Υπόθεση Σούζαν Σμιθ: Η μητέρα που σκότωσε τα παιδιά της για να μη χάσει τον πλούσιο εραστή και τη ζωή που ονειρευόταν μαζί του
Τον Οκτώβριο του ‘94 τα ελληνικά τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων έδειχναν μια νέα μητέρα στη Νότια Καρολίνα να εκλιπαρεί για την επιστροφή των παιδιών της. Ισχυριζόταν πως, ενώ σταμάτησε στο κόκκινο φανάρι μιας διασταύρωσης, ένας οπλισμένος μαύρος άντρας μπήκε στο αμάξι της και τη διέταξε να οδηγήσει. Στο πίσω κάθισμα βρίσκονταν τα δύο αγόρια της, 3 ετών και 14 μηνών, δεμένα στα παιδικά καρεκλάκια τους. Λίγο αργότερα, τη διέταξε να κατέβει, κλέβοντας το όχημα με τα παιδιά μέσα. Η εικόνα αυτή, με την κλαμένη Σούζαν Σμιθ και τον εν διαστάσει σύζυγό της στο πλευρό της, επαναλαμβανόταν όλη τη βδομάδα που ακολούθησε και είχε διεθνή προβολή. Η Σούζαν μιλούσε κυρίως για τον εαυτό της («δεν μπορώ να φάω», «δεν μπορώ να κοιμηθώ») και έλεγε ότι αγαπούσε τα παιδιά της. Τηλεθεατές που αντιλήφθηκαν ότι μιλούσε σε παρελθόντα χρόνο καλούσαν τα κανάλια και ρωτούσαν τους δημοσιογράφους μήπως εκείνη τα είχε σκοτώσει. Πράγματι, στις 3 Νοεμβρίου η εικόνα άλλαξε. Ο τοπικός σερίφης ανακοίνωσε τη σύλληψη της Σούζαν Σμιθ για τις δολοφονίες των παιδιών της.
Η άμεση προβολή εικόνας και ειδήσεων σαν αυτή σε όλον τον κόσμο ήταν μια πραγματικότητα τη δεκαετία του ‘90. Ήταν η νέα εποχή παγκοσμιοποίησης, με αρωγό την προηγμένη τεχνολογία - τα πρώτα καλωδιακά κανάλια και το διαδίκτυο. Για τη δημοσιογραφία, η δεκαετία του ’90 είναι συνδεδεμένη με κιτρινισμό και σκανδαλοθηρία. Είναι η εποχή «οπτικής της κλειδαρότρυπας», της αδιάκριτης ματιάς σε ιδιωτικά θέματα (η δεκαετία που ταπεινώθηκαν πολλές διασημότητες, όπως ο Χιου Γκραντ, ο Τζορτζ Μάικλ, ο πρόεδρος Κλίντον). Η αύξηση των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης αύξανε τον ανταγωνισμό, αύξανε τον λαϊκισμό, έφερνε και καθιέρωνε την αισθητική της «σκανδαλοθηρικής φυλλάδας».
Στην Ελλάδα, συνδυασμένη με το ξεκίνημα της λειτουργίας των ιδιωτικών τηλεοπτικών καναλιών, είναι η εποχή που πολλά δημοσιογραφικά θέματα παρουσιάζονται «δραματοποιημένα», με μουσικά και οπτικά εφέ (κάνοντας συχνά δύσκολη για τον θεατή τη διάκριση ανάμεσα στην είδηση και την ψυχαγωγία ή το κουτσομπολιό). Έτσι, το οπτικό υλικό από τη Νότια Καρολίνα έφτανε αμέσως στο σαλόνι μας, μας έκανε να συμμετέχουμε στο δράμα της μητέρας αρχικά, στην αγωνία της πόλης, στην αγανάκτηση και τον θυμό των συμπολιτών της στη συνέχεια. Οι πληροφορίες προοδευτικά γαργαλούσαν την περιέργειά μας: «Γιατί σκότωσε τα παιδιά της; Επειδή δεν τα ήθελε ο εραστής της;»
Η αστυνομία και το FBI ήταν από την αρχή καχύποπτοι απέναντι στη Σούζαν. Το φανάρι στη συγκεκριμένη διασταύρωση που είχε σταματήσει, όταν μπήκε μέσα ο άγνωστος οπλοφόρος, δεν γίνεται ποτέ κόκκινο, αν δεν υπάρχει κίνηση οχημάτων στον κάθετο δρόμο (και οι δρόμοι ήταν έρημοι, όπως ισχυριζόταν η Σμιθ). Τη δεύτερη μέρα την είχαν υποβάλει σε εξέταση με ανιχνευτή ψεύδους, όπως και τον εν διαστάσει σύζυγό της, Ντέιβιντ Σμιθ. Οι αστυνομικοί έκριναν ότι η Σούζαν κάτι έκρυβε, ότι ήξερε πού βρίσκονταν τα παιδιά της και όταν της το δήλωσαν ευθέως, εκείνη έγινε έξαλλη και έπαψε να μιλάει. Οι προφάιλερ του FBI κατάλαβαν ότι χρειαζόταν ένας πιο λεπτός χειρισμός για να φτάσουν στην ομολογία της. Παράλληλα, αστυνομία και κάτοικοι έψαχναν ασταμάτητα για το «Honda» της Σμιθ, ενώ ο τοπικός μαύρος πληθυσμός δυσανασχετούσε που άλλη μια φορά, στερεοτυπικά, ο «κακός» ήταν αόριστα μαύρος, χωρίς κάποιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό. Οι έρευνες της αστυνομίας ακολουθούσαν τα μέρη που είχε πάει η Σμιθ τη μέρα του συμβάντος, στις 25 Οκτωβρίου, σύμφωνα με όσα κατέθετε – σε τοπικό σούπερ μάρκετ, σε μια φίλη της. Στη διαδρομή που ακολούθησε υπήρχε και η λίμνη Λονγκ, όπου βατραχάνθρωποι ερεύνησαν τον βυθό – δυστυχώς σε μικρή απόσταση από την όχθη.
Η Σούζαν Σμιθ από το 1971 που γεννήθηκε, στο Γιούνιον της Ν. Καρολίνας, σπάνια είχε μια σταθερή ζωή στο σπίτι. Ο πατέρας της αυτοκτόνησε όταν η Σούζαν ήταν έξι ετών (και η ίδια έκανε απόπειρα αυτοκτονίας στα 13 της). Η μητέρα της είχε παντρευτεί αμέσως μετά τον Μπεβ Ράσελ, μέλος του Χριστιανικού Συνασπισμού (μιας οργάνωσης που ίδρυσε ο τηλε-ευαγγελιστής μεγιστάνας Πατ Ρόμπερτσον). Όταν η Σούζαν ήταν έφηβη, ο πατριός της την κακοποιούσε σεξουαλικά (και, σύμφωνα με μια εφημερίδα, συνέχιζε έως πρόσφατα). Η Σούζαν το ανέφερε στο σχολείο και στις Κοινωνικές Υπηρεσίες, ο πατριός έφυγε προσωρινά από το σπίτι αλλά σύντομα επέστρεψε. Η οικογένεια ανησυχούσε περισσότερο για τη δημόσια έκθεση του θέματος, παρά για την προστασία της ανήλικης κόρης και δεν ασκήθηκε καμιά δίωξη. Η τιμωρία του πατριού αποτράπηκε, η κακοποίηση συνεχίστηκε. Μετά την αποφοίτησή της από το λύκειο το 1989, η Σμιθ έκανε μια δεύτερη απόπειρα αυτοκτονίας όταν ένας παντρεμένος εραστής της έδωσε τέλος στη σχέση τους.
Τότε είχε αρχίσει να εργάζεται σε τοπικό μίνι μάρκετ που εργαζόταν και ο Ντέιβιντ Σμιθ, γνωστός της από το σχολείο, ο οποίος την ερωτεύθηκε και χώρισε αμέσως τη φιλενάδα του για να είναι μαζί. Παντρεύτηκαν το ’91, με τη Σούζαν να είναι ήδη έγκυος στον πρώτο γιο. Η σχέση ήταν δύσκολη από την αρχή, με αλληλοκατηγορίες για απιστία, και το ζευγάρι χώρισε αρκετές φορές. Τον Μάρτιο του ’92 ήταν ήδη σε διάσταση. Τον Νοέμβριο η Σούζαν ήταν πάλι έγκυος, το ζευγάρι προσπάθησε να επανασυνδεθεί, αλλά λίγο καιρό μετά τη γέννηση του δεύτερου αγοριού τους, τον Αύγουστο του ’93, αποφάσισαν να χωρίσουν οριστικά.
Θέλοντας να αλλάξει εργασιακό περιβάλλον, όταν χώρισε την πρώτη φορά με τον Ντέιβιντ, η Σούζαν έπιασε δουλειά ως λογίστρια στη μεγαλύτερη εταιρία της περιοχής, Consco. Με τον καιρό προήχθη σε γραμματέα του ιδιοκτήτη/ προέδρου και ήρθε σε επαφή με επιφανείς και εύπορους ανθρώπους που απολάμβαναν μια προνομιούχα ζωή. Σύντομα συνδέθηκε ερωτικά με τον γιο του ιδιοκτήτη, Τομ Φίντλι, που ήταν περιζήτητος εργένης. Η Σούζαν έκανε όνειρα για μια κοινή ζωή με τον Φίντλι, αλλά αυτά ήταν μόνο στο δικό της μυαλό. Τον Οκτώβριο, λίγο πριν την εξαφάνιση των παιδιών της, εκείνος είχε βάλει τέλος στη σχέση τους.
Μετά τη συλλογή πληροφοριών για την κοινωνική και προσωπική της ζωή και μετά την εμφάνισή της σε πανεθνικό τηλεοπτικό δίκτυο, με τον Ντέιβιντ στο πλευρό της, οι ανακρίσεις του τοπικού FBI έγιναν πολύ πιεστικές. Οι ισχυρισμοί της Σούζαν είχαν πολλές ανακολουθίες – κανείς από το προσωπικό του σούπερ μάρκετ δεν την είχε δει να ψωνίζει στις 25 του μήνα, η φίλη, που έλεγε ότι είχε επισκεφθεί, έλειπε εκείνη τη μέρα, το φανάρι της τροχαίας δεν είχε γίνει κόκκινο. Τελικά η Σούζαν Σμιθ λύγισε. Έπεσε στο πάτωμα κλαίγοντας και ομολόγησε ότι τα παιδιά της δεν ήταν σώα. Βρίσκονταν στον βυθό της λίμνης Λονγκ, μέσα στο αυτοκίνητό της.
Όταν το «Honda» ανασύρθηκε από τη λίμνη Λονγκ, σαράντα μέτρα από την όχθη, είχαν ήδη περάσει 9 μέρες από τότε που το οδήγησε στη ράμπα της λίμνης και έλυσε το χειρόφρενο. Τα παιδιά της, νεκρά και δεμένα ακόμη στα καθισματάκια τους, είχαν παραμορφωθεί από την παραμονή τόσων ημερών μέσα στο νερό. Ένα παιδικό χεράκι φαινόταν να πιέζει το τζάμι.
Μέσα στο αμάξι βρισκόταν και κάτι πολύ σημαντικό για τους ερευνητές: μια αποχαιρετιστήρια επιστολή του Τομ Φίντλι, το «αντίο» στη σχέση του με τη Σούζαν. Εξηγούσε τους λόγους του χωρισμού. Προέρχονταν από πολύ διαφορετικό υπόβαθρο οι δυο τους και μερικά πράγματα δεν ταίριαζαν στη ζωή του, όπως το ότι εκείνος δεν ήθελε παιδιά («είμαι βέβαιος ότι είναι καλά παιδιά τα δικά σου, απλώς εγώ δεν θέλω παιδιά». Επίσης τη συμβούλευε να σπουδάσει και να μορφωθεί, ώστε να ορίζει εκείνη το μέλλον της και να σέβεται περισσότερο τον εαυτό της – την είχε δει να φλερτάρει με έναν παντρεμένο συνάδελφο σε εκδήλωση της εταιρίας). «Αν θέλεις έναν καλό άντρα σαν εμένα, πρέπει κι εσύ να συμπεριφέρεσαι σαν καλό κορίτσι. Τα καλά κορίτσια δεν κοιμούνται με παντρεμένους». Για την αστυνομία το γράμμα αυτό περιείχε το κίνητρο της δολοφονίας. Η Σούζαν θεώρησε ότι τα παιδιά της ήταν το μόνο εμπόδιο για την ευτυχία της με τον εραστή της.
Η δίκη της ξεκίνησε τον Ιούλιο του 1995. Κατά τον εισαγγελέα, η Σούζαν Σμιθ είχε σκοτώσει τα παιδιά της για να μη χάσει τον πλούσιο εραστή της. Η υπεράσπιση δεν ζήτησε μεταφορά της δίκης σε άλλη πόλη – αν και είχε το δικαίωμα, αφού η υπόθεση είχε πάρει μεγάλη δημοσιότητα και θα ήταν αδύνατο να βρεθούν αμερόληπτοι ένορκοι σε μια πόλη που ήθελε να τη λιντσάρει, που τη θεωρούσε άσπλαχνη και διαβολική. Οι συνήγοροι θεώρησαν ότι ντόπιοι ένορκοι θα καταλάβαιναν ότι η Σούζαν Σμιθ δεν είναι τέρας και αν ήταν «η ενσάρκωση του Σατανά», θα το είχαν αντιληφθεί τα 23 χρόνια που ζούσε ανάμεσά τους. Υποστήριξαν ότι ήταν καλή μητέρα, αλλά βαθιά ταραγμένη και υπέφερε από κατάθλιψη – ψυχίατροι κατέθεσαν ότι είχε τάσεις αυτοκτονίας και ήταν πιθανό να σαμποτάριζε η ίδια την υποστήριξή της. Όπως είχε ομολογήσει γραπτά στην αστυνομία, ήθελε να αυτοκτονήσει αλλά, προβλέποντας ένα ζοφερό μέλλον για τα παιδιά χωρίς τη μητέρα τους, αποφάσισε να τα πάρει μαζί της στον θάνατο. Οδήγησε το αμάξι στη ράμπα της λίμνης δύο φορές και δύο φορές σταμάτησε, πριν τελικά βγει έξω εκείνη και αφήσει το αμάξι να βυθιστεί με τα παιδιά.
Οι ένορκοι μέσα σε δυόμισι ώρες την έκριναν ένοχη για τη δολοφονία των παιδιών της. Στη φάση της δίκης για την ποινή, ο εισαγγελέας υποστήριξε με πάθος την καταδίκη της Σμιθ σε θάνατο. Ωστόσο, οι ένορκοι ζήτησαν ισόβια κάθειρξη με δυνατότητα αποφυλάκισης με όρους στα 30 χρόνια.
Τον Νοέμβριο του 2024 η Σούζαν Σμιθ θα έχει τη δυνατότητα αποφυλάκισης υπό όρους.
Ενημερώσεις στην Εποχή της Παγκοσμιοποίησης - ή τα cookies της Google
Η υπόθεση της Σούζαν Σμιθ είναι άρρηκτα δεμένη με τον εισαγγελέα Τόμι Πόουπ, υπεύθυνο για τη δίωξή της. Την περασμένη βδομάδα που ερευνούσα στοιχεία της υπόθεσης, έλαβα στις ενημερώσεις του FB βιντεάκι του Τόμι Πόουπ. Είναι τώρα βουλευτής της Νότιας Καρολίνας στη Βουλή των Αντιπροσώπων.
4°
