Οι υποθέσεις διαφθοράς στη Γαλλία

H καταδίκη του Νικολά Σαρκοζί σε τρία χρόνια κράτηση, εκ των οποίων ένα χωρίς αναστολή, έχει προκαλέσει καινούργια διαμάχη στη φιλέριδα Γαλλία. Αν και είναι ο πρώτος πρώην αρχηγός του κράτους που καταδικάζεται για διαφθορά, δεν είναι ο πρώτος πολιτικός στον οποίο επιβάλλονται κυρώσεις από τα δικαστήρια τα τελευταία χρόνια. Πριν από αυτόν, ένας άλλος πρώην πρόεδρος, ο Ζακ Σιράκ, και τρεις πρώην πρωθυπουργοί καταδικάστηκαν για ατασθαλίες. Εκτός από τη γνωστή υπόθεση του Ζακ Σιράκ όταν ήταν δήμαρχος του Παρισιού στις αρχές της δεκαετίας του 1990, ο πρώην πρωθυπουργός Φρανσουά Φιγιόν καταδικάστηκε τον Ιούνιο το 2020 σε πέντε χρόνια φυλάκισης, δύο εκ των οποίων χωρίς αναστολή, για πλασματική θέση εργασίας της συζύγου του, υπεξαίρεση δημόσιων κεφαλαίων και απόκρυψη εταιρικών περιουσιακών στοιχείων. Στον Φιγιόν επιβλήθηκε πρόστιμο 375.000 ευρώ και δέκα χρόνια μη εκλεξιμότητας στην πολιτική. Το αποτέλεσμα αυτής της υπόθεσης ήταν η πικρή ήττα της κεντροδεξιάς στις εκλογές του 2017. 

Το 2004, ο Αλαίν Ζυπέ, πρωθυπουργός επί προεδρίας Σιράκ από το 1995 μέχρι το 1997, καταδικάστηκε σε 14 μήνες με αναστολή επίσης για πλασματικές θέσεις εργασίας στον δήμο του Παρισιού. Η δε Εντίτ Κρεσόν, πρωθυπουργός το 1991-1992 επί προεδρίας Μιτεράν, κρίθηκε ένοχη το 2006 για ευνοιοκρατία από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ενώ ήταν Επίτροπος, μετά το παταγωδώς αποτυχημένο πέρασμά της από την πρωθυπουργία.

Ο πρώην πρωθυπουργός της Γαλλίας Εντουάρ Μπαλαντίρ και ο πρώην υπουργός Άμυνας Φρανσουά Λεοτάρ οδηγήθηκαν ενώπιον της δικαιοσύνης για την αποκαλούμενη «υπόθεση Καράτσι», την έρευνα για μίζες στο πλαίσιο μιας συμφωνίας πώλησης υποβρυχίων που είχε υπογραφεί με το Πακιστάν στα μέσα της δεκαετίας του 1990. Ο Εντουάρ Μπαλαντίρ, πρωθυπουργός το 1993-1995, κατηγορήθηκε για αδιαφανή πώληση των υποβρυχίων Agosta από τη γαλλική κυβέρνηση στο Πακιστάν τη δεκαετία του 1990. Τα συμβόλαια με το Πακιστάν και οι πληρωμές προμηθειών σε μεσάζοντες ήρθαν στη δημοσιότητα μετά τη βομβιστική επίθεση καμικάζι που πραγματοποιήθηκε το 2002 σε λεωφορείο στο Καράτσι του Πακιστάν και είχε ως αποτέλεσμα να σκοτωθούν 11 Γάλλοι πολίτες που εργάζονταν στο πρόγραμμα των υποβρυχίων. Ο Μπαλαντίρ, που δηλώνει ότι έχει ζήσει ένα «νομικό εφιάλτη», κατηγορήθηκε επίσης για «συνενοχή κατάχρησης εταιρικών περιουσιακών στοιχείων και απόκρυψης». Η απόφαση του δικαστηρίου της 4ης Μαρτίου 2021 αθωώνει τον Μπαλαντίρ αλλά καταδικάζει τον πρώην υπουργό άμυνας, Φρανσουά Λεοτάρ, σε δύο χρόνια φυλάκιση με αναστολή και σε πρόστιμο 100.000 ευρώ.             

Οι δίκες του Νικολά Σαρκοζί εντείνουν μια βιτριολική κρίση διαρκείας στην οποία, είτε ο Σαρκοζί είναι αθώος είτε όχι, αποκαλύπτουν τις ταραχώδεις σχέσεις της πολιτικής εξουσίας με το σύστημα της δικαιοσύνης καθώς και τις ρήξεις μεταξύ φατριών των δικαστών. Το ποινικό δικαστήριο στη Γαλλία αντιμετωπίζει με μεγάλη αυστηρότητα κατηγορουμένους που ανήκουν στο δικαστικό σώμα, όπως είναι ο φερόμενος συνένοχος του Σαρκοζί, Ζιλμπέρ Αζιμπέρ, που καταδικάστηκε για δωροδοκία και αθέμιτη άσκηση επιρροής.

Η δίκη του Νικολά Σαρκοζί και των δύο συνενόχων του διήρκεσε δέκα ημέρες, κατά τις οποίες οι συνήγοροι επέμεναν ότι το κατηγορητήριο είναι άκυρο επειδή όλες οι πληροφορίες εναντίον των κατηγορουμένων ήταν αποτέλεσμα barbouzerie - μυστικών και απόρρητων διαδικασιών και αποδεικτικών στοιχείων.

Αν και η πρόεδρος του δικαστηρίου δήλωσε ότι «τα εγκλήματα έχουν πλήξει σοβαρά την εμπιστοσύνη του κοινού στους πολιτικούς, στους δικαστές και στους δικηγόρους, το κοινό φαίνεται να πιστεύει ότι η καταδίκη του Σαρκοζί είναι η εκδίκηση των δικαστών για τις μεταρρυθμίσεις που θέλησε να κάνει ο πρώην πρόεδρος». Η εν λόγω καταδίκη έρχεται να προστεθεί σ’ εκείνη του Πατρίκ Μπαλκανύ, δημάρχου του παρισινού προαστίου Λεβαλουά Περέ, που πήρε ευρεία δημοσιότητα. Ο Μπαλκανύ και η σύζυγός του καταδικάστηκαν για φοροδιαφυγή και ξέπλυμα χρημάτων, αλλά τον περασμένο Φεβρουάριο ο Μπαλκανύ αφέθηκε ελεύθερος για λόγους υγείας.