Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι ο στρατός τους θα φύγει από το Αφγανιστάν και οι Ταλιμπάν δείχνουν έτοιμοι να μπουν στην πρωτεύουσα Καμπούλ.
Ενώ οι τελευταίοι Αμερικανοί στρατιώτες ετοιμάζονται να αποχωρήσουν από το Αφγανιστάν δεν υπάρχει ελπίδα για πολιτική διευθέτηση και ειρηνικό τέλος στις πολλαπλές συγκρούσεις που έχουν ταλαιπωρήσει τη χώρα από το 1978. Αν και όσοι καταγγέλλουν τις αμερικανικές στρατιωτικές επεμβάσεις ως ιμπεριαλιστικές χειροκροτούν την «αντιμιλιταριστική» απόφαση του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν να κλείσει το κεφάλαιο Αφγανιστάν, η επίσημη αφγανική κυβέρνηση του Χαμίντ Καρζάι παραμένει πάρα πολύ εύθραυστη και χωρίς την αμερικανική στήριξη κινδυνεύει να καταρρεύσει οποιαδήποτε στιγμή. Σύμφωνα με την αξιολόγηση της Ειδικής Γενικής Επιθεώρησης για την Ανασυγκρότηση του Αφγανιστάν (SIGAR), η χώρα βρίσκεται στην κορυφή της λίστας υψηλού κινδύνου για αστάθεια, πόλεμο και πλήρη διάλυση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν πιέσει την κυβέρνηση του Αφγανιστάν να συνάψει συμφωνία με τους Ταλιμπάν μετά τη δική τους συμφωνία με τους φανατικούς ισλαμιστές η οποία οδήγησε στην απόφαση για την απόσυρση των τελευταίων 2.500 Αμερικανών στρατιωτών. Ωστόσο, παρά τη διπλωματική πίεση και τις επικείμενες προθεσμίες, η έκθεση της SIGAR προειδοποιεί ότι η διαρκής ειρήνη στο Αφγανιστάν είναι ανέφικτη. Όπως έχει παραδεχτεί ο John F. Sopko, επικεφαλής της SIGAR, «αν ο στόχος της αμερικανικής επέμβασης ήταν να οικοδομήσουμε ένα ισχυρό, σταθερό, αυτόνομο αφγανικό κράτος που θα μπορούσε να προστατεύσει τα συμφέροντά μας για την εθνική ασφάλεια καθώς και τους ίδιους τους Αφγανούς, όχι μόνο δεν τον έχουμε επιτύχει αλλά είναι ένας ορίζοντας που απομακρύνεται όλο και περισσότερο.»
Το βασικό εμπόδιο για ειρηνική επίλυση στο Αφγανιστάν, σύμφωνα με την έκθεση της SIGAR, παραμένει η βία των Ταλιμπάν οι οποίοι «δεν έχουν αλλάξει τακτική». «Κάθε τρίμηνο από την υπογραφή της συμφωνίας με τους ισλαμιστές αντάρτες σημειώνονται περισσότερες επιθέσεις σε σύγκριση με τα ίδια τρίμηνα του 2019», αναφέρει η έκθεση η οποία προειδοποιεί για την άνοδο των εξτρεμιστικών ομάδων όπως η Αλ Κάιντα και το Ισλαμικό Κράτος, καθώς και για την αδυναμία της αφγανικής κυβέρνησης να διατηρήσει τον έλεγχο παρά την αμερικανική βοήθεια ύψους 143 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Αυτό το ιλιγγιώδες ποσό θεωρείται σήμερα, όπως λέει ο Sopko, «φρικτή σπατάλη χρημάτων των Αμερικανών φορολογουμένων. Ωστόσο, αν σταματήσει η ξένη βοήθεια και αποτύχουν οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, οι δυνάμεις των Ταλιμπάν θα βρεθούν σύντομα στις πύλες της Καμπούλ.»
Σύμφωνα με τα στοιχεία της SIGAR, το 80% της ξένης βοήθειας έχει διατεθεί σε δημόσιες δαπάνες και στη συντήρηση των δυνάμεων ασφαλείας. Αλλά οι αμερικανικοί κύκλοι πιστεύουν ότι η κυβέρνηση της Καμπούλ απέχει πολύ από το να συντηρήσει τον τακτικό αφγανικό στρατό ο οποίος πάσχει από έλλειψη προσωπικού και θα εξασθενήσει ακόμα περισσότερο αν οι Αμερικανοί αποσύρουν τη βοήθεια σε τεχνικούς και εκπαιδευτές. Σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας των ΗΠΑ με τους Ταλιμπάν, αυτό το βασικό προσωπικό υποχρεούται είτε να σταματήσει να εργάζεται, είτε να φύγει από τη χώρα μαζί με τις αμερικανικές δυνάμεις. Πλην όμως, η αφγανική κυβέρνηση βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στους ξένους τεχνικούς και εκπαιδευτές: «Τα αφγανικά αεροσκάφη δεν μπορούν να παραμείνουν μάχιμα για πάνω από λίγους μήνες χωρίς στήριξη από ξένους τεχνικούς,» λέει ο Sopko.
Το Αφγανιστάν βρέθηκε σε κρίσιμη κατάσταση ήδη από το 1973 όταν ανετράπη η μοναρχία και και τη διακυβέρνηση ανέλαβε ο προοδευτικός Μοχάμεντ Νταούντ τον οποίον ανέτρεψε το φιλοσοβιετικό πραξικόπημα του 1978. Την εξουσία ανέλαβε τότε ο Μοχάμεντ Ταράκι, ο οποίος δύο χρόνια αργότερα ανετράπη από τους φανατικούς ισλαμιστές έχοντας στο μεταξύ ζητήσει τη βοήθεια των Σοβιετικών. Οι σοβιετικές δυνάμεις συνάντησαν σθεναρή αντίσταση από ένοπλες ομάδες ανταρτών μουτζαχεντίν, τους οποίους στήριξαν τόσο οι ΗΠΑ όσο και το Πακιστάν, η Κίνα, το Ιράν και η Σαουδική Αραβία. Οι Σοβιετικοί αποχώρησαν το 1989 εν μέσω ανόδου και επικράτησης του ισλαμικού φονταμενταλιστικού κινήματος των Ταλιμπάν, οι οποίοι κατέλαβαν την Καμπούλ το 1996 και επέβαλαν ισλαμικό καθεστώς μέχρι τη στρατιωτική επέμβαση των ΗΠΑ το 2001. Το 2004 διενεργήθηκαν εκλογές στις οποίες ανεδείχθη πρόεδρος ο Χαμίντ Καρζάι. Έκτοτε, οι Ταλιμπάν έχουν ανασυγκροτηθεί και επιτίθενται στις ξένες στρατιωτικές δυνάμεις και στην «ξενόδουλη» κατά τη γνώμη τους κυβέρνηση της χώρας.
3°
