Ποιος κερδίζει τη «διπλωματία των εμβολίων»;

To εμβόλιo εναντίον της Covid-19 δεν είναι απλώς ένα φαρμακευτικό προϊόν που προστατεύει την υγεία. Είναι επίσης και πολύ σημαντικό διπλωματικό όπλο που χρησιμοποιούν διάφορα κράτη για να ενισχύσουν την επιρροή τους στις φτωχότερες περιοχές του κόσμου που για πολλούς και διαφόρους λόγους δεν έχουν την δυνατότητα να το προμηθευτούν. Όπως συμβαίνει στη Λατινική Αμερική. Παρόλο που η περιοχή παρουσιάζει 1 στους 3 θανάτους από Covid σε παγκόσμια κλίμακα (το 28% των θανάτων στον κόσμο) μέχρι σήμερα, έχει λάβει μόνο το 7,6% των εμβολίων που έχουν διανεμηθεί σε παγκόσμιο επίπεδο. Αν λάβουμε υπόψιν ότι κάθε εμβολιαζόμενος χρειάζεται δύο δόσεις, τα 37 εκατομμύρια των δόσεων που έχει λάβει η περιοχή καλύπτουν μόλις το 2,8% του πληθυσμού της Στο σύνολό της η Λατινική Αμερική δεν αναμένεται να έχει συμπληρώσει τον εμβολιασμό του πληθυσμού της πριν από το 2023.

Αν τώρα θέσει κανείς το ερώτημα «ποιος κερδίζει τη διπλωματία των εμβολίων», δηλαδή ποιες χώρες θεωρούνται ότι βοηθούν τις χώρες της Λατινικής Αμερικής να αποκτήσουν πρόσβαση σε εμβόλια, αυτές σίγουρα δεν είναι οι πλούσιες χώρες της Δύσης. Αντίθετα, χώρες όπως οι ΗΠA ή μορφώματα όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρούνται ότι συσσωρεύουν ό,τι εμβόλιο υπάρχει για τον δικό τους πληθυσμό χωρίς να τους ενδιαφέρει τι συμβαίνει έξω από τα σύνορά τους.

Κάτι που προκαλεί οργή εδώ. Χαρακτηριστικές ήταν οι πρόσφατες δηλώσεις του προέδρου του Μεξικού Αndrez Manuel Lopez Obrador που, συνοδευόμενος από τον πρόεδρο της Αργεντινής Αlberto Fernandez, είπε: «10 χώρες σήμερα απολαμβάνουν το 80% των εμβολίων, ενώ άλλες 100 χώρες δεν έχουν ούτε μία δόση! Αυτό είναι άδικο!» Αναφερόμενος στον ρόλο των Ηνωμένων Εθνών δήλωσε: «Tα HE πρέπει να επέμβουν διότι αλλιώς φαίνονται σαν μία γλάστρα που υπάρχει μόνο για διακοσμητικούς λόγους».

Ιδιαίτερα αρνητική εντύπωση προκαλεί η στάση της Ευρωπαϊκής Κομισιόν που, χωρίς να έχει καμία νομική κάλυψη, σε στιλ Μαδούρο κατάσχεσε ή απείλησε ότι θα κατάσχει τα εμβόλια δύο φαρμακευτικών εταιριών προκειμένου να εμποδίσει τυχόν εξαγωγή τους από την Ευρώπη παρά τις δηλώσεις ηγετικών της στελεχών όπως της αρχικομισάριου Ursula von der Lyen που παλαιότερα διαλαλούσε: «Πρέπει να αναπτύξουμε ένα εμβόλιο και να διασφαλίσουμε ότι θα πάει σε κάθε γωνιά του κόσμου» (ανάλογες δηλώσεις είχαν κάνει και η Merkel, o Macron κ.λπ.)

«Δυστυχώς γινόμαστε μάρτυρες στην επιβολή της οικονομικής δύναμης μιας χώρας» μας λέει η καθηγήτρια Οικονομικών Sandra Marinez Aguilar. «Οι πλούσιες χώρες έχουν καπαρώσει το μεγαλύτερο μέρος των εμβολίων και θα συνεχίσουν να το κάνουν στο υπόλοιπο του 2021. Στο μεταξύ, στις οικονομικά ασθενέστερες χώρες, στις καλύτερες των περιπτώσεων το εμβόλιο φτάνει με το σταγονόμετρο και έτσι μετατρέπεται σε έναν παράγοντα κοινωνικής δυσλειτουργίας».

Αν όμως οι ανεπτυγμένες χώρες της Δύσης δεν κερδίζουν τη «διπλωματία του εμβολίου», ποιος θα καλύψει το κενό; Σήμερα η Κίνα και η Ρωσία και αύριο πιθανότατα η Κούβα, όπως δηλώνει η Alicia Barcena, διοικητική γραμματέας της Οικονομικής Επιτροπής για την Λατινική Αμερική (CEPAL): «Οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν δώσει προτεραιότητα στο να εμβολιάσουν τους δικούς τους πληθυσμούς και μετά τον υπόλοιπο κόσμο. Η Ρωσία και η Κίνα έχουν δώσει προτεραιότητα στις εξαγωγές αντί να εμβολιάσουν τον δικό τους πληθυσμό. Σήμερα το 70% των δόσεων που κυκλοφορούν στη Λατινική Αμερική προέρχονται από την Κίνα και τη Ρωσία, αυτή είναι η πραγματικότητα!»

Kαι πολύ γρήγορα στις προαναφερθείσες χώρες θα προστεθεί και η Κούβα, της οποίας το εμβόλιο Soberana βρίσκεται σήμερα σε προχωρημένο στάδιο δοκιμών.