατρίδα ο οποίος έχει ως αποτέλεσμα πλημμελή ή καθόλου γνώση της γαλλικής γλώσσας: μόνο το 31% των γυναικών και το 57% των ανδρών μεταναστών μιλούν άνετα γαλλικά.
Μια άλλη ιδιαιτερότητα που επισημαίνει ο Fourquet είναι ότι οι Τούρκοι, αν και σουνίτες, δεν μοιράζονται τα τζαμιά τους με σουνίτες από άλλες χώρες, ενώ όπως έχει γίνει γνωστό στη Γαλλία, οι τουρκικές ισλαμικές οργανώσεις, όπως η Millî Görüs, έχουν αρνηθεί να υπογράψουν τη «Χάρτα Αρχών για Το Ισλάμ της Γαλλίας» σύμφωνα με την οποία οι μουσουλμάνοι που ζουν στη Γαλλία αποδέχονται το γαλλικό Σύνταγμα και τους γαλλικούς νόμους. Αντιθέτως, τα μέλη της τουρκικής κοινότητας φαίνεται να μη συμμετέχουν στη γαλλική πολιτική ζωή, ενώ στις τουρκικές εκλογές το 63,9% ψήφισε υπέρ του Ερντογάν.
Σύμφωνα με τον ερευνητή Mehmet Ali-Kanci, συγγραφέα του βιβλίου «Η τουρκική κοινότητα στη Γαλλία το 2020» και τον δημογράφο François Héran, τα τουρκικά τζαμιά διαχειρίζεται είτε το λεγόμενο Ντιγιανέτ, το τουρκικό υπουργείο θρησκεύματος, είτε οι μη κυβερνητικές ισλαμικές αδελφότητες που δρουν σε συνεργασία με την Επιτροπή Συντονισμού των Τούρκων Μουσουλμάνων στη Γαλλία (CCMTF). Το αποτέλεσμα είναι τζαμιά, όπως εκείνο του Στρασβούργου, τα οποία κατηγορούνται για ισλαμιστικό κήρυγμα και σχέσεις με τους Γκρίζους λύκους, δηλαδή με το βαθύ τουρκικό κράτος. Το σχέδιο του Μακρόν να «μεταρρυθμίσει» το Ισλάμ στη Γαλλία, στο πλαίσιο του οποίου απαιτείται η συμμόρφωση στη Χάρτα, έχει επιδεινώσει τις ήδη προβληματικές σχέσεις της Γαλλίας με την Τουρκία και έχει παραμερίσει τα αιτήματα της Γαλλίας για αποφυλάκιση πολιτικών κρατουμένων στην Τουρκία: για να μην οξυνθούν τα πνεύματα μεταξύ της τουρκικής μειονότητας και του γενικού πληθυσμού, οι γαλλικές αρχές χαμηλώνουν τους τόνους σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Πάντως, από την πλευρά της η τουρκική μειονότητα και ο πρόεδρος της Διεύθυνσης Τούρκων Εξωτερικού, ζήτησαν την περασμένη εβδομάδα την «προστασία» του γαλλικού κράτους έναντι των επιθέσεων των Κούρδων «που απειλούν τα τουρκικά τζαμιά και τα πολιτιστικά κέντρα στο γαλλικό έδαφος».
8°
